BÀI 4. XÃ HỘI NGUYÊN THỦY

1. Tổ chức xã hội nguyên thủy

Câu 1: Dựa vào sơ đồ hình 4.2, hãy mô tả sơ lược các giai đoạn tiến triển của xã hội nguyên thủy

Đáp án chuẩn:

- Các giai đoạn tiến triển của xã hội nguyên thủy gồm:

+ Ở giai đoạn Người tối cổ, con người sinh sống bầy đàn gồm 5 - 7 gia đình lớn, có sự phân công lao động giữa nam và nữ.

+ Ở giai đoạn Người tinh khôn, xã hội được chia thành thị tộc, bộ lạc. 

=> Như vậy, người nguyên thủy đã tổ chức xã hội của mình từ giai đoạn bầy đàn chuyển lên giai đoạn thị tộc, bộ lạc.

2. Đời sống vật chất của người nguyên thủy

Câu 1: Quan sát hình 4.3 đến 4.8 và cho biết:

- Đời sống vật chất của người nguyên thủy thể hiện trên những phương diện nào?

- Công cụ lao động, cách thức lao động, địa bàn cư trú của Người tinh khôn có gì khác so với Người tối cổ?

Đáp án chuẩn:

- Đời sống vật chất của người nguyên thủy thể hiện trên những phương diện:

+ Công cụ lao động: rìu đá

+ Cách thức lao động: săn bắt là chính

+ Địa bàn cư trú: hang động

- Công cụ lao động, cách thức lao động, địa bàn cư trú của Người tinh khôn khác với Người tối cổ ở chỗ:

3. Đời sống tinh thần của người nguyên thủy

Câu 1:

- Nêu đời sống tinh thần của người nguyên thủy?

- Quan sát các hình 4.1, 4,10 và 4.11, hãy kể tên một số loại hình nghệ thuật thời nguyên thủy. Em ấn tượng với loại hình nghệ thuật nào nhất? Vì sao?

Đáp án chuẩn:

- Đời sống tinh thần của người nguyên thủy rất phong phú, trong đó nổi bật là đời sống tâm linh và nghệ thuật.

- Một số loại hình nghệ thuật thời nguyên thủy:

+ Hình 4.1: tranh bích họa động vật

+ Hình 4.10: làm đồ trang sức bằng vỏ trứng, đá điều

+ Hình 4.11: làm sáo bằng xương chim

- Trong các loại hình nghệ thuật trên, em ấn tượng nhất là làm sáo bằng xương chim. Bởi nó vừa thể hiện óc sáng tạo của loài người mà còn là phát minh đầu tiên của loài người dùng xương động vật để chế tác thành nhạc cụ.

4. Đời sống người nguyên thủy ở Việt Nam

Câu 1: Dựa vào các hình từ 4.12 đến 4.17 và đọc thông tin, hãy nêu những nét chính về đời sống vật chất và tinh thần của cư dân thuộc các nền văn hóa Hòa Bình, Bắc Sơn, Quỳnh Văn.

Đáp án chuẩn:

LUYỆN TẬP

Câu 1: Vẽ sơ đồ tư duy về đời sống người nguyên thủy?

Đáp án chuẩn:

Sơ đồ tư duy

Câu 2: Trình bày đời sống vật chất và tinh thần của người nguyên thủy ở Việt Nam

Đáp án chuẩn:

Đời sống vật chất và tinh thần của người nguyên thủy ở Việt Nam

VẬN DỤNG

Câu 1: Qua các hình từ 4.3 đến 4.6, hãy nêu vai trò của lao động đối với quá trình phát triển của người nguyên thủy. Từ đó, phát biểu cảm nhận của em về vai trò của lao động đối với bản thân, gia đình và xã hội ngày nay.

Đáp án chuẩn:

Lao động có vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển của người nguyên thủy. Nó giúp con người tự tạo ra được lương thực, thức ăn cần thiết để đảm bảo cuộc sống của mình.

Theo em, lao động giúp con người tạo ra sản phẩm vật chất, tỉnh thân nuôi sống bản thân, gia đình, góp phân xây đựng xã hội phát triển. Nó giúp con người làm chủ bản thân, làm chủ cuộc sống của chính mình, nó đem đến cho con người niềm vui, tìm thấy được ý nghĩa thực sự của cuộc sống.