BÀI 13. CÁCH MẠNG THÁNG TÁM NĂM 1945

I - MỤC TIÊU BÀI HỌC

• Sưu tầm một số tư liệu (câu chuyện, văn bản, tranh ảnh,....), kể lại được thắng lợi ở một số địa phương lớn: Hà Nội, Huế, Sài Gòn,... trong Cách mạng tháng Tám năm 1945.
• Kể lại được một số câu chuyện về Chủ tịch Hồ Chí Minh khi hoạt động ở Pác Bó, Tân Trào, khi viết và đọc Tuyên ngôn Độc lập; chuyện về Kim Đồng, Võ Nguyên Giáp.

II - NHỮNG KIẾN THỨC CẦN GHI NHỚ

1. Trước Tổng khởi nghĩa

- Mùa thu năm 1940, quân Nhật kéo vào xâm lược Đông Dương, nhân dân Việt Nam phải chịu cảnh "một cổ hai tròng".

- Đầu năm 1941, Nguyễn Ái Quốc về Pác Bó. Tại đây, Nguyễn Ái Quốc đã tích cực chỉ đạo xây dựng lực lượng, căn cứ địa cách mạng, chuẩn bị khởi nghĩa giành chính quyền.

- Từ năm 1941, phong trào cách mạng ở Cao Bằng phát triển mạnh, thu hút đông đảo người dân từ già đến trẻ tham gia.

- Năm 1944, Hồ Chí Minh đã giao cho Võ Nguyên Giáp nhiệm vụ thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân.

- Giữa năm 1945, Hồ Chí Minh từ Pác Bó về Tân Trào (Tuyên Quang). 

- Tháng 8-1945, Hồ Chí Minh cùng Trung ương Đảng triệu tập Hội nghị toàn quốc của Đảng và chủ trì Đại hội Quốc dân ở Tân Trào. Sau đó, Hồ Chí Minh gửi thư tới đồng bào cả nước kêu gọi tổng khởi nghĩa giành chính quyền.

2. Thắng lợi ở Hà Nội, Huế, Sài Gòn trong tổng khởi nghĩa

- Ngay từ sáng ngày 19-8-1945, Hà Nội đã rực màu cờ đỏ sao vàng. Đúng 11 giờ, trước hơn 20 vạn người tập trung trước Nhà hát Lớn, Uỷ ban khởi nghĩa đọc lời kêu gọi khởi nghĩa. Sau đó, cuộc mít tinh biến thành cuộc biểu tình vũ trang giành chính quyền. Đến tối cùng ngày, cuộc khởi nghĩa giành chính quyền ở Hà Nội toàn thắng.

- Ngày 23-8, nhân dân Huế giành được chính quyền.

- Tại Sài Gòn, sáng ngày 25-8, quần chúng cách mạng chiếm được Sở Mật thám, Sở Cảnh sát, nhà ga, bưu điện, nhà máy điện,...

- Ngày 28-8, Tổng khởi nghĩa thành công trong cả nước.

3. Bác Hồ viết và đọc bản Tuyên ngôn Độc lập

- Từ ngày 28-8-1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã soạn thảo bản Tuyên ngôn Độc lập tại căn nhà số 48, phố Hàng Ngang.

- Ngày 2/9/1945, tại quảng trường Ba Đình, Chủ tịch Hồ Chí Minh trịnh trọng đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, tuyên bố trước quốc dân và thế giới về sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà.