BÀI 2. GIÁO DỤC KĨ THUẬT, CÔNG NGHỆ TRONG HỆ THỐNG GIÁO DỤC QUỐC DÂN

A - MỤC TIÊU BÀI HỌC

- Mô tả được cơ cấu hệ thống giáo dục của Việt Nam.

- Nhận ra và giải thích các thời điểm có sự phân luồng và cơ hội lựa chọn nghề nghiệp kĩ thuật, công nghệ trong hệ thống giáo dục.

- Giải thích được sau khi kết thúc trung học cơ sở có những hướng đi nào liên quan tới nghề nghiệp trong lĩnh vực kĩ thuật, công nghệ.

B - NHỮNG KIẾN THỨC CẦN GHI NHỚ

I. CƠ CẤU HỆ THỐNG GIÁO DỤC VIỆT NAM

Cơ cấu hệ thống giáo dục Việt Nam bao gồm các cấp học và trình độ đào tạo như sau: 

• Giáo dục mầm non gồm giáo dục nhà trẻ và giáo dục mẫu giáo

• Giáo dục phổ thông gồm giáo dục tiểu học, giáo dục trung học cơ sở và giáo dục trung học phổ thông

• Giáo dục nghề nghiệp đào tạo trình độ trung cấp, trình độ cao đẳng và các chương trình đào tạo nghề nghiệp khác

• Giáo dục đại học đào tạo trình độ đại học, trình độ thạc sĩ và trình độ tiến sĩ.

• Giáo dục thường xuyên nhằm tạo điều kiện cho mọi người ở mọi lứa tuổi, trình độ khác nhau có thể học tập.

II. PHÂN LUỒNG TRONG HỆ THỐNG GIÁO DỤC

• Khái niệm: Phân luồng trong hệ thống giáo dục là biện pháp tổ chức hoạt động giáo dục dựa trên cơ sở thực hiện hướng nghiệp trong giáo dục, tạo điều kiện để học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở, trung học phổ thông tiếp tục học ở cấp học, trình độ cao hơn hoặc theo học giáo dục nghề nghiệp hoặc tham gia lao động phù hợp với năng lực, điều kiện cụ thể của cá nhân và nhu cầu xã hội. 

• Phân luồng trong hệ thống giáo dục nhằm góp phần điều tiết cơ cấu ngành nghề của lực lượng lao động phù hợp với yêu cầu phát triển của đất nước.
• Phần luồng trong nhà trường phổ thông nhằm giúp học sinh có hiểu biết về bản thân và nghề nghiệp để có thể tự đưa ra quyết định lựa chọn ngành, lựa chọn nghề nghiệp phù hợp. 
• Giáo dục phổ thông có hai thời điểm phân luồng, cụ thể là: Phân luồng sau tốt nghiệp trung học cơ sở và phân luồng sau tốt nghiệp trung học phổ thông. 

III. CƠ HỘI LỰA CHỌN NGHỀ NGHIỆP TRONG LĨNH VỰC KĨ THUẬT, CÔNG NGHỆ TRONG HỆ THỐNG GIÁO DỤC.

Hệ thống giáo dục tạo cơ hội cho người học trong việc lựa chọn nghề nghiệp thuộc lĩnh vực kĩ thuật, công nghệ ở cả hai thời điểm phân luồng, cụ thể là:

• Sau khi tốt nghiệp trung học cơ sở, ngoài con đường tiếp tục học lên trung học phổ thông, học sinh có thể lựa chọn học ở các cơ sở giáo dục nghề nghiệp hoặc giáo dục thường xuyên

• Sau khi tốt nghiệp trung học phổ thông, ngoài con đường tiếp tục học đại học, học sinh có thể lựa chọn học ở các cơ sở giáo dục nghề nghiệp đào tạo trình độ trung cấp và trình độ cao đẳng các ngành nghề thuộc lĩnh vực kĩ thuật, công nghệ. 

IV. NHỮNG HƯỚNG ĐI LÊN LIÊN QUAN TỚI NGHỀ NGHIỆP TRONG LĨNH VỰC KĨ THUẬT, CÔNG NGHỆ SAU KHI TỐT NGHIỆP TRUNG HỌC CƠ SỞ. 

Sau khi tốt nghiệp trung học cơ sở, học sinh có thể lựa chọn những hướng đi liên quan tới nghề nghiệp trong lĩnh vực kĩ thuật, công nghệ sau: 

• Học tiếp trung học phổ thông và lựa chọn các môn thuộc lĩnh vực khoa học tự nhiên, kĩ thuật, công nghệ như: Vật lí, hóa học, Sinh học, Công nghệ hoặc Tin học phù hợp với định hướng nghề nghiệp trong lĩnh vực kĩ thuật, công nghệ

• Theo học chương trình đào tạo trình độ trung cấp những nghề nghiệp thuộc lĩnh vực kĩ thuật, công nghệ.

• Tham gia lao động sản xuất tại địa phương hoặc tại các sơ sở sản xuất, kinh doanh thuộc lĩnh vực kĩ thuật, công nghệ khi đã đủ 15 tuổi và làm những công việc được quy định trong Bộ luật Lao động (2019).