I. Lịch sử

1. Hiện thực lịch sử

Hình 1.1 và Hình 1.2 khác nhau như thế nào? Chúng giúp em biết được điều gì về hiện thực lịch sử?

Hướng dẫn giải:

Sự khác nhau giữa Hình 1.1 và Hình 1.2, chúng giúp em biết được về hiện thực lịch sử:

• Hình 1.1: Bãi cọc Bạch Đằng năm 1288

Được tìm thấy đầu tiên ở Yên Giang năm 1958 là minh chứng cho thấy nơi đây đã thực sự xảy ra sự kiện "Trận chiến trên sông Bạch Đằng"  trong cuộc kháng chiến chống Mông Nguyên lần 3, giúp các nhà khoa học nghiên cứu và phục dựng lại trận chiến thời xưa. 

Nằm trên đường trục đường giao thông từ Hà Nội về thành phố Hạ Long, bãi cọc Bạch Đằng ở thị xã Quảng Yên thuộc khu di tích lịch sử chiến thắng Bạch Đằng.

• Hình 1.2: Thời kì văn hóa Hòa Bình

Phục dựng bếp lửa và sinh hoạt của con người thời kì văn hóa Hòa Bình dựa trên các tư liệu lịch sử, khảo cổ, qua đó giúp người hiện đại hiểu về lịch sử thời xa xưa. 

2. Nhận thức lịch sử

Câu 1. Lịch sử được con người nhận thức như thế nào? (lấy ví dụ từ câu chuyện con ngựa gỗ thành Tơ-roa). 

Hướng dẫn giải:

- Con người nhận thức lịch sử ở nhiều cách, nhiều góc độ khác nhau, Hiện thực lịch sử chỉ có một nhưng lịch sử được con người nhận thức ở nhiều cách, nhiều góc độ khác nhau. Để phục dựng bức tranh lịch sử một cách chân thực, nhà Sử học không thể tiến hành trong phòng thí nghiệm mà phải tìm kiếm tư liệu lịch sử, sử dụng phương pháp và cách tiếp cận phù hợp để đáp ứng nhu cầu nhận thức lịch sử. 

- Dựa trên câu chuyệnCon ngựa gỗ thành Tơ-roa, ta thấy: con người tìm hiểu về lịch sử về cuộc chiến tranh thành Tơ-roa thể hiện cách thức nhận thức, phản ánh và phổ biến tri thức lịch sử của người xưa. Đây là điển tích văn học nổi tiếng có nguồn gốc từ I-li-át, sử thi đầu tiến của Hô-me. Câu chuyện trung tâm của huyền thoại I-li-át là cuộc chiến thành Tơ-roa. 

Câu 2. Sách thẻ trẻ giúp em nhận thức được điều gì về lịch sử (ghi chép, giấy viết,...)? 

Hướng dẫn giải:

Sách thẻ trẻ giúp em nhận thức về lịch sử: 

• Sách thẻ tre là công cụ lưu trữ văn bản phổ biến ở thời kì trước => Cung cấp rất nhiều thông tin lịch sử, từ chính trị, quân sự đến đời sống kinh tế, văn hóa,..của Trung Quốc trước khi có giấy viết. 
• Từ thời xa xưa, người Trung Quốc đã biết dùng thẻ tre để tạo ra sách => Sách trở thành biểu tượng của nền văn hóa Trung Hoa với lịch sử phát triển lâu đời.