BÀI 1. CẤU TRÚC HẠT NHÂN

Mở đầu: Vào đầu những năm 1900, các nhà khoa học đã khám phá ra rằng nguyên tử có dạng hình cầu và trung hòa về điện với điện tích âm là các hạt electron. Nhưng người ta chưa biết điện tích dương được phân bố thế nào trong hình cầu nguyên tử.

Năm 1904, Joseph John Thomson (Giô-dép Giôn Tôm-xơn) đã để xuất một mô hình nguyên tử được gọi là mô hình nguyên tử bánh mận (Plum Pudding Atomic Model). Theo mô hình này các electron nằm rải rác trong một hình cầu tích điện dương giống như các quả mận nằm rải rác trong cái bánh (Hình 1.1).

Người ta đã kiểm chứng mô hình nguyên tử của Thomson như thế nào?

Đáp án chuẩn:

Mô hình nguyên tử bánh mận của Joseph John Thomson, đề xuất vào năm 1904, đã được kiểm chứng thông qua thí nghiệm hạt Rutherford.

I. PHÁT HIỆN RA HẠT NHÂN NGUYÊN TỬ

Câu 1: Bằng chứng cụ thể nào trong thí nghiệm tán xạ hạt  của Rutherford chứng tỏ hạt nhân có kích thước rất nhỏ nhưng tập trung toàn bộ điện tích dương và phần lớn khối lượng của nguyên tử?

Đáp án chuẩn:

Khi các hạt α đi qua lá vàng mỏng, một phần chúng bị phản xạ lại, một phần bị giảm tốc và thay đổi hướng, tuy nhiên phần lớn các hạt vẫn đi thẳng và không bị đổi hướng.

II. CẤU TRÚC HẠT NHÂN

Luyện tập 1: Hạt nhân có bao nhiêu nucleon, bao nhiêu proton và bao nhiêu neutron?

Đáp án chuẩn:

- Z = 30 

- A = 67 

- N = 37

Luyện tập 2: Xác định điện tích của hạt nhân

Đáp án chuẩn:

+30e

Luyện tập 3: Helium có hai đồng vị mà hạt nhân được biểu diễn như Hình 1.6. Viết kí hiệu hạt nhân của hai đồng vị helium đó.

Đáp án chuẩn:

Vận dụng: Hầu hết các nguyên tố đều có nhiều đồng vị. Khối lượng nguyên tử của nguyên tố trong bảng tuần hoàn là khối lượng trung bình của các nguyên tử đồng vị có trong tự nhiên. Nguyên tố chlorine (Cl) có hai đồng vị bền là

- khối lượng nguyên tử m = 34,96885 u và chiếm 75,77% chlorine trong tự nhiên.

- có khối lượng nguyên tử m = 36,96590 u và chiếm 24,23% chlorine trong tự nhiên.

Tính khối lượng nguyên tử trung bình của nguyên tố chlorine.

Đáp án chuẩn: