A. GHI NHỚ

• Các vế câu trong câu ghép có thể được nối với nhau bằng một quan hệ từ hoặc một cặp quan hệ từ.
• Những quan hệ từ thường được dùng là: và, rồi, thì, nhưng, hay, hoặc…
• Những cặp quan hệ từ thường được dùng là:
• Vì…nên; do… nên…; nhờ…mà…
• Nếu… thì…; giá…thì…; hễ…thì…
• Tuy… nhưng…; mặc dù…nhưng…
• Chẳng những… mà…; không chí…mà…

B. LUYỆN TẬP

1. Tìm câu ghép trong đoạn văn dưới đây. Xác định các vế câu và các cặp quan hệ từ trong câu.

Nếu trong công tác, các cô, các chú được nhân dân ủng hộ, làm cho dân tin, dân phục, dân yêu thì nhất định các cô, các chú thành công. Muốn được như vậy, phải trau dồi đạo đức cách mạng.

HỒ CHÍ MINH

Trả lời:

• Câu 1 là câu ghép có 2 vế câu: Nếu trong công tác, các cô, các chú được nhân dân ủng hộ, làm cho dân tin, dân phục, dân yêu thì nhất định các cô, các chú thành công.
• Cặp quan hệ từ trong câu là: Nếu … thì …

2. Trong hai câu ghép ở cuối đoạn văn dưới đây, tác giả đã lược bớt quan hệ từ. Hãy khôi phục lại những từ bị lược và giải thích vì sao tác giả lược các từ đó.

Thái hậu ngạc nhiên nói :
- Vũ Tán Đường hết lòng vì ông, sao không tiến cử ?
Tô Hiến Thành tâu :
- (…) Thái hậu hỏi người hầu hạ giỏi thì thần xin cử Vũ Tán Đường. Còn Thái hậu hỏi người tài ba giúp nước (…) thần xin cử Trần Trung Tá.

Theo QUỲNH CƯ – ĐỖ ĐỨC HÙNG

Trả lời:

• Có thể khôi phục lại những từ bị lược trong câu ghép cuối như sau:

Nếu Thái hậu hỏi người hầu hạ giỏi thì thần xin cử Vũ Tán Đường. Còn Thái hậu hỏi người tài ba giúp nước thì thần xin cử Trần Trung Tá.

• Tác dụng: Việc lược bớt các từ đó nhằm tránh lặp lại từ đã có ở câu trước mà vẫn khiến người nghe có thể hiểu được nội dung.

3. Tìm quan hệ từ thích hợp với mỗi chỗ trống:

a) Tấm chăm chỉ, hiền lành … Cám thì lười biếng, độc ác.
b) Ông đã nhiều lần can gián … vua không nghe.
c) Mình đến nhà bạn … bạn đến nhà mình ?
Trả lời:
a) Tấm chăm chỉ, hiền lành còn Cám thì lười biếng, độc ác.
b) Ông đã nhiều lần can gián nhưng vua không nghe.
c) Mình đến nhà bạn thì bạn đến nhà mình ?