BÀI 21: MỘT SỐ NÉT VĂN HÓA VÀ LỊCH SỬ CỦA ĐỒNG BÀO TÂY NGUYÊN

Khởi động

Câu hỏi: Em hãy cho biết bạn học sinh nào dưới đây đang mặc trang phục của đồng bào Tây Nguyên

Giải nhanh:

Bạn học sinh c 

Khám phá

1. Một số nét về văn hóa các dân tộc ở vùng Tây Nguyên

a) Nhà Rông

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát các hình 1, 2, em hãy mô tả nhà rông ở Tây Nguyên

Giải nhanh:

Nhà Rông được xây dựng ở vị trí trung tâm, cao ráo, có mặt bằng rộng.Đây là nơi để hội họp, tiếp khách,... Khi làm nhà Rông, người dân chủ yếu sử dụng các vật liệu như gỗ, mây, tre, nứa, lá. 

b) Trang phục

Câu hỏi: Quan sát các hình 3, 4 và đọc thông tin, em hãy cho biết người dân Tây Nguyên thường mặc trang phục bằng chât liệu gì. Màu sắc chủ đạo trong trang phục là những màu nào? 

Giải nhanh:

Trang phục của người Tây Nguyên được may bằng chất liệu thổ cẩm - loại vải dệt thủ công. Màu sắc chủ đạo là màu đỏ và đen.

c) Lễ hội

Câu hỏi: Quan sát các hình 5, 6 và đọc thông tin, em hãy nêu một số nét chính về lễ hội đua voi và lễ hội mừng lúa mới ở Tây Nguyên

Giải nhanh:

• Lễ hội đua voi:  được tổ chức 2 năm một lần, vào tháng 3 âm lịch. Phần lễ thường sẽ có lễ cúng bến nước, lễ cúng sức khoẻ cho voi,... Phần hội diễn ra  các phần thi voi chạy tốc độ trên cạn và chạy dưới nước. 

• Lễ hội mừng lúa mới:  thường được tổ chức vào khoảng tháng 11, 12 dương lịch hằng năm. Phần lễ chung được tổ chức để cúng thần lúa để cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu và gia đình sung túc, cuộc sống ấm no ở các buôn làng

2. Truyền thống đấu tranh yêu nước và cách mạng của đồng bào Tây Nguyên

Câu hỏi: Đọc thông tin, em hãy cho biết những hoạt động nào của anh hùng N'Trang Lơng, anh hùng Núp thể hiện tinh thần yêu nước của đồng bào Tây Nguyên.

Giải nhanh:

• Anh hùng N'Trang Lơng: ông lãnh đạo các dân tộc ở Tây Nguyên đứng lên chống thực dân Pháp. Từ năm 1912 đến 1935, ông tổ chức nhiều cuộc khởi nghĩa, tiêu diệt quân địch, nổi tiếng là trận nghi binh tiêu diệt địch và viên chỉ huy Pháp Henri Maitre.

• Anh hùng Núp:  Ông vận động đồng bào dân tộc tham gia các tổ du kích, xây làng chiến đấu chống các cuộc càn quét của quân Pháp, tiêu hao nhiều đơn vị địch đem lại chiến thắng tại địa phương.Sau hiệp định Giơ-ne-vơ năm 1954, ông cùng đơn vị tập kết ra miền Bắc 1 thời gian, sau đó trở về tham gia đánh đế quốc Mỹ ở Tây Nguyên.

Luyện tập

Câu hỏi: Em hãy tìm các từ khóa phù hợp với mô tả dưới đây và ghi vào vở.

Giải nhanh:

1. Nhà Rông
2. Mùa xuân
3. Thổ cẩm
4. Tù trưởng
5. N'Trang Lơng

Vận dụng

Câu hỏi: Tìm hiểu và giới thiệu một trang phục dân tộc ở vùng Tây Nguyên mà em ấn tượng

Giải nhanh:

Theo truyền thống, trang phục của người Ê Đê thường là màu đen hoặc màu chàm

Trang phục truyền thống của phụ nữ Ê Đê đó là váy tấm, áo chui. Áo của phụ nữ Ê Đê được xẻ ngang từ bờ vai trái sang vai phải, được mặc bằng cách chui. Khi mặc lên, áo ôm sát vào thân mình của các cô gái, được buông xuôi dài tới phần thắt lưng. Phần tay áo được thiết kế có phần ngắn và tương đối hẹp, phần cổ cao, rộng để có thể dễ dàng chui mặc. Còn trang phục của đàn ông Ê Đê là đóng khố và mặc vải tấm. Áo của đàn ông có thiết kế rộng và dài hơn của phụ nữ. Phần cổ áo được khoét tròn có xu hướng nghiêng về phía trước và được xẻ thành một đường ở trước ngực. Phần tay áo dài, vạt áo sau dài hơn vạt trước. Đây là loại áo khá tiêu biểu của nam giới người Ê Đê.