KHỞI ĐỘNG

CH: Hãy cho biết vị trí của quá trình cắt gọt trong quá trình chế tạo cơ khí.

Trả lời:

Quá trình cắt gọt trong quá trình chế tạo cơ khí thường được thực hiện ở nhiều vị trí khác nhau, một số vị trí phổ biến: Trạm gia công chính, trạm cắt gọt tiên tiến, trạm gia công phụ, trạm gia công bề mặt, trạm kiểm tra chất lượng.

I. PHƯƠNG PHÁP TIỆN

1. Khái quát chung

CH: Quan sát hình 8.1, cho biết các chuyển động của dụng cụ cắt và phôi trong phương pháp tiện.

Trả lời:

(I) Phôi chuyển động quay tròn

(II) Dụng cụ cắt chuyển động tịnh tiến.

CH: Kể tên những thiết bị và dụng cụ cắt thường được sử dụng trong phương pháp tiện.

Trả lời:

Những thiết bị và dụng cụ cắt thường được sử dụng trong phương pháp tiện là máy tiện và dao tiện.

CH: Nêu những ưu, nhược điểm của phương pháp tiện.

Trả lời:

• Ưu điểm: Thời gian gia công ngắn, dễ thao tác và độ chính tác gia công cao

• Nhược điểm: Quá trình mòn của dụng cụ cắt diễn ra nhanh, khả năng tiết kiệm vật liệu thấp, khả năng tạo hình bị hạn chế,...

2. Một số khả năng tạo hình của phương pháp tiện

CH: Kể tên một số dạng bề mặt có thể được tạo hình bằng phương pháp tiện. Đặc điểm chung của các dạng bề mặt này là gì?

Trả lời:

• Phương pháp tiện được sử dụng để gia công một số dạng bề mặt: mặt đầu, mặt trụ, mặt trụ, mặt côn, mặt ren, mặt tròn xoay,...

• Đặc điểm chung của là có bề mặt định hình tròn xoay.

CH: Quan sát hình 8.5 và chỉ ra một số bề mặt thường gia công bằng phương pháp tiện.

Trả lời:

Một số bề mặt thường gia công bằng phương pháp tiện trong hình 8.5: mặt đầu, mặt trụ, mặt ren,...

II. PHƯƠNG PHÁP PHAY

1. Khái quát chung

CH: Phương pháp phay là gì? Để thực hiện cắt gọt thì dụng cụ cắt và phôi phải chuyển động như thế nào?

Trả lời:

Phay là phương pháp gia công cắt gọt trong đó có dụng cụ cắt quay tròn tạo ra chuyển động cắt. Để thực hiện cắt gọt thì dụng cụ cắt phải chuyển động xoay tròn và phôi phải chuyển động tịnh tiến.

CH: Quan sát hình 8.7, 8.8 và cho biết thiết bị và dụng cụ cắt thường dùng trong phương pháp phay.

Trả lời:

Thiết bị và dụng cụ cắt thường sử dụng là máy phay và dao phay.

CH: Nêu những ưu, nhược điểm cơ bản của phương pháp phay.

Trả lời:

• Ưu điểm: lưỡi cắt ít bị mòn hơn, tuổi thọ của dao phay cao hơn dao tiện

• Nhược điểm: năng suất thấp, tạo rung động mạnh, khó gia công chi tiết mỏng,...

2. Một số khả năng tạo hình của phương pháp phay

CH: Hãy kể tên một số dạng bề mặt có thể tạo hình được bằng phương pháp phay ở hình 8.9.

Trả lời:

Một số dạng bề mặt có thể tạo hình được bằng phương pháp phay ở hình 8.9: mặt phẳng, mặt rãnh,...

CH: Vì sao các bề mặt có thể tạo hình bằng phương pháp phay đa dạng hơn so với phương pháp tiện?

Trả lời:

Vì phương pháp phay có sự đa dạng của dụng cụ gia công và chuyển động tạo hình hơn phương pháp tiện

CH: Quan sát hình 8.10 và chỉ ra một số bề mặt thường gia công bằng phương pháp phay.

Trả lời:

Một số bề mặt: mặt phẳng, mặt rãnh.

III. PHƯƠNG PHÁP KHOAN

1. Khái quát chung

CH: Phương pháp khoan là gì?

Trả lời:

Phương pháp khoan là phương pháp gia công cắt gọt được sử dụng để gia công lỗ trên các sản phẩm.

CH: Kể tên những thiết bị và dụng cụ cắt thường được sử dụng trong phương pháp khoan.

Trả lời:

Thiết bị, dụng cụ: máy tiện, máy phay,... với dụng cụ cắt là mũi khoan.

CH: Nêu những ưu, nhược điểm của phương pháp khoan.

Trả lời:

• Ưu điểm: năng suất cao và gia công được lỗ trên phôi đặc mà mà các phương pháp gia công cắt gọt khác bị hạn chế

• Nhược điểm: dùng cho những sản phẩm yêu cầu kỹ thuật không cao, tạo ra nhiều bụi gây hại đến sức khỏe người lao động và môi trường.

2. Một số khả năng tạo hình của phương pháp khoan

CH: Quan sát hình 8.14 và cho biết phương pháp khoan có thể gia công những loại lỗ như thế nào?

Trả lời:

Phương pháp khoan có thể gia công những loại lỗ: lỗ thông suốt, lỗ không thông suốt.

CH: Quan sát hình 8.15 và chỉ ra một số lỗ có thể gia công bằng phương pháp khoan?

Trả lời:

Một số lỗ có thể gia công bằng phương pháp khoan: lỗ thông suốt, lỗ không thông suốt.

LUYỆN TẬP

CH: So sánh các phương pháp gia công tiện, phay và khoan.

Trả lời:

• Giống: Đều là phương pháp gia công cắt gọt

• Khác:

VẬN DỤNG

CH: Tìm hiểu một số sản phẩm cơ khí có sử dụng phương pháp phay, tiện và khoan trong sản xuất.

Trả lời:

• Phương pháp phay: cháu kẹp, khớp nối,...

• Phương pháp tiện: trục vít, trục bậc,...

• Phương pháp khoan: mặt bích, vỏ máy,...