Dễ hiểu giải lịch sử 10 kết nối bài 9: Một số nền văn minh cổ trên đất nước Việt Nam
Giải dễ hiểu bài 9: Một số nền văn minh cổ trên đất nước Việt Nam. Trình bày rất dễ hiểu, nên tiếp thu Lịch sử 10 Kết nối dễ dàng. Học sinh nắm được kiến thức và biết suy rộng ra các bài tương tự. Thêm 1 dạng giải mới để mở rộng tư duy. Danh mục các bài giải trình bày phía dưới
Nếu chưa hiểu - hãy xem: => Lời giải chi tiết ở đây
BÀI 11. MỘT SỐ NỀN VĂN MINH CỔ TRÊN ĐẤT NƯỚC VIỆT NAM (P1)
KHỞI ĐỘNG
Câu hỏi: Từ hơn 2 000 năm trước, trên lãnh thổ Việt Nam đã từng bước hình thành ba trung tâm văn minh gắn với ba quốc gia cổ. Các hiện vật trong Hình 1 (SGK tr. 93) là những tư liệu quý giá giúp các em tìm hiểu về các nền văn minh cổ trên đất nước Việt Nam một cách chân thực và sinh động. Những hiện vật đó gợi cho em liên tưởng đến những nền văn minh nào?
Giải nhanh:
- Trống đồng Ngọc Lũ (Hà Nam): Văn minh Văn Lang - Âu Lạc.
- Đài thờ Trà Kiệu (Quảng Nam): Văn minh Chăm-pa.
- Bình gồm Ken-đi (Óc Eo): Văn minh Phù Nam.
1. Văn minh Văn Lang - Âu Lạc
a. Cơ sở hình thành
Câu 1: Em hãy cho biết Nền văn minh Văn Lang - Âu Lạc được hình thành và phát triển dựa trên những cơ sở nào?
Giải nhanh:
Điều kiện tự nhiên: hình thành trên lưu vực các dòng sông (sông Hồng, sông Mã, sông Cả); đất đai màu mỡ, hệ thống sông ngòi dày đặc, khí hậu thuận lợi
Cơ sở xã hội: có nguồn gốc từ văn hóa Phùng Nguyên (khoảng 4 000 năm trước
b, Một số thành tựu tiêu biểu
Câu 1: Trình bày những thành tựu tiêu biểu của nền văn minh Văn Lang - Âu Lạc.
Giải nhanh:
Chủ yếu cư trú trong các nhà sàn bằng gỗ, tre, nứa, lá; nghệ thuật đạt đến trình độ thẩm mĩ khá cao, xuất hiện của nhiều loại nhạc cụ và hình thức biểu diễn.
Câu 2: Khai thác Tư liệu 1 (tr.98), hãy cho biết ý nghĩa, giá trị của nền văn minh Văn Lang - Âu Lạc trong lịch sử Việt Nam.
Giải nhanh:
Đặt cơ sở cho toàn bộ sự tồn tại, phát triển của quốc gia, dân tộc sau đó.
2. Văn minh Chăm-pa
Câu 1: Em hãy cho biết nền văn minh Chăm-pa được hình thành trên những cơ sở nào?
Giải nhanh:
Điều kiện tự nhiên: các tỉnh miền Trung và một phần cao nguyên Trường Sơn Việt Nam ngày nay.
Cơ sở xã hội: Khoảng thế kỉ V TCN, cư dân văn hóa Sa Huỳnh cư trú ở vùng duyên hải, lưu vực các con sông và sâu trong nội địa.
Ảnh hưởng của văn minh Ấn Độ: chữ viết, tôn giáo, tư tưởng, mô hình tổ chức NN đã được du nhập.
Câu 2: Hãy nêu một số thành tựu tiêu biểu của văn minh Chăm-pa.
Giải nhanh:
Trên cơ sở chữ Phạn, cư dân Chăm-pa đã sáng tạo chữ viết riêng của dân tộc mình; thờ sinh thực khí, thờ tổ tiên; tiếp thu tôn giáo khác: Phật giáo, Hin-đu giáo, Hồi giáo…
3. Văn hóa Phù Nam
a. Cơ sở hình thành
Câu 1: Hãy cho biết cơ sở hình thành văn minh Phù Nam.
Giải nhanh:
Điều kiện tự nhiên: phù sa bồi đắp tạo thành đồng bằng màu mỡ, thuận lợi cho phát triển nông nghiệp; kênh rạch chằng chịt, thuận tiện cho thuyền bè lưu thông.
Cơ sở xã hội: nguồn cội từ nền văn hóa lâu đời tiền Óc Eo.
Ảnh hưởng từ văn minh Ấn Độ: thông qua hoạt động thương mại đường biển.
b. Một số thành tựu tiêu biểu
Câu 1: Trình bày một số thành tựu tiêu biểu của văn minh Phù Nam.
Giải nhanh:
Là một trong những trung tâm buôn bán thương mại quan trọng bậc nhất lúc bấy giờ; tín ngưỡng đa thần, tiêu biểu là thần Mặt trời; tục chôn cất người chết bằng nhiều hình thức.
Câu 2: Hãy giới thiệu một thành tựu mà em ấn tượng nhất.
Giải nhanh:
Phật viện Đồng Dương là một trong những tu viện Phật giáo của vương quốc Chămpa, thuộc vào hàng tu viện lớn nhất ở khu vực Đông Nam Á thời bấy giờ. Phật viện Đồng Dương được vua Indravarman II xây dựng vào năm 875. Mặc dù đã trở thành phế tích do ảnh hưởng nhiều bởi chiến tranh, Phật viện Đồng Dương vẫn còn ẩn chứa nhiều giá trị văn hóa lịch sử.
BÀI 11. MỘT SỐ NỀN VĂN MINH CỔ TRÊN ĐẤT NƯỚC VIỆT NAM (P2)
LUYỆN TẬP
Câu 1: Lập bảng hệ thống (hoặc vẽ sơ đồ tư duy) về cơ sở hình thành của các nền văn minh cổ trên đất nước Việt Nam. Em hãy cho biết những điểm giống và khác nhau về điều kiện hình thành của các nền văn minh ấy.
Giải nhanh:
Cơ sở hình thành | Văn minh Văn Lang - Âu Lạc | Văn minh Chăm-pa | Văn minh Phù Nam |
Điều kiện tự nhiên | - Được hình thành trên lưu vực các dòng sông - Khu vực có đất đai màu mỡ, hệ thống sông ngòi dày đặc, khí hậu nhiệt đới thuận lợi | các tỉnh miền Trung và một phần cao nguyên Trường Sơn Việt Nam ngày nay. | khu vực Nam Bộ Việt Nam ngày nay, thuộc hạ lưu sông Mê Công. - Được phù sa bồi đắp tạo thành đồng bằng màu mỡ, thuận lợi cho phát triển nông nghiệp. - Hệ thống kênh rạch chằng chịt, thuận tiện cho thuyền bè lưu thông. |
Cơ sở xã hội | + Văn minh Văn Lang - Âu Lạc có nguồn gốc từ văn hóa Phùng Nguyên (khoảng 4 000 năm trước), phát triển rực rỡ trong thời kì văn hóa Đông Sơn.
| - Khoảng thế kỉ V TCN, cư dân văn hóa Sa Huỳnh cư trú ở vùng duyên hải, lưu vực các con sông và sâu trong nội địa.
| - Văn minh Phù Nam có nguồn cội từ nền văn hóa lâu đời tiền Óc Eo. |
Ảnh hưởng của văn minh Ấn Độ |
| chữ viết, tôn giáo, tư tưởng, mô hình tổ chức NN đã được du nhập.
| truyền bá thông qua hoạt động thương mại đường biển. |
Câu 2: Hãy thống kê một số thành tựu tiêu biểu của các nền văn minh cổ trên đất nước Việt Nam theo gợi ý sau:
Thành tựu trên các lĩnh vực | Văn minh Văn Lang - Âu Lạc | Văn minh Chăm-pa | Văn minh Phù Nam |
Sự ra đời nhà nước và tổ chức xã hội |
|
|
|
Hoạt động kinh tế |
|
|
|
Đời sống vật chất |
|
|
|
Đời sống tinh thần |
|
|
|
Giải nhanh:
Thành tựu trên các lĩnh vực | Văn minh Văn Lang | Văn minh Âu Lạc | Văn minh Phù Nam |
Sự ra đời nhà nước và tổ chức xã hội | - Nhà nước Văn Lang xuất hiện cách ngày nay khoảng 2 700 năm và tồn tại đến năm 208 TCN | - Đầu năm 192, nhà nước Lâm Ấp (sau này gọi là Chăm-pa), kinh đô là Sin-ha-pu-ra (Trà Kiệu, Quảng Nam) ra đời. - Đứng đầu là vua, có quyền lực tối cao, theo chế độ cha truyền con nối. | Được thành lập trên cơ sở tập hợp nhiều tộc người, nhiều tiểu quốc. Đứng đầu nhà nước là vua, có quyền lực cao nhất, cai trị bằng cả vương quyền và thân quyền; giúp việc cho vua là các quan lại trong hệ thống chính quyền với nhiều cấp bậc. |
Hoạt động kinh tế | - Khai phá đất đai, mở rộng diện tích trồng lúa bằng nhiều hình thức canh tác phù hợp. - Có bước tiến về công cụ kĩ thuật canh tác nông nghiệp. Ngoài ra, các nghề chăn nuôi, đánh cá, thủ công cũng phát triển. | - Có hoạt động kinh tế đa dạng - Giỏi buôn bán bằng đường biển. | - Là một trong những trung tâm buôn bán thương mại quan trọng bậc nhất lúc bấy giờ. - Một số nghề thủ công và nông nghiệp ở Phù Nam khá phát triển. |
Đời sống vật chất | - Bữa ăn: lương thức chính là lúa, gạo; thức ăn gồm các loại rau, củ, quả và các sản phẩm của nghề đánh cá, săn bắt và chăn nuôi. - Về trang phục: thường ngày phụ nữ mặc váy và áo yếm, đàn ông đóng khổ, ở trần, đi chân đất. - Về nhà ở: cư dân chủ yếu cứ trú trong các nhà sàn bằng gỗ, tre, nứa, lá. - Về phương tiện đi lại: người Việt cổ đi lại chủ yếu bằng đường thủy, phương tiện chính là thuyền, bè. | - Trang phục: 1 mảnh vải quấn quanh người từ phải sang trái và che ngang lưng đến chân. Mùa thêm khoác thêm áo dày. Dân chúng đều đi chân đất, chi vua có cvua, quan đi dép hoặc giày. - Ở: nhà trệt, xây bằng gạch nung, tường có quét vôi bên ngoài. - Bữa ăn: cơm, rau, cá,... | - Ở trong những ngôi nhà sàn rộng làm bằng gỗ, lợp mái lá, phù hợp với môi trường sông nước và khí hậu của vùng Nam Bộ. - Đi lại chủ yếu bằng thuyền trên kênh, rạch, sông ngòi. - Lương thực, thực phẩm chính của người Phù Nam là lúa gạo, các loại thịt, thủy hải sản. - Trang phục: tương đối đơn giản - đàn ông đóng khố, ở trần; phụ nữ mặc váy và đeo một trang sức. |
Đời sống tinh thần | - tục thờ cúng tổ tiên và những người có công với cộng đồng, thờ các vị thần tự nhiên và tín ngưỡng phồn thực. - Nghệ thuật: Đạt đến trình độ thẩm mĩ khá cao, kĩ thuật cao, - Âm nhạc: xuất hiện của nhiều loại nhạc cụ và hình thức biểu diễn. | - Tín ngưỡng, tôn giáo, lễ hội: Phật giáo, Hin-đu giáo, Hồi giáo. - Kiến trúc, điêu khắc: đài thờ, đền tháp. | - Tín ngưỡng tôn giáo: có tín ngưỡng đa thần, tiêu biểu là thần Mặt trời. - tục chôn cất người chết bằng nhiều hình thức. Khi gia đình có tang, người thân phải cạo đầu, cạo râu và mặc đồ trắng. |
VẬN DỤNG
Câu 1: Em hãy giải thích tại sao phiên bản của trống đồng Ngọc Lũ được Việt Nam lựa chọn làm quà tặng Liên hợp quốc nhân dịp kỉ niệm 50 năm ngày thành lập tổ chức này.
Giải nhanh:
Trống đồng Ngọc Lũ là một bảo vật đặc biệt linh thiêng của người Việt. Ở đó hội tụ cả một nền văn minh có niên đại cách đây đã trên 2.500 năm.
Câu 2: Hãy sưu tầm một số hình ảnh cho thấy sức sống trường tồn của những giá trị các nền văn minh cổ trên đất nước Việt Nam.
Giải nhanh:
HS tự sưu tầm
Nếu chưa hiểu - hãy xem: => Lời giải chi tiết ở đây
Nội dung quan tâm khác
Thêm kiến thức môn học
Giải bài tập những môn khác
Giải SGK 10 KNTT
Giải SGK 10 CTST
Giải SGK 10 Cánh diều
Giải SBT lớp 10 kết nối tri thức
Giải SBT lớp 10 chân trời sáng tạo
Giải SBT lớp 10 Cánh diều
Giải chuyên đề học tập 10 Kết nối tri thức
Giải chuyên đề học tập 10 Chân trời sáng tạo
Giải chuyên đề học tập 10 Cánh diều
Trắc nghiệm 10 Kết nối tri thức
Trắc nghiệm 10 Chân trời sáng tạo
Trắc nghiệm 10 Cánh diều
Bình luận