BÀI 1. THIẾT BỊ ĐÓNG CẮT

VÀ LẤY ĐIỆN TRONG GIA ĐÌNH

KHỞI ĐỘNG   

Kể tên các thiết bị đóng cắt và lấy điện có trong mạng điện ở Hình 1.1.

Giải rút gọn:

Công tắc, cầu dao, ổ điện.

I. THIẾT BỊ ĐÓNG CẮT TRONG GIA ĐÌNH

Câu hỏi: Quan sát Hình 1.2 và mô tả cấu tạo công tắc.

Giải rút gọn:

- Công tắc gồm các bộ phận chính: vỏ, nút bật tắt và các cực nối điện. 

- Vỏ và nút bật tắt của công tắc thường được làm bằng nhựa, các cực nối điện được làm bằng đồng.

Câu hỏi: Trên vỏ công tắc có ghi 6 A - 250 V. Hãy giải thích ý nghĩa thông số kĩ thuật đó.

Giải rút gọn:

6A: Dòng điện định mức.

250 V: Điện áp định mức.

Câu hỏi: Trên cần đóng cắt hoặc vỏ của câu dao có ghi 15 A - 600 V. Hãy giải thích ý nghĩa thông số kĩ thuật đó.

Giải rút gọn:

600 V là điện áp định mức của cầu dao và 15A là dòng điện định mức mà cầu dao chịu được.

Câu hỏi: So sánh chức năng của aptomat với cầu dao. Từ đó, nêu ưu điểm của aptomat.

Giải rút gọn:

- Cầu dao điện: đóng cắt điện bằng tay, ngắt khi quá tải/ngắn mạch, phát hiện lỗi điện.

- Aptomat: tự động đóng cắt khi sự cố điện, khắc phục nhược điểm cầu dao, chống cháy nổ, được sử dụng rộng rãi.

- Cầu dao: thao tác thủ công, aptomat: tự động.

- Aptomat an toàn hơn do tự ngắt khi có sự cố, chống cháy nổ.

Câu hỏi: Trên vỏ của aptomat có ghi 10 A - 240 V, giải thích ý nghĩa thông số kĩ thuật đó.

Giải rút gọn:

- Dòng điện định mức là 10 A, khi dòng điện vượt quá dòng điện định mức thì aptomat tự động cắt dòng điện để bảo vệ mạch điện, thiết bị và đồ dùng điện không bị hỏng.

- Điện áp định mức là 240 V. -

II. THIẾT BỊ LẤY ĐIỆN TRONG GIA ĐÌNH

Câu hỏi: Kể tên một số đồ dùng điện trong gia đình thường lấy điện qua ổ cắm điện.

Giải rút gọn:

Dưới đây là một số đồ dùng điện trong gia đình thường lấy điện qua ổ cắm điện:

- Đèn điện: Các đèn trong nhà, bàn làm việc, đèn ngủ, đèn chùm.

- Tivi và thiết bị giải trí: TV, loa, máy nghe nhạc.

- Điện gia dụng như tủ lạnh: Tủ lạnh, máy giặt, máy sấy, máy hút bụi, quạt.

- Thiết bị nhà bếp: Bếp điện, lò vi sóng, lò nướng, ấm đun nước.

Câu hỏi: Các bộ phận của ổ cắm điện được làm bằng vật liệu gì?

Giải rút gọn:

- Vỏ: bằng nhựa, sứ

- Cực tiếp điện: Làm bằng đồng.

Câu hỏi: Trên vỏ ổ cắm điện kéo dài có ghi 15 A - 250 V, giải thích ý nghĩa thông số kĩ thuật đó.

Giải rút gọn:

15A: Dòng điện định mức

250V: Điện áp định mức

Câu hỏi: Tại sao không nối quạt để bàn trực tiếp với nguồn điện mà phải nối với phích cắm điện để lấy điện?

Giải rút gọn:

- Nguy hiểm khi nối thiết bị trực tiếp vào đường dây điện: Gây nguy hiểm do hoạt động 24/24.

- Lợi ích sử dụng ổ điện: Dễ dàng di chuyển quạt, cung cấp điện linh hoạt.

Câu hỏi: Giải thích ý nghĩa thông số 10 A - 250 V ghi trên vỏ phích cắm điện.

Giải rút gọn:

10 A: Dòng điện định mức

250 V: Điện áp định mức

LUYỆN TẬP

Câu hỏi: Nêu chức năng của thiết bị đóng cắt và lấy điện trong gia đình.

Giải rút gọn:

- Thiết bị đóng cắt (cầu dao/aptomat):

+ Bảo vệ hệ thống điện khỏi quá tải, ngắn mạch, sự cố điện.

+ Ngắt mạch khi dòng điện vượt quá mức, ngăn chặn nguy cơ, bảo vệ thiết bị và người dùng.

- Thiết bị lấy điện (ổ cắm điện):

+ Cung cấp điện từ nguồn đến thiết bị điện.

+ Cung cấp điện an toàn qua các chân cắm.

+ Thiết kế theo tiêu chuẩn an toàn, có chốt cắm chống ngắn mạch, va đập.

Câu hỏi: 

a) Tìm hiểu một số thiết bị đóng cắt và lấy điện theo mẫu gợi ý dưới đây (Bảng 1.1).

- Nêu tên các bộ phận chính của thiết bị đóng cắt và lấy điện.

- Đọc các thông số kĩ thuật ghi trên thiết bị đóng cắt và lấy điện. Giải thích ý nghĩa những thông số kĩ thuật đó.

Bảng 1.1. Tìm hiểu cấu tạo, thông số kĩ thuật 

của một số thiết bị đóng cắt và lấy điện

b) Đánh giá kết quả tìm hiểu theo các tiêu chí trong Phiếu đánh giá dưới đây:

Giải rút gọn:

VẬN DỤNG

Câu hỏi: Tìm hiểu và chia sẻ thông tin về chức năng, cấu tạo, thông số kĩ thuật của aptomat chống rò (giật) trong gia đình.

Giải rút gọn:

- Chức năng:

+ Bảo vệ người dùng khỏi nguy cơ rò điện, giảm thiểu tai nạn và bảo vệ hệ thống điện.

+ Phát hiện sự cố rò điện, tự động ngắt mạch khi dòng rò vượt mức an toàn.

- Cấu tạo:

+ Gồm hai phần: cảm biến dòng rò và bộ cắt ngắt mạch.

+ Cảm biến: nhận biết sự khác biệt dòng điện vào và ra, kích hoạt bộ cắt ngắt mạch khi rò điện.

+ Bộ cắt ngắt mạch: ngắt mạch điện, ngăn dòng điện lưu thông, bảo vệ người dùng.

- Thông số kỹ thuật:

+ Công suất chịu tải: 6A - 63A.

+ Điện áp định mức: 250V.

+ Dòng rò điện định mức: 30mA hoặc 100mA.