1. Đọc bài văn sau và trả lời câu hỏi:

Mưa rào

Một buổi có những đám mây lạ bay về. Những đám mây lớn, nặng và đặc xịt lổm ngổm đầy trời. Mây tản ra từng nắm nhỏ rồi san đều trên một nền đen xám xịt. Gió nam thổi giật mãi. Gió bỗng đổi mát lạnh, nhuốm hơi nước. Từ phía nam bỗng nổi lên một hồi khua động dạt dào. Mưa đã xuống bên kia sông: gió càng thêm mạnh, mặc sức điên đảo trên cành cây.
Mưa đến rồi lẹt đẹt….lẹt đẹt…mưa giáo đầu. Những giọt nước lăn xuống mái phên nứa: mưa thực rồi. Mưa ù xuống khiến cho mọi người không tưởng được là mưa lại kéo đến chóng thế. Lúc nãy là mấy giọt lách tách, bây giờ bao nhiêu nước tuôn rào rào. Nước xiên xuống, lao xuống, lao vào bụi cây. Lá đào, lá na, lá sói vẫy tai run rẩy. Con gà sống ướt lướt thướt tìm chỗ trú. Mưa xuống sầm sập, giọt ngã, giọt bay, bụi nước tỏa trắng xóa. Trong nhà bỗng tối sầm, một mùi nồng ngai ngái, cái mùi xa lạ, man mác của những trận mưa đầu mùa. Mưa rào rào trên sân gạch. Mưa đồm độp trên phên nứa, đập bùng bùng vào lòng lá chuối. Tiếng giọt tranh đổ ồ ồ…
Nước chảy đỏ ngòm bốn bề sân, cuồn cuộn dồn vào các rãnh cống đổ xuống ao chuôm. Mưa xối nước được một lúc lâu thì bỗng trong vòm trời tối thẫm vang lên một hồi ục ục ì ầm. Tiếng sấm, tiếng sấm của mưa mới đầu mùa…
Mưa đã ngớt. Trời rạng dần. Mấy con chim chào mào từ hốc cây nào đó bay ra hót râm ran. Mưa tạnh, phía đông một mảng trời trong vắt. Mặt trời ló ra, chói lọi trên những vòm lá bưởi lấp lánh.

Câu hỏi:
a. Những dấu hiệu nào báo hiệu cơn mưa sắp đến?
b. Tìm những từ ngữ tả tiếng mưa và hạt mưa từ lúc bắt đầu đến lúc kết thúc cơn mưa.
c. Tìm những từ ngữ tả cây cối, con vật, bầu trời trong và sau trận mưa.
d. Tác giả đã quan sát cơn mưa bằng những giác quan nào?
Trả lời:
a. Những dấu hiệu báo hiệu cơn mưa sắp đến trong bài văn trên là:

• Mây: Bay về, những đám mây lớn nặng và đặc xịt lổm ngổm đầy trời. Mây tản ra  từnạ đám nhỏ rồi san đều trên một nền đen xám xịt.
• Gió: Gió nam thối giật mãi. Gió bỗng đổi mát lạnh, nhuốm hơi nước. Gió càng thêm mạnh, mặc sức điên đảo các cành cây.

b. Những từ ngữ tả tiếng mưa và hạt mưa từ lúc bắt đầu đến lúc kết thúc mưa:

• Tiếng mưa:
• Mưa đến rồi, lẹt đẹt… lẹt đẹt.
• Những giọt nước lăn xuống mái phên nứa.
• Mưa ù xuống.
• Mấy giọt lách tách.
• Bây giờ bao nhiêu nước tuôn rào rào.
• Nước mưa xuống sầm sập, giọt ngã, giọt bay, bụi nước tỏa trắng xóa.
• Mưa rào rào.
• Mưa đồm độp.
• Mưa xối nước.
• Mưa đã ngớt.
• Mưa tạnh.
• Hạt mưa: Ban đầu là những giọt nước lăn xuống mái phên nứa, mấy giọt lách tách, rồi tuôn rào; mưa xiên xuống, lao xuống, lao vào trong bụi cây. Khi mưa sầm sập, hạt mưa giọt ngã, giọt bay, bụi nước toả trắng xóa.

c. Những từ ngữ tả cây cối, con vật, bầu trời trong và sau trận mưa:

•  Trong trận mưa
• Lá đào, lá na, lá sói vẫy tai run rẫy.
• Con gà: ướt lướt thướt, ngật ngưỡng.
• Trong nhà: tối sầm, mùi nồng ngai ngái.
• Nước chảy: đỏ ngòm, cuồn cuộn.
• Trời: tối thẫm, ục ục ì ầm.
• Sau trận mưa
• Trời: rạng dần, trong vắt, mặt trời ló ra.
• Chim chào mào hót râm ran.
• Một mảng trời trong vắt.
• Những vòm lá bưởi lấp lánh

d. Tác giả đã quan sát cơn mưa bằng:

• thị giác (quan sát cơn mưa, bầu trời, cây cối, cảnh vật)
• thính giác (nghe tiếng gió thổi, âm thanh tiếng mưa rơi, tiếng chim hót)
• khứu giác (biết được mùi nồng ngai ngái, xa lạ, man mác của những trận mưa đầu mùa)

2. Từ những điều em quan sát được, hãy lập dàn ý bài văn miêu tả một cơn mưa

a. Mở bài:

• Thời gian diễn ra cơn mưa
• Giới thiệu bao quát về sự thay đổi của bầu trời (mây, sấm chớp, gió…): Trời oi bức, đứng gió, không khí ngột ngạt. Mây đen từ phía chân trời kéo về. Bầu trời tối sầm lại….

b. Thân bài:

• Diễn biến của cơn mưa:
• Một vài hạt bắt đầu rơi, tiếng mưa xuất hiện.
• Tiếng sấm, tiếng sét  vang động cả bầu trời.
• Mưa ngày càng lớn hơn, mưa tới tấp, ào ào, nổi trên mặt sân, cây cối ngả nghiêng tắm mưa.
• Đàn gà chui xuống gốc cây tránh mưa hoặc nhanh chóng tìm về chuồng trú ẩn.
• Những bác nông dân đang làm đồng đội nón, mặc áo mưa đến nơi nước đọng, khơi thông nước mưa chảy xiết, bọn trẻ tắm mưa, nô đùa huyên náo cả một vùng.
• Mưa ngớt rồi tạnh hẳn, bầu trời quang đãng, mát mẻ, vườn cây rung rinh trong gió nhẹ, những chiếc lá sạch bóng, xanh mát như ai vừa chùi
• Mấy chú gà vỗ cánh tỉa lông rồi đi tìm mồi.

c. Kết bài:

• Nêu cảm nhận của em về cơn mưa: cơn mưa đem lại cho cảnh vật và con người nguồn nước quý giá, xua tan thời tiết oi bức của mùa hạ.