BÀI 5. NƯỚC VĂN LANG, ÂU LẠC

Khởi động: Thành tựu nào sau đây là của nền văn minh sông Hồng? Chia sẻ điều em biết về thành tựu đó.

Giải nhanh:

- Thành tựu: Sự hình thành Nhà nước Văn Lang và Nhà nước Âu Lạc cùng trống đồng Đông Sơn.

+ Nhà nước:

• Văn Lang: 18 đời vua Hùng.
• Âu Lạc: do An Dương Vương xây dựng trên nền tảng Văn Lang.

- Biểu tượng: Trống đồng Đông Sơn.

1. SỰ RA ĐỜI CỦA NHÀ NƯỚC VĂN LANG, ÂU LẠC

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát các hình 1, 2, em hãy trình bày sự ra đời của nước Văn lang, Âu Lạc

Giải nhanh:

- Sự ra đời của các nhà nước:

+ Văn Lang (thế kỷ VII TCN):

+ Kinh đô: Phong Châu (Phú Thọ).

+ Thành phần: Người Lạc Việt.

+ Người đứng đầu: Hùng Vương.

- Âu Lạc (208 TCN):

+ Vua: An Dương Vương (Thục Phán).

+ Kinh đô: Cổ Loa (Đông Anh, Hà Nội).

2. ĐỜI SỐNG KINH TẾ CỦA CƯ DÂN VĂN LANG, ÂU LẠC

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát hình các hình 3, 4, 5, 6, 7, em hãy:

- Mô tả đời sống kinh tế của cư dân Văn Lang, Âu Lạc

- Cho biết đời sống kinh tế của cư dân Văn Lang, Âu Lạc được thể hiện như thế nào qua truyền thuyết “Vua Hùng dạy dân cấy lúa”

Giải nhanh:

- Kinh tế Văn Lang, Âu Lạc:

+ Nông nghiệp lúa nước: công cụ bằng đồng.

+ Truyền thuyết Vua Hùng: đắp bờ, gỡ hạt, gieo mạ, cấy lúa.

3. CÔNG CUỘC ĐẤU TRANH BẢO VỆ NHÀ NƯỚC VĂN LANG, ÂU LẠC

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát hình các hình 8, 9, 10, em hãy:

- Trình bày công cuộc đấu tranh bảo vệ Nhà nước Văn Lang, Âu Lạc

- Cho biết “Sự tích nỏ thần” phản ảnh công cuộc đấu tranh bảo vệ Nhà nước Âu Lạc như thế nào.

Giải nhanh:

- Chống giặc ngoại xâm:

+ Văn Lang, Âu Lạc nhiều lần chiến đấu chống giặc phương Bắc.

+ Năm 179 TCN, Âu Lạc bị Triệu Đà (Nam Việt) thôn tính.

+ "Sự tích nỏ thần" thể hiện sức mạnh chiến đấu của người Âu Lạc.

4. LUYỆN TẬP

Câu 1: Kể tên một số truyền thuyết, hiện vật khảo cổ liên quan đến sự ra đời và công cuộc đấu tranh bảo vệ nhà nước của cư dân Văn Lang, Âu Lạc

Giải nhanh:

- Nguồn sử:

+ Truyền thuyết: Con Rồng cháu Tiên, Hùng Vương chọn đất đóng đô, Sự tích thành Cổ Loa, Vua Hùng dạy dân cấy lúa,...

+ Hiện vật: Trống đồng Đông Sơn, thạp đồng Đào Thịnh, bình gốm, lưỡi cày đồng, muôi đồng,...

Câu 2: Truyền thuyết Vua Hùng dạy dân cấy lúa cho em biết điều gì về đời sống kinh tế của cư dân Văn Lang, Âu Lạc?

Giải nhanh:

- Vua Hùng dạy dân cấy lúa:

+ Nghề nông hình thành, trở thành nghề chính.

+ Đời sống kinh tế ổn định, ấm no.

5. VẬN DỤNG

Sưu tầm và kể lại một truyền thuyết có liên quan đến đời sống kinh tế của cư dân Văn Lang, Âu Lạc (gợi ý: Truyền thuyết Bánh chưng, bánh giầy; Sự tích Dưa hấu;…)

Giải nhanh:

- Câu truyện “Sự tích quả dưa hấu” kể về chàng Mai An Tiêm nhanh nhẹn, tháo vát nên được nhà vua hết mực yêu mến. Trong một buổi tiệc, chàng cho rằng “Của được biếu là của phải lo, của được cho là của phải nợ”, vì thế mà nhà vua nổi giận, đầy cả gia đình chàng ra sống ngoài đảo hoang

- Bằng trí thông minh, nhanh nhẹn của mình, Mai An Tiêm khi thấy chim ăn một loại quả và bỏ hạt, chàng đã lấy hạt để đã trồng. Loại cây đó cho ra được một loại quả vỏ ngoài đều có màu xanh thẫm, bên trong ruột có màu đỏ tươi, mọng nước và có cả hạt màu đen, khi ăn thì lại thấy quả có vị ngọt, thơm mát

- Từ đó, gia đình chàng sống đầy đủ hơn nhờ vào việc đổi quả lấy lương thực cho các tàu buôn. vua nghe chuyện bèn đón họ về. Đó là nguồn gốc của giống dưa hấu mà chúng ta ăn ngày nay.