BÀI 9: TRUNG QUỐC TỪ THỜI CỔ ĐẠI ĐẾN THẾ KỶ VII

I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

1. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN.

CH: Đọc thông tin dưới đây, quan sát hình 9.1 và lược đồ 9.2 em hãy:

• Xác định vùng cư trú chủ yếu của cư dân Trung Quốc thời cổ đại
• Cho biết Hoàng Hà và Trường Giang đã tác động như thế nào đến cuộc sống của cư dân Trung Quốc thời cổ đại?

2. SƠ LƯỢC QUÁ TRÌNH THỐNG NHẤT TRUNG QUỐC VÀ SỰ XÁC LẬP CHẾ ĐỘ PHONG KIẾN DƯỚI THỜI TẦN THỦY HOÀNG.

CH:

• Đọc thông tin bên dưới và quan sát lược đồ 9.3, em hãy nêu những nét chính về quá trình thống nhất Trung Quốc của Tần Thủy Hoàng.
• Quan sát hình 9.4, em hãy cho biết: Tần Thủy Hoàng đã là làm những gì để thống nhất toàn diện Trung Quốc?
• Quan sát sơ đồ 9.5, em hãy kể tên các giai cấp mới xuất hiện ở Trung Quốc và mối quan hệ giữa các giai cấp đó.

3. TỪ NHÀ HÁN, NAM-BẮC TRIỀU ĐẾN NHÀ TÙY

CH: Quan sát sơ đồ 9.6, em hãy kể tên các triều đại phong kiến Trung Quốc từ nhà Hán đến nhà Tùy.

4. NHỮNG THÀNH TỰU VĂN HÓA TIÊU BIỂU.

CH:

• Em hãy kể tên một số thành tựu cơ bản của văn minh Trung Quốc thời cổ đại.
• Em có đồng ý với quan điểm:” Tiên học lễ hậu học văn không”? Lí giải sự lựa chọn của em.

LUYỆN TẬP - VẬN DỤNG

LUYỆN TẬP

Câu 1: Theo em tại sao Hoàng Hà được gọi là “ sông Mẹ của Trung Quốc” Từ đó em hãy kể tên “ sông Mẹ “ của Ai Cập, Lưỡng Hà, Ấn Độ.

Câu 2: Em hãy nêu vai trò của nhà Tần đối với Lịch sử Trung Quốc.

VẬN DỤNG

Câu 3: Em hãy viết một đoạn văn ngắn làm rõ vai trò của giấy đối với sự phát triển của xã hội hiện nay.

PHẦN II: 5 PHÚT GIẢI BÀI.

1. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN.

CH: Vùng cư trú chủ yếu của cư dân Trung Quốc thời cồ đại ở trung và hạ lưu Hoàng Hà về sau mới mở rộng dần địa bàn cư trú xuống lưu vực Trường Giang

Hoàng Hà và Trường Giang  có tác động đến cuộc sống của cư dân Trung Quốc thời cổ đại:

+ Ở lưu vực Hoàng Hà: Bồi đáp phù sa tạo nên vùng đồng bằng châu thổ phì nhiêu thuận lợi cho việc trồng trọt.

+ Ở lưu vực Trường Giang: Đất đai, phì nhiêu, khí hậu ấm áp thuận lợi cho phát triển nhiều loại cây trồng.

2. SƠ LƯỢC QUÁ TRÌNH THỐNG NHẤT TRUNG QUỐC VÀ SỰ XÁC LẬP CHẾ ĐỘ PHONG KIẾN DƯỚI THỜI TẦN THỦY HOÀNG.

CH: Những nét chính về quá trình thống nhất Trung Quốc của Tần Thủy Hoàng:

• Lưu vực Hoàng Hà Trường Giang thường xảy ra nhiều cuộc chiến tranh nhằm thôn tính lẫn nhau của nhiều tiểu quốc.
• Vào cuối thời nhà Chu, nước Tần mạnh dần, Tần Doanh Chính đánh chiếm các nước, thống nhất Trung Quốc .
• Để thống nhất toàn diện Trung Quốc, Tần Thủy Hoàng đã thực thi nhiều chính sách như:
• Thống nhất lãnh thổ
• Thống nhất hệ thống đo lường
• Thống nhất tiền tệ
• Thống nhất chữ viết
• Các giai cấp mới xuất hiện ở Trung Quốc và mối quan hệ giữa các giai cấp đó:
•  Những quan lại và một số nông dân đã tập trung trong tay nhiều của cải. Bằng quyền lực của mình, họ còn tước đoạt thêm nhiều ruộng đất công. Do đó một giai cấp mới hình thành, bao gồm những kẻ có ruộng tư, vốn là những quan lại và những kẻ có ruộng tư, vốn là những quan lại và những nông dân giàu có, gọi là giai cấp địa chủ.
• Giai cấp nông dân cũng bị phân hóa : Một bộ phận nông dân giàu có trở thành địa chủ. Nông dân công xã rất nghèo, họ bị mất ruộng đất và nhận ruộng đất để cày cấy và trở thành nông dân lĩnh canh. Nông dân lĩnh canh phải nộp thuế cho địa chủ

=> chế độ phong kiến Trung Quốc được xác lập.

3. TỪ NHÀ HÁN, NAM-BẮC TRIỀU ĐẾN NHÀ TÙY

CH: Kể tên các triều đại phong kiến Trung Quốc từ nhà Hán đến nhà Tùy:

• Nhà Hán (206 TCN - 220)
• Nhà Tấn (280 - 420)
• Nhà Tùy (518 - 618)

4. NHỮNG THÀNH TỰU VĂN HÓA TIÊU BIỂU.

CH: Những thành tựu cơ bản của văn minh Trung Quốc thời cổ đại:

• Về tư tưởng: Nho giáo (Khổng tử)
• Về chữ viết: chữ tượng hình khắc trên mai rùa, xương thú, chuông đỉnh đồng, thẻ tre, trúc
• Về văn học: Kinh thi, bộ sử kí của Tư Mã Thiên
• Về ý học: chữa bệnh bằng thảo dược, châm cứu, bấm huyệt
• Về kĩ thuật: thiết bị đo động đất, kĩ thuật dệt tơ lụa, làm giấy
• Em đồng ý với quan niệm trên. Học lễ nghĩa trước, học kiến thức sau. Đạo đức, phẩm chất của người học trò quyết định tinh thần, thái độ học tập và cũng quyết định luôn hiệu quả của việc học tập của mỗi người. Cũng chính yếu tố này quyết định việc sử dụng năng lực của con người vào cuộc sống thường ngày.

LUYỆN TẬP - VẬN DỤNG

LUYỆN TẬP

Câu 1: Hoàng Hà được gọi là “sông Mẹ của Trung Quốc” vì vai trò to lớn của con sông đem lại. Con sông hàng năm mang một lượng phù sa màu mở tạo một vùng đồng bằng châu thổ phì nhiêu, thuận lợi cho việc trồng trọt, trở thành nơi dân cư tập trung làm ăn sinh sống.

“Sông mẹ” của Ai Cập là sông Nin, Ấn Độ là sông Ấn, sông Hằng; Lưỡng Hà là sông Ơ-phơ-rát và Ti-gơ-rơ.

Câu 2: Vai trò: Nhà Tần đã thống nhất lãnh thổ Trung Quốc làm một, chấm dứt tình trạng chiến tranh liên biên giữa các tiểu quốc, thực thu nhiều chính sánh, đặt nền móng cho sự thống nhất và phát triển lâu dài của Trung Quốc.

Vai trò của nhà Tần đối với Lịch sử Trung Quốc: Nhà Tần đã thống nhất lãnh thổ Trung Quốc làm một, chấm dứt tình trạng chiến tranh liên biên giữa các tiểu quốc, thực thu nhiều chính sánh, đặt nền móng cho sự thống nhất và phát triển lâu dài của Trung Quốc.

VẬN DỤNG

Câu 3: Giấy có vai trò quan trọng đối với sự phát triển của xã hội ngày nay. 

Công dụng: Giấy in báo, giấy không tráng dùng để viết, in ấm, giấy vệ sinh, giấy ăn, giấy kraft là bìa sổ, bìa tập, giấy làm bìa carton, giấy than, giấy nỉ, giấy dán tường, giấy cuốn thuốc lá, túi giấy, …Ngày nay để giảm thiểu tình trạng ô nhiễm rác thải nhựa nhiều đơn vị, con người đã sáng tạo ra những vật dụng bằng giấy như ống hút giấy, tô giấy, hộp giấy,… Giấy là loại vật liệu không thể thiếu trong cuộc sống hiện nay đặc biệt là tại các văn phòng, trường học chính vì thế chúng ta hãy sử dụng giấy tiết kiệm đúng cách để bảo vệ môi trường.