BÀI 2. CÁC PHƯƠNG THỨC TRỒNG TRỌT Ở VIỆT NAM

Mở đầu

1. Các nhóm cây trồng phổ biến ở Việt Nam

Câu 1: Các loại cây trồng trong Hình 2.1 thuộc những nhóm cây trồng nào?

Giải nhanh:

Cây lúa, cây sắn: Nhóm cây lương thực

Cây mồng tơi: Nhóm cây rau, đỗ các loại.

Cây cà phê: Nhóm cây công nghiệp

Cây cam: Nhóm cây ăn quả.

Câu 2: Vì sao mỗi vùng miền lại có những loại cây trồng đặc trưng hoặc những giống cây trồng khác nhau?

Giải nhanh:

Mỗi vùng miền có những loại cây trồng đặc trưng vì cây trồng phát triển tốt phụ thuộc vào khí hậu, đất đai, và nguồn nước. Mỗi vùng có điều kiện khác nhau nên có các loại cây trồng đặc trưng hoặc giống cây trồng khác nhau.

2. Một số phương thức trồng trọt ở Việt Nam

Câu 3. Quan sát Hình 2.2 và trình bày điểm khác nhau giữa độc canh và trồng xen canh.

Giải nhanh:

- Trồng độc canh: Trồng một loại cây duy nhất.

  => Giảm độ phì nhiêu của đất, tăng lây lan sâu bệnh.

- Trồng xen canh: Canh tác nhiều loại cây trên cùng một diện tích.

  => Tận dụng đất, dinh dưỡng và ánh sáng.

Câu 4: Luân canh có gì khác nhau so với độc canh và xen canh?

Giải nhanh:

- Trồng độc canh: Trồng một loại cây duy nhất.

  => Giảm độ phì nhiêu của đất, tăng lây lan sâu bệnh. 

  VD: trồng bí đỏ.

- Trồng xen canh: Canh tác nhiều loại cây trên cùng một diện tích.

  => Tận dụng đất, dinh dưỡng và ánh sáng.

  VD: trồng xen canh ngô và đậu tương.

- Luân canh: Gieo trồng luân phiên các loại cây khác nhau trên cùng một diện tích.

  => Tăng độ phì nhiêu, điều hòa dinh dưỡng, giảm sâu bệnh.

  VD: luân canh cây sắn, ngô với đỗ ở Nam Bộ:

  + Vụ 1: ngô và đỗ (tháng 5 - tháng 9)

  + Vụ 2: sắn (tháng 9 - tháng 3 năm sau)

Câu 5: Hãy nêu ưu điểm và nhược điểm của từng phương thức trồng trọt.

Giải nhanh:

Câu 6: Số vụ gieo trồng trong năm phụ thuộc vào yếu tố nào?

Giải nhanh:

- Khí hậu

- Loại cây trồng

- Thời kỳ sâu bệnh

3. Trồng trọt công nghệ cao.

2.1 Đặc điểm cơ bản của các nghề trong lĩnh vực trồng trọt

Câu 7: Ứng dụng công nghệ cao trong môi trường hợp ở Hình 2.3 mang lại lợi ích gì cho việc trồng trọt?

Giải nhanh:

- Trồng thủy canh: Không cần đất, tiết kiệm nước, năng suất cao, rau sạch giàu dinh dưỡng.

- Tưới tiêu tự động: Tiết kiệm nước, thời gian, cây trồng khỏe mạnh, tăng thẩm mỹ cảnh quan.

- Phun thuốc bằng thiết bị bay: Tránh độc hại, tiết kiệm chi phí, hiệu quả cao, tăng năng suất cây trồng.

Câu 8. Hãy nêu ưu điểm và nhược điểm của trồng trọt công nghệ cao?

Giải nhanh:

*Ưu điểm:

- Tiết kiệm diện tích đất.

- Giảm nhân công và chi phí vận hành.

- Tránh lây lan sâu bệnh.

- Cung cấp đủ dinh dưỡng và nước.

- Điều chỉnh ánh sáng hợp lý.

- Điều khiển tự động.

- Cách ly với môi trường và thời tiết bên ngoài.

- Chống thất thoát nước.

- Đảm bảo cây phát triển tốt.

- Điều chỉnh môi trường theo từng giai đoạn phát triển của cây.

*Nhược điểm:

- Đòi hỏi kiến thức sản xuất và trình độ công nghệ.

- Vốn đầu tư ban đầu lớn.

- Điều kiện khí hậu, đất đai chưa thuận lợi gây tâm lý sợ rủi ro.

- Chi phí đầu tư cao dẫn đến giá thành sản phẩm cao, khó cạnh tranh.

Luyện tập

Câu 1. Giả sử có một khuôn viên để trồng cây ở gia đình, em dự định trồng nhóm cây nào, loại cây nào? Với những loại cây đã chọn em sẽ trồng theo phương thức trồng trọt nào?

Giải nhanh:

Nếu có khuôn viên, em dự định trồng nhóm cây rau như cà chua, rau húng, rau mùi, cải, xà lách, đậu ve, tía tô, kinh giới, ớt, húng lủi và các cây dây leo như mướp, su su, hoa thiên lý. Em sẽ trồng theo phương thức luân canh, tăng vụ.

Câu 2. Quan sát Hình 2.4, cho biết hình ảnh nào thể hiện trồng trọt công nghệ cao? Vì sao?

Giải nhanh:

Hình 2.4b: Trồng thủy canh

Hình 2.4c: Hệ thống tưới tiêu tự động

Câu 3. Em hãy kể về các ứng dụng công nghệ cao trong trồng trọt mà em từng thấy hoặc từng trải nghiệm.

Giải nhanh:

- Vòi phun nước tự động: hệ thống tưới tiêu tự động cho rau.

- Mô hình trồng rau trong nhà kính: khí hậu điều chỉnh được, ít sâu bọ.

Vận dụng

Địa phương em có những loại cây trồng nào phổ biến? Những phương thức canh tác và ứng dụng công nghệ cao trong trồng trọt được áp dụng ở địa phương em như thế nào?

Giải nhanh:

Ở địa phương em, mọi người thường trồng lúa, cây ăn quả (bưởi, cam, vải, xoài, nhãn) và các loại rau (rau ngót, rau lang, rau muống, rau cải, rau mồng tơi). Mọi người áp dụng xen canh, luân canh, tăng vụ để tăng năng suất. Phương pháp trồng thủy canh được ứng dụng, nhưng công nghệ cao chưa phổ biến do điều kiện còn thiếu thốn.