MỞ ĐẦU

Liên Bang Nga có diện tích rộng lớn, giáp với nhiều khu vực và quốc gia; điều kiện tự nhiên độc đáo, tài nguyên thiên nhiên phong phú; dân cư và xã hội với nhiều nét đa dạng ,khác biệt. Những đặc điểm này có ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển kinh tế - xã hội của Liên Bang Nga?.

Trả lời:

- Do lãnh thổ rộng lớn, tiếp giáp với nhiều nước, nhiều biển => huận lợi cho giao lưu phát triển kinh tế, văn hóa.

- Điều kiện tự nhiên phong phú, thuận cho hoạt động trồng trọt và chăn nuôi

- Khí hậu thuận lợi, nhiều sông, khoáng sản phong phú, biển dài... thuận lợi phát triển nhiều ngành kinh tế.

I. PHẠM VI LÃNH THỔ VÀ VỊ TRÍ ĐỊA LÍ

CH1: Nêu đặc điểm phạm vi lãnh thổ và vị trí địa lí của Liên Bang Nga. 

Trả lời:

- Lãnh thổ trải dài trên hai châu lục Á và Âu.

-  Đường biên giới dài, tiếp giáp với 14 nước.

- Trải dài trên 11 múi giờ.

CH2: Phân tích ảnh hưởng của phạm vi lãnh thổ và vị trí địa lí đến sự phát triển kinh tế - xã hội của Liên Bang Nga. 

Trả lời:

+ Thuận lợi: Tạo cho cảnh quan thiên nhiên đa dạng, giao lưu và phát triển các ngành kinh tế, nhất là kinh tế biển.

+ Khó khăn: Bảo vệ an ninh – quốc phòng; quản lí và khai thác lãnh thổ.

II. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN

Nhiệm vụ 2: Dựa vào nội dung mục II và hình 20.1, hãy:

CH1: Trình bày khái quát đặc điểm điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên của Liên Bang Nga. 

Trả lời:

- Địa hình: cao ở phía Đông, thấp dần về phía Tây. 

+ Phía Tây: Chủ yếu là đồng bằng. 

+ Phía Đông: Chủ yếu là núi và cao nguyên.

- Khoáng sản: Giàu khoáng sản, trữ lượng lớn nhất nhì thế giới.

- Rừng: Có diện tích đứng đầu thế giới. 

- Sông, hồ: Nhiều sông lớn có giá trị thủy điện.

CH2: Phân tích thuận lợi và khó khăn của một điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên đối với sự phát triển kinh tế - xã hội Liên Bang Nga.

Trả lời:

Về thuận lợi: Có nhiều đồng bằng rộng lớn thuận lợi để phát triển trồng trọt và chăn nuôi. Có loại đất tốt như đất đen là loại đất tốt nhất cho phát triển trồng trọt.
Khí hậu đa dạng, sông ngòi nhiều, tài nguyên rừng phong phú thuận lợi để phát triển nhiều ngành kinh tế.

Về khó khăn: Địa hình núi cao chiếm phần lớn diện tích, khí hậu băng giá hoặc khô hạn, tài nguyên thiên nhiên phân bố chủ yếu ở những nơi có địa hình hiểm trở khó khai thác và tiếp cận.

III. DÂN CƯ VÀ XÃ HỘI

1. Dân cư

Nhiệm vụ 3: Dựa vào thông tin mục 1 và hình 20.7, hãy:

CH1: Nêu đặc điểm dân cư của Liên Bang Nga. 

Trả lời:

– Đông dân, đứng thứ 9 trên thế giới, dân số giảm, nhiều dân tộc

- Cơ cấu dân số già, số nữ nhiều hơn số nam.

- Mật độ dân số trung bình rất thấp, dân cư phân bố không đều.

CH2: Phân tích tác động của đặc điểm dân cư đối với sự phát triển kinh tế - xã hội Liên Bang Nga.

Trả lời:

+ Số dân đông, là nước có số dân đông thứ 9 trên thế giới => tạo điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế - xã hội, tạo ra nguồn lao động dồi dào và thị trường tiêu thụ rộng lớn.

+ Gia tăng dân số tự nhiên giảm => nguy cơ thiếu lao động.

+ Người dân Nga có trình độ học vấn cao, tỉ lệ biết chữ đạt 99%. =>cung cấp nguồn lao động có chất lượng cao. 

+ Liên Bang Nga có nhiều dân tộc => nền văn hóa đa dạng và giàu bản sắc.

2. Xã hội

CH: Dựa vào thông tin mục 2, hãy phân tích ảnh hưởng của đặc điểm xã hội tới sự phát triển kinh tế - xã hội Liên Bang Nga.

Trả lời:

Thuận lợi: Phát triển kinh tế và thu hút đầu tư của nước ngoài.

Khó khăn: Sự phân hóa trình độ phát triển kinh tế giữa các khu vực, nhiều vấn đề xã hội phức tạp.

LUYỆN TẬP- VẬN DỤNG

Luyện tập

CH1: Phân tích ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên đến sản xuất nông nghiệp của Liên Bang Nga. 

Trả lời:

+ Có nhiều đồng bằng rộng lớn thuận lợi để phát triển trồng trọt và chăn nuôi. 

+ Có loại đất tốt cho phát triển trồng trọt. Khí hậu : đa dạng, thuận lợi cho việc phát triển một nền nông nghiệp đa dạng. 

+ Sông ngòi : có nhiều sông và hồ lớn có giá trị về nhiều mặt kinh tế.

CH2: Dựa vào hình 20.5, hãy phân tích cơ cấu giới tính và tuổi của dân số Liên Bang Nga năm 2020. Nêu ảnh hưởng của cơ cấu dân số đó đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của Liên bang Nga.

Trả lời:

- Cơ cấu giới tính và tuổi dân số: Cơ cấu dân số già, nhóm tuổi 65 trở lên chiếm 15.5% tổng số dân vào năm 2020, tỉ suất tử thô cao. Có số nữ nhiều hơn số nam.

- Ảnh hưởng của cơ cấu dân số đối với sự phát triển kinh tế - xã hội :Tạo điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế - xã hội, tạo ra nguồn lao động dồi dào và thị trường tiêu thụ rộng lớn. 

Vận dụng

CH: Sưu tầm thông tin và viết báo cáo ngắn về tài nguyên rừng lá kim của Liên bang Nga.

Trả lời:

Diện tích rừng của Liên Bang Nga đứng đầu thế giới chủ yếu là rừng lá kim (rừng taiga). Rừng ở Liên Bang Nga chủ yếu là rừng lá kim là do đại bộ phận lãnh thổ nằm trong đới ôn hòa, chỉ có 4% diện tích ở lãnh thổ phía Nam có khí hậu cận nhiệt đới.