BÀI 29. MẶT TRỜI TRÁI ĐẤT MẶT TRĂNG

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Em thường nhìn thấy Mặt Trời, Mặt Trăng khi nào? Nói những điều em biết về Mặt Trời, Mặt Trăng.

Giải nhanh:

Em thường nhìn thấy Mặt Trời vào ban ngày và Mặt Trăng vào ban đêm.

Mặt Trời:

• Mặt Trời rất nóng, ánh sáng chói 
• Ánh sáng Mặt Trời hỗ trợ cho hầu hết sự sống trên Trái Đất 

Mặt Trăng:

• Mặt Trăng tròn 
• Ánh sáng dịu mắt, không chói như Mặt Trời.
• Mặt Trăng có nhiều hình dạng khác nhau: khi thì như cái lưỡi liềm, lúc thì tròn như cái đĩa,...

KHÁM PHÁ

Câu 1: Quan sát hình 1:

• Chỉ vị trí của Mặt Trời và Trái Đất.
• Cho biết hệ Mặt Trời có mấy hành tinh?
• Từ Mặt Trời ra xa dần, Trái Đất là hành tinh thứ mấy?

Giải nhanh:

HS tự thực hiện.

Hệ Mặt Trời có 8 hành tinh.

Từ Mặt Trời ra xa dần, Trái Đất là hành tinh thứ ba.

Câu 2: Quan sát hình 2 và 3, em hãy:

• Chỉ, nói chiều chuyển động của Trái Đất quanh mình nó và quanh Mặt Trời.
• Nếu nhìn từ cực Bắc xuống, Trái Đất quay cùng chiều hay ngược chiều kim đồng hồ?
• Trái Đất chuyển động quanh Mặt Trời theo chiều nào?

Giải nhanh:

• Trái Đất chuyển động quanh Mặt Trời theo hướng từ Tây sang Đông, ngược chiều kim đồng hồ trên quỹ đạo theo một đường gần tròn. 
• Nếu nhìn từ cực Bắc xuống, Trái Đất chuyển động quanh mình nó ngược chiều kim đồng hồ.

Câu 3: Chỉ và nói chiều chuyển động của Mặt Trăng quanh Trái Đất trên hình 4.

Giải nhanh:

Mặt Trăng chuyển động  ngược chiều kim đồng hồ theo chiều từ Tây sang Đông quanh Trái Đất. Khi chuyển động, Mặt Trăng luôn hướng một mặt về Trái Đất.

THỰC HÀNH

Câu hỏi: Thực hành theo gợi ý trong hình 5 và hình 6:

- Mặt Trăng quay quanh Trái Đất.

- Trái Đất quay quanh Mặt Trời. 

Giải nhanh:

Học sinh thực hành theo gợi ý.

KHÁM PHÁ

Câu 1: Cùng Minh và Hoa thực hiện:

• Đóng cửa sổ hoặc kéo rèm cho phòng tối.
• Sử dụng đèn pin tượng trưng cho Mặt Trời chiếu vào quả địa cầu tượng trưng cho Trái Đất.
• Nhận xét phần sáng (ngày), phần tối (đêm) trên Trái Đất.

Giải nhanh:

HS thực hành trên lớp.

Câu 2: Vì sao toàn bộ bề mặt của Trái Đất không được Mặt Trời chiếu sáng cùng một lúc?

Giải nhanh:

Vì Trái Đất có dạng hình cầu nên Mặt Trời không thể cùng một lúc chiếu sáng mọi nơi trên Trái Đất.

Câu 3: Quay địa cầu theo chiều chuyển động của Trái Đất quanh mình nó, nhận xét sự thay đổi ngày và đêm của Việt Nam.

Giải nhanh:

Sự thay đổi ngày và đêm của Việt Nam khi quay địa cầu theo chiều chuyển động của Trái Đất quanh mình nó là 24 giờ (một ngày đêm).

THỰC HÀNH

Câu hỏi: hực hành với quả địa cầu.

- Chỉ vị trí của Việt Nam trên quả địa cầu.

- Quay quả địa cầu theo chiều chuyển động của Trái Đất quanh mình nó.

- Xác định khi nước ta là ngày thì những nước nào là đêm và ngược lại?

Giải nhanh:

- Học sinh xác định vị trí của Việt Nam.

- Khi nước ta là ngày thì Hoa Kỳ là đêm và ngược lại

VẬN DỤNG

Câu hỏi: Điều gì sẽ xảy ra nếu Trái Đất ngừng quay?

Giải nhanh:

Khi Trái Đất ngừng quay thì sẽ có một mặt của Trái Đất luôn hướng về phía Mặt Trời cực nóng, một mặt chìm trong bóng tối siêu lạnh. Sự sống chỉ có thể tiếp diễn tại vùng đất hẹp nơi chạng vạng giữa nửa tối và nửa sáng. 

Ngoài ra, từ trường của Trái Đất cũng yếu dần, làm nó không còn được bảo vệ khỏi các tia vũ trụ độc hại. Như vậy hầu như không còn cơ hội để sự sống có thể tồn tại trên Trái Đất.