VĂN BẢN: TÔI MUỐN LÀ TÔI TOÀN VẸN

Câu 1: Vì sao càng về cuối, lời thoại của Trương Ba càng ngắn lại?

Đáp án chuẩn:

- Càng về cuối, lời thoại của Trương Ba càng ngắn lại vì ông cảm thấy bất lực, tuyệt vọng đến không biết phải nói gì.

Câu 2: Lập luận này của Đế Thích có ý nghĩa gì trong việc thể hiện chủ đề của tác phẩm?

Đáp án chuẩn:

   - Lập luận của Đế Thích: Đế Thích nói về việc mỗi con người không ai có thể toàn vẹn mọi việc, ai cũng sẽ phải chịu những khó khăn, khuôn ép, không được là chính mình. 

- Thể hiện ý nghĩa tác phẩm đó là làm sao để được là chính mình, sống đúng với con người mình.

Câu 3: Suy nghĩa của em về cách hành xử của các nhân vật trên Thiên Đình?

Đáp án chuẩn:

- Những tiên nhân trên thiên đình đầy rẫy những tội lỗi không khác gì phàm nhân hạ giới. Hành động của họ đáng phải lên án.

Câu 4: Em có bất ngờ trước quyết định này của Trương Ba không?

Đáp án chuẩn:

- Em không bất ngờ trước quyết định của Trương Ba.

Câu 1: Cuộc đối thoại giữa Hồn Trương Ba và Xác Hàng Thịt cho thấy xung đột nào trong Hồn Trương Ba? Em có nhận xét gì về sự thay đổi thái độ của Hồn Trương Ba trong cuộc đối thoại với Xác Hàng Thịt? Ý nghĩa của sự thay đổi này là gì?

Đáp án chuẩn:

- Cuộc đối thoại giữa Hồn Trương Ba và Xác Hàng Thịt trong Hồn Trương Ba đã cho thấy những xung đột như:

+ Lời đối thoại: "tôi đã chán cái chỗ ở không phải của tôi… ra khỏi cái xác này, dù chỉ một lát" đã cho thấy sự chán ngất cảnh phải ở trong thân xác người khác. Đó chính là bi kịch bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo.

+ Linh hồn và thể xác đều là hai thứ rất quan trọng và có mối quan hệ mật thiết với nhau. Bất chấp sự phủ nhận yếu ớt của phần hồn, phần xác đã hùng hồn đưa ra những chứng cứ cho thấy hồn Trương Ba cũng tha hóa theo nhu cầu của hắn.

=> Qua đây có thể thấy sự thay đổi thái độ của Hồn Trương Ba trong cuộc đối thoại với Xác Hàng Thịt từ hùng hồn, kiên quyết đã trở nên yếu ớt hơn sau khi nghe phần xác đưa ra minh chứng.

Câu 2: Tìm những ví dụ tiêu biểu cho thấy các chỉ dẫn sân khấu có vai trò quan trọng trong việc làm sáng tỏ bối cảnh, hành động, tâm trạng nhân vật, sự biến đổi và vận động của xung đột kịch.

Đáp án chuẩn:

Gợi ý:

Ví dụ 1: Đoạn chỉ dẫn "Tới đây, bắt đầu lớp kịch.... chỉ còn là thân xác" miều tả một cách rõ nét, khung cảnh diễn ra việc thay đổi thân xác cho Trương Ba. Diễn viên, người đọc dễ theo dõi và hình dung được các hoạt động xảy ra.

Ví dụ 2: Câu chỉ dẫn "như tuyệt vọng" trước lời thoại "Trời!" của Hồn Trương Ba đã thuật lại rõ nét tâm trạng của nhân vật trong hoàn cảnh câu chuyện.

Câu 3: Sự khác biệt đến mức đối lập về quan điểm giữa Hồn Trương Ba và Đế Thích được thể hiện qua những lời thoại tiêu biểu nào? Sự khác biệt này có vai trò gì trong việc xây dựng xung đột kịch?

Đáp án chuẩn:

- Đế Thích: Với ông, được sống là tốt rồi nên sống dù đôi khi người ta không được là chính mình vẫn không sao. Do đó, ông đã nói với Trương Ba: "Ông phải sống, dù với bất cứ giá nào".

- Trương Ba: Với ông, được sống là chính mình mới là tuyệt vời nhất. Do đó, ông đã nói với Đế Thích rằng "tôi muốn được là tôi toàn vẹn", "không thể sống với bất cứ giá nào được". Sống không là mình toàn vẹn "còn khổ hơn là cái chết".

- Sự khác biệt này có vai trò thúc đẩy cao trào trong việc xây dựng xung đột kịch, nhấn mạnh quan niệm sống của Trương ba.

Câu 4: Điều gì đã khiến Hồn Trương Ba cương quyết lựa chọn cái chết cho mình? Theo em, cái chết này cho thấy đặc điểm nào của nhân vật trong thể loại bi kịch?

Đáp án chuẩn:

- Điều khiến Hồn Trương Ba cương quyết lựa chọn cái chết cho mình là ông cảm thấy đau khổ, chán nản và xấu hổ khi phải sống dưới thân xác của Hàng thịt. Trương Ba cảm thấy mình dần thay đổi, trở nên bạo lực hơn, ham vật chất hơn và có những cảm xúc không đúng đắn khi ở bên vợ người hàng thịt. 

- Theo em, cái chết này cho thấy đặc điểm bi kịch của con người khi sống mà không được là chính mình của nhân vật trong thể loại bi kịch.

Câu 5: Trong truyện cổ tích Hồn Trương Ba, da hàng thịt, Đế Thích cho hồn Trương Ba nhập vào anh hàng thịt để sống lại. Vợ anh hàng thịt kiện lên quan, quan xử cho vợ Trương Ba thắng kiện vì người mới sống dậy rất giỏi đánh cờ, không biết mổ lợn. Theo em, vì sao Lưu Quang Vũ đã không lựa chọn cách kết thúc như truyện cổ tích cho vở kịch của mình?

Đáp án chuẩn:

- Theo em, Lưu Quang Vũ đã không lựa chọn cách kết thúc như truyện cổ tích cho vở kịch của mình vì ông muốn thông qua cái kết của mình tiếp tục khái quát triết lí nhân sinh. 

- Ông dường như gửi gắm vào sự lựa chọn của hồn Trương Ba những trăn trở, và cũng có cả những day dứt và cả niềm tin mãnh liệt vào con người. Bằng cái chết của mình, dường như Trương Ba đã gìn giữ được những kỉ niệm tốt lành, đã giữ cho các thế hệ sau niềm tin vào con người, cuộc sống. 

Câu 6: Em tâm đắc nhất với triết lí nhân sinh nào trong đoạn trích Tôi muốn được là tôi toàn vẹn? Triết lí ấy còn có ý nghĩa như thế nào với cuộc sống hôm nay?

Đáp án chuẩn:

  Em tâm đắc nhất với triết lí nhân sinh về quan niệm sống của Lưu Quang Vũ trong trích đoạn Tôi muốn được là tôi toàn vẹn. Được sống làm chính mình mới là điều quý giá nhất. Sự sống chỉ trọn vẹn khi có được sự hài hòa giữa phần hồn và phần xác. Con người để có cuộc sống tốt đẹp hơn phải biết đâu tranh với nghịch cảnh, bảo vệ nhân phẩm và phẩm chất tốt đẹp của mình.