BÀI 1. THIẾT BỊ ĐÓNG CẮT

VÀ LẤY ĐIỆN TRONG GIA ĐÌNH

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

KHỞI ĐỘNG       

CH: Kể tên các thiết bị đóng cắt và lấy điện có trong mạng điện ở Hình 1.1.

I. THIẾT BỊ ĐÓNG CẮT TRONG GIA ĐÌNH

CH: Quan sát Hình 1.2 và mô tả cấu tạo công tắc.

CH: Trên vỏ công tắc có ghi 6 A - 250 V. Hãy giải thích ý nghĩa thông số kĩ thuật đó.

CH: Trên cần đóng cắt hoặc vỏ của câu dao có ghi 15 A - 600 V. Hãy giải thích ý nghĩa thông số kĩ thuật đó.

CH: So sánh chức năng của aptomat với cầu dao. Từ đó, nêu ưu điểm của aptomat.

CH: Trên vỏ của aptomat có ghi 10 A - 240 V, giải thích ý nghĩa thông số kĩ thuật đó.

II. THIẾT BỊ LẤY ĐIỆN TRONG GIA ĐÌNH

CH: Kể tên một số đồ dùng điện trong gia đình thường lấy điện qua ổ cắm điện.

CH: Các bộ phận của ổ cắm điện được làm bằng vật liệu gì?

CH: Trên vỏ ổ cắm điện kéo dài có ghi 15 A - 250 V, giải thích ý nghĩa thông số 

CH: Tại sao không nối quạt để bàn trực tiếp với nguồn điện mà phải nối với phích cắm điện để lấy điện?

CH: Giải thích ý nghĩa thông số 10 A - 250 V ghi trên vỏ phích cắm điện.

LUYỆN TẬP

CH: Nêu chức năng của thiết bị đóng cắt và lấy điện trong gia đình.

CH:

a) Tìm hiểu một số thiết bị đóng cắt và lấy điện theo mẫu gợi ý dưới đây (Bảng 1.1).

- Nêu tên các bộ phận chính của thiết bị đóng cắt và lấy điện.

- Đọc các thông số kĩ thuật ghi trên thiết bị đóng cắt và lấy điện. Giải thích ý nghĩa những thông số kĩ thuật đó.

Bảng 1.1. Tìm hiểu cấu tạo, thông số kĩ thuật 

của một số thiết bị đóng cắt và lấy điện

b) Đánh giá kết quả tìm hiểu theo các tiêu chí trong Phiếu đánh giá dưới đây:

VẬN DỤNG

CH: Tìm hiểu và chia sẻ thông tin về chức năng, cấu tạo, thông số kĩ thuật của aptomat chống rò (giật) trong gia đình.

PHẦN II. 5 PHÚT GIẢI BÀI

KHỞI ĐỘNG       

CH: Công tắc, cầu dao, ổ điện.

I. THIẾT BỊ ĐÓNG CẮT TRONG GIA ĐÌNH

CH: Công tắc gồm các bộ phận chính: vỏ, nút bật tắt và các cực nối điện. Vỏ và nút bật tắt của công tắc thường được làm bằng nhựa, các cực nối điện được làm bằng đồng.

CH:

6A: Dòng điện định mức.

250 V: Điện áp định mức.

CH: 600 V là điện áp định mức của cầu dao và 15A là dòng điện định mức mà cầu dao chịu được.

CH:

Cầu dao điện là thiết bị đóng cắt điện bằng tay có tác dụng đóng ngắt dòng điện khi mạch điện bị quá tải hoặc gặp phải tình trạng ngắn mạch. Chính vì vậy nhiệm vụ của nó chủ yếu là phát hiện ra các lỗi xuất hiện trong mạch điện và ngắt mạch điện ngay khi tìm ra dấu hiệu lỗi đó.

Aptomat cũng là một loại sản phẩm của cầu dao điện. Tuy nhiên, aptomat là dạng thiết bị đóng cắt tự động khi sự cố mạch điện xảy ra trong hệ thống điện mà nó quản lý. Với aptomat, đây là sản phẩm sở hữu tính năng vượt trội hơn hẳn cầu dao. Nó khắc phục hoàn toàn nhược điểm của cầu dao, đó là có thể tự động đóng ngắt khi không may xảy ra các sự cố về điện trong mạch điện. Không như cầu dao, aptomat còn có khả năng khắc phục hiện tượng cháy nổ ở các thiết bị điện. Chính vì vậy, sản phẩm được lựa chọn sử dụng rộng rãi và phổ biến nhiều công trình xây dựng khác nhau từ nhà ở, chung cư đến công ty, khu công nghiệp.

CH:

- Dòng điện định mức là 10 A, khi dòng điện vượt quá dòng điện định mức thì aptomat tự động cắt dòng điện để bảo vệ mạch điện, thiết bị và đồ dùng điện không bị hỏng.

- Điện áp định mức là 240 V. -

II. THIẾT BỊ LẤY ĐIỆN TRONG GIA ĐÌNH

CH:

- Đèn điện: Các đèn trong nhà, bàn làm việc, đèn ngủ, đèn chùm, vv.

- Tivi và thiết bị giải trí: TV, loa, máy nghe nhạc,...

- Điện gia dụng như tủ lạnh: Tủ lạnh, máy giặt, máy sấy, máy hút bụi, quạt, vv.

- Thiết bị nhà bếp: Bếp điện, lò vi sóng, lò nướng, ấm đun nước

- Thiết bị nấu ăn: Nồi cơm điện, ấm đun nước, lò vi sóng, lò nướng, vv.

- Thiết bị làm việc từ xa: Máy tính, máy in, máy quét,...

- Thiết bị cá nhân: Sấy tóc, ủi, máy cạo râu, máy làm tóc, vv.

CH:

- Vỏ: bằng nhựa, sứ

- Cực tiếp điện: Làm bằng đồng.

CH:

15A: Dòng điện định mức

250V: Điện áp định mức

CH:

- Nếu nối thiết bị sử dụng điện trực tiếp vào đường dây điện thì các thiết bị này hoạt động 24/24 sẽ gây nguy hiểm. 

- Quạt để bàn thường được di chuyển chỗ theo yêu cầu của người sử dụng. Nếu chúng ta mắc cố định vào mạch điện thì không thuận tiện trong sử dụng, do vậy ổ điện được dùng nhằm cung cấp điện ở nhiều vị trí khác nhau để thuận tiện khi sử dụng.

CH:

10 A: Dòng điện định mức

250 V: Điện áp định mức

LUYỆN TẬP

CH:

Thiết bị đóng cắt (cầu dao hoặc aptomat):

- Chức năng chính của thiết bị đóng cắt là bảo vệ hệ thống điện khỏi các nguy cơ như quá tải, ngắn mạch và các sự cố điện khác.

- Khi dòng điện vượt quá mức cho phép, thiết bị đóng cắt sẽ ngắt mạch, ngăn chặn dòng điện tiếp tục lưu thông qua mạch điện, giúp ngăn chặn nguy cơ gây ra sự cố, bảo vệ thiết bị và người sử dụng.

Thiết bị lấy điện (ổ cắm điện):

- Chức năng của ổ cắm điện là cung cấp điện năng từ nguồn điện đến các thiết bị điện trong gia đình hoặc trong môi trường làm việc.

- Ổ cắm điện cung cấp điện an toàn thông qua các chân cắm, nơi mà các thiết bị điện có thể được kết nối một cách dễ dàng và an toàn.

- Ổ cắm điện thường được thiết kế để phù hợp với các tiêu chuẩn an toàn và điện, bao gồm việc có các chốt cắm để tránh tình trạng ngắn mạch hoặc va đập không mong muốn.

CH:

VẬN DỤNG

CH:

Aptomat chống rò (hay còn gọi là aptomat cắt rò) là một loại thiết bị điện quan trọng được sử dụng trong gia đình để bảo vệ người dùng khỏi nguy cơ rò điện, giúp giảm thiểu nguy cơ tai nạn và bảo vệ hệ thống điện khỏi hỏng hóc. Dưới đây là thông tin về chức năng, cấu tạo và thông số kỹ thuật của aptomat chống rò:

Chức năng:

- Aptomat chống rò hoạt động như một bộ cảm biến dòng rò, phát hiện sự cố rò điện (giật điện) trong mạch điện.

- Khi phát hiện dòng rò điện vượt quá mức an toàn, aptomat sẽ tự động ngắt mạch, cắt nguồn điện để ngăn chặn nguy cơ giật điện cho người sử dụng.

Cấu tạo:

- Aptomat chống rò thường bao gồm hai phần chính: cảm biến dòng rò và bộ cắt ngắt mạch.

- Cảm biến dòng rò được thiết kế để cảm nhận sự khác biệt giữa dòng điện vào và dòng điện ra. Khi có sự cố rò điện, dòng điện này sẽ không trùng khớp và cảm biến sẽ kích hoạt bộ cắt ngắt mạch.

- Bộ cắt ngắt mạch sẽ ngắt mạch điện, ngăn chặn dòng điện tiếp tục lưu thông qua mạch và bảo vệ người sử dụng khỏi nguy cơ giật điện.

Thông số kỹ thuật:

- Công suất chịu tải: Thường từ 6A đến 63A, tùy thuộc vào nhu cầu sử dụng của gia đình.

- Điện áp định mức: Thường là 250V, phù hợp với hệ thống điện trong gia đình thông thường.

- Dòng rò điện định mức (IΔn): Đây là dòng điện mà aptomat sẽ kích hoạt và ngắt mạch khi phát hiện rò điện. Thông thường là 30mA hoặc 100mA.