Video giảng Ngữ văn 9 cánh diều Bài 2: Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga (Trích Truyện Lục Vân Tiên – Nguyễn Đình Chiểu)

Tóm lược nội dung

BÀI 2: TRUYỆN THƠ NÔM 

VĂN BẢN 2: LỤC VÂN TIÊN CỨU KIỀU NGUYỆT NGA

Chào mừng các em đến với bài học ngày hôm nay!

Thông qua video này, các em sẽ nắm được các kiến thức và kĩ năng như sau:

• Xác định và phân tích được chủ đề, tư tưởng, thông điệp mà văn bản truyện thơ Nôm muốn gửi đến người đọc thông qua hình thức nghệ thuật như: cốt truyện, nhân vật, lời thoại. 
• Phân tích được một số căn cứ để xác định chủ đề.

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

Các em hãy thảo luận nhóm đôi Think – Pair – Share: Nhân vật anh hùng mà em yêu thích là ai? Vì sao em yêu thích nhân vật đó?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Nội dung 1: Kiến thức ngữ văn  

Để củng cố kiến thức, chúng ta sẽ làm một số bài tập nhỏ như sau:

+ Trình bày một số đặc điểm của lời độc thoại và đối thoại trong văn bản truyện.

+ Chỉ ra một số căn cứ để xác định chủ đề

Video trình bày nội dung: 

- Lời đối thoại là lời các nhân vật trao đổi với nhau trong một cuộc hội thoại. Trong ngôn ngữ viết, lời đối thoại được đặt sau dấu gạch ngang đầu dòng hoặc đặt trong dấu ngoặc kép.

- Lời độc thoại là lời của nhân vật nói với chính mình hoặc nói với một người nào đó trong tưởng tượng. Độc thoại thường diễn tả suy nghĩ, tình cảm đang diễn ra trong nội tâm nhân vật.

…

Nội dung 2: Tìm hiểu chung về văn bản  

Cô/Thầy sẽ cho các em vài phút để trình bày những hiểu biết chung về tác giả Nguyễn Đình Chiểu, tác phẩm “Truyện Lục Vân Tiên” và xuất xứ đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga”.

Video trình bày nội dung: 

- Nguyễn Đình Chiểu (1822-1888) quê gốc ở tỉnh Thừa Thiên (nay là Thừa Thiên Huế) nhưng được sinh ra ở quê mẹ là phủ Tân Bình, tỉnh Gia Định (nay thuộc Thành phố Hồ Chí Minh). 

…

- Truyện Lục Vân Tiên là một tác phẩm truyện thơ Nôm của Nguyễn Đình Chiểu được sáng tác theo thể lục bát vào đầu những năm 50 của thế kỷ 19.

- Truyện Lục Vân Tiên ngợi ca những con người hiếu thảo, nhân hậu, thuỷ chung, nghĩa khí; lên án những kẻ phi nghĩa, bất nhân; thể hiện khát vọng công lí và ước mơ của nhân dân về mẫu người anh hùng “cứu khốn, phò nguy”. Tác phẩm cũng kết tinh nhiều thành tựu nghệ thuật: xây dựng được nhiều nhân vật có tính cách rõ nét, sinh động; ngôn ngữ mộc mạc, gần gũi với lời ăn tiếng nói của nhân dân; kết hợp tính cổ điển, bác học với chất dân gian và đậm đà màu sắc Nam Bộ.

Nội dung 3: Đọc hiểu văn bản  

Bây giờ, đến phần thực hành rồi! Các em hãy làm hai bài tập sau nha:

+ Nêu chủ đề và căn cứ xác định chủ đề. Tư tưởng và tình cảm của tác giả được thể hiện trong đoạn trích như thế nào?

+ Nêu nghệ thuật (nghệ thuật xây dựng nhân vật và nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ) của văn bản “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga”.

Video trình bày nội dung: 

- Chủ đề: thể hiện khát vọng hành động hành đạo giúp đời của tác giả và khắc hoạ những phẩm chất tốt đẹp của hai nhân vật chính: Lục Vân Tiên tài ba, dũng cảm, trọng nghĩa khinh tài; Kiều Nguyệt Nga hiền hậu, nết na, ân tình thủy chung. 

=> Căn cứ vào nhan đề đoạn trích và các thành tố tạo nên tác phẩm (nhân vật, sự kiện…).

- Tư tưởng, tình cảm của tác giả:

+ Ca ngợi người anh hùng trí dũng song toàn, diệt bạo trừ gian, bảo vệ cuộc sống yên bình cho nhân dân.

+ Ca ngợi lối sống trọng ân nghĩa.

+ Thể hiện khát vọng công lí, ước mơ về mẫu anh hùng “cứu khốn, phò nguy".

- Nghệ thuật xây dựng nhân vật: tập trung khắc hoạ con người ngoại hiện, quan tâm đến ngôn ngữ đối thoại của nhân vật.

- Nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ: đậm chất Nam Bộ (đàng, xông vô, bức thơ, hay vây,...), mộc mạc, bình dị, gần gũi; sử dụng từ Hán Việt và điển tích, điển cố khá nhuần nhuyễn.

……………………..

Nội dung video Bài 2 Văn bản 2 còn nhiều phần rất hấp dẫn và thú vị. Hãy cùng đăng kí để tham gia học bài và củng cố kiến thức thông qua hoạt động luyện tập và vận dụng trong video.