Slide bài giảng tiếng Việt 5 chân trời bài: Ôn tập cuối năm học

Tóm lược nội dung

BÀI 66. ÔN TẬP CUỐI NĂM HỌC

TIẾT 1

Câu 1: Bắt thăm, đọc thành tiếng và trả lời câu hỏi:

1. Đọc đoạn từ đầu đến “đã thành anh hết rồi” và trả lời câu hỏi: Cảnh vật vào tháng năm được tả bằng những từ ngữ, hình ảnh nào?

2. Đọc đoạn từ đầu đến “đã thành anh hết rồi” và trả lời câu hỏi: Bạn nhỏ nhớ lại những gì trong ngày đầu vào lớp Một? Vì sao?

3. Đọc đoạn từ “Mới ngày nào” đến hết và trả lời câu hỏi: Theo em, vì sao bạn nhỏ nói: “Năm năm, xa đã hóa gần/ Đã thành chị, đã thành anh hết rồi?”.

4. Đọc đoạn từ “Mới ngày nào” đến hết và trả lời câu hỏi: Khi vào lớp Sáu, bạn nhỏ sẽ nhớ những gì khi ở trường tiểu học? Vì sao?

Trả lời rút gọn:

1. Cảnh vật vào tháng Năm được tả bằng những hình ảnh như nắng vàng, hoa phượng đỏ rực, tiếng ve ran và lá xanh xao động, tạo nên bức tranh sống động, rộn ràng với sự đổi mới của mùa hè.

2. Bạn nhỏ nhớ lại ngày đầu tiên bước vào lớp Một với bao bỡ ngỡ và cảm xúc vui mừng khi được dìu dắt bởi cô thầy, qua đó trở nên quen thuộc và gắn bó với ngôi trường. Kỷ niệm này để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng bạn nhỏ bởi đó là bước khởi đầu quan trọng trên hành trình học vấn.

3. Khi nói "Năm năm, xa đã hóa gần/ Đã thành chị, thành anh hết rồi", bạn nhỏ muốn thể hiện sự trưởng thành và thay đổi qua từng năm học tại trường tiểu học. Quãng thời gian này đã giúp các bạn nhỏ tạo dựng mối quan hệ gắn bó, trở thành anh chị, em lớn của nhau, thể hiện sự gắn kết và tình cảm bạn bè sâu đậm.

4. Khi vào lớp Sáu, bạn nhỏ sẽ nhớ về mái trường tiểu học, nơi chứa đựng bảng đen, nụ cười và bầu trời màu mây biếc vì đó là nơi ghi dấu những kỷ niệm đẹp, những bài học quý giá và tình bạn chân thành, đã đồng hành cùng bạn trong suốt chặng đường tiểu học.

Câu 2: Trao đổi với bạn:

a. Những âm thanh, hình ảnh quen thuộc gợi ra từ bài thơ.

b. Cảm xúc của bạn nhỏ thay đổi như thế nào trong ngày đầu vào lớp Một và ngày chia tay lớp Năm?

Trả lời rút gọn:

a. Bài thơ đưa chúng ta trở lại với những âm thanh, hình ảnh quen thuộc của thời thơ ấu và những ngày học đầu đời. Bạn nhỏ nhớ lại lần đầu tiên bước vào lớp Một với ánh mắt long lanh, bâng khuâng và những bỡ ngỡ ban đầu dần trở nên quen thuộc qua từng ngày học. Âm thanh của tiếng ve ran báo hiệu mùa hè đã về, hình ảnh hoa phượng đỏ rực trong sân trường, và bầu trời trong xanh. Tất cả tạo nên một bức tranh sống động, đẹp đẽ của những kỷ niệm không thể quên. 

b. Cảm xúc của bạn nhỏ đã thay đổi rõ rệt từ ngày đầu tiên bước vào lớp Một đến ngày chia tay lớp Năm. Ngày đầu tiên, bạn nhỏ mang trong mình cảm giác bỡ ngỡ, hồi hộp và có chút lo lắng khi bước vào môi trường mới. Nhưng qua thời gian, dưới sự dìu dắt của thầy cô và tình bạn đẹp, bạn nhỏ đã dần trưởng thành, tự tin hơn và yêu quý mái trường, yêu quý những kỷ niệm đã qua. Ngày chia tay lớp Năm, bạn nhỏ cảm thấy chạnh lòng khi phải rời xa những người bạn, thầy cô và mái trường thân yêu, nhưng cũng mang theo niềm tự hào và sẵn sàng bước vào chặng đường mới với bao kỳ vọng và ước mơ.

TIẾT 2

Câu 1: Chọn một từ ngữ phù hợp trong khung thay cho mỗi trong đoạn thơ sau: vàng rực, vàng thơm, vàng óng, vàng mượt

Gà con lông tơ

Hoa cải đón chờ đàn ong

Kén tằm đầu nong

Tới mùa lúa chín cánh đồng .

Trả lời rút gọn:

Gà con vàng mượt lông tơ

Hoa cải vàng rực đón chờ đàn ong

Kén tằm vàng óng đầu nong

Tới mùa lúa chín cánh đồng vàng thơm.

Câu 2:  Đọc câu thơ sau và thực hiện yêu cầu:

Mùa xuân là Tết trồng cây

Làm cho đất nước càng ngày càng xuân.

Hồ Chí Minh

a. Từ “xuân” trong dòng thơ nào mang nghĩa gốc, từ “xuân” trong dòng thơ nào mang nghĩa chuyển?

b. Tìm thêm 1 - 2 nghĩa chuyển của từ “xuân”.

c. Đặt một câu với từ “xuân” mang nghĩa gốc, một câu với từ “xuân” mang nghĩa chuyển.

Trả lời rút gọn:

a. Từ “xuân” trong dòng thơ 1 mang nghĩa gốc, từ “xuân” trong dòng thơ 2 mang nghĩa chuyển?

b. Tìm thêm 1 - 2 nghĩa chuyển của từ “xuân”:

- (Văn chương) năm, dùng để tính thời gian đã trôi qua.

- (Văn chương) thuộc về tuổi trẻ, coi là tươi đẹp, tràn đầy sức sống.

c. - Mùa xuân, mùa trăm hoa đua nở.

• Em sẽ sống hết mình để không phí hoài thanh xuân.

Câu 3: Tìm và nêu tác dụng của điệp từ, điệp ngữ trong mỗi đoạn thơ, đoạn văn sau:

a. Ngày mai, muôn điều mới lạ

Viết từ thơ ấu ngọt ngào

Viết từ lời thầy nhắn nhủ

Với bao kì vọng, tin yêu.

Vũ Nguyệt Anh

b. Gió tây lướt thướt bay qua rừng, quyến hương thảo quả đi, rải theo triền núi, đưa hương thảo quả ngọt lựng, thơm nồng vào những thôn xóm Chin San. Gió thơm. Cây cỏ thơm. Đất trời thơm. Người đi từ rừng thảo quả về, hương thơm đậm ủ ắp trong từng nép áo, nếp khăn.

Theo Ma Văn Kháng

Trả lời rút gọn:

a. Trong đoạn thơ của Vũ Nguyệt Anh, điệp từ "Viết từ" được sử dụng hai lần, tạo nên một nhịp điệu nhẹ nhàng và nhấn mạnh vào việc tác giả muốn chia sẻ những kỷ niệm đẹp và những bài học quý giá từ quá khứ, đồng thời bày tỏ lòng biết ơn và sự ngưỡng mộ đối với thầy cô. Sự lặp lại này giúp nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chắp cánh cho những ước mơ và kỳ vọng vào tương lai thông qua giáo dục và tình yêu thương.

b. Trong đoạn văn của Ma Văn Kháng, sự lặp lại các từ ngữ như "thơm" và "hương thảo quả" qua nhiều cấu trúc khác nhau ("Gió thơm. Cây cỏ thơm. Đất trời thơm.") góp phần tạo nên một bức tranh sinh động và đầy ắp hương sắc của miền núi Chin San. Sự lặp lại không chỉ giúp miêu tả sự quyến rũ, giàu có về mặt tự nhiên của vùng đất này mà còn thể hiện sự hòa mình của con người vào thiên nhiên, khi mà hương thơm của rừng thảo quả ấp ủ trong từng nép áo, nếp khăn của họ. 

TIẾT 3

Câu 1: Thực hiện yêu cầu:

a. Chọn một từ ngữ phù hợp trong khung thay cho mỗi để liên kết các câu trong đoạn văn sau: ngoài ra, đây, khí, bữa tiệc.

Lễ hội búp-phê cho khỉ được tổ chức vào tháng 11 hằng năm tại Lóp-bu-ri, Thái Lan. Hàng trăm chú được đưa tới tham dự bữa tiệc búp-phê khổng lồ với rất nhiều món ăn như xúc xích nướng, kem đá, trái cây tươi, hạt dẻ... còn có cả bánh kem, kẹo, sô-đa và nước hoa quả. cũng là dịp để người dân Thái Lan tổ chức nhiều trò chơi liên quan đến như nhảy với khỉ, trình diễn trang phục kèm mặt nạ khi. , họ còn sử dụng những tượng gỗ hình khỉ để trang trí.

b. Cho biết các cách liên kết câu đã được sử dụng trong đoạn văn.

Trả lời rút gọn:

a. Lễ hội búp-phê cho khỉ được tổ chức vào tháng 11 hằng năm tại Lóp-bu-ri, Thái Lan. Hàng trăm chú khỉ được đưa tới tham dự bữa tiệc búp-phê khổng lồ với rất nhiều món ăn như xúc xích nướng, kem đá, trái cây tươi, hạt dẻ... Ngoài ra, còn có cả bánh kem, kẹo, sô-đa và nước hoa quả. Đây cũng là dịp để người dân Thái Lan tổ chức nhiều trò chơi liên quan đến bữa tiệc như nhảy với khỉ, trình diễn trang phục kèm mặt nạ khi. Ngoài ra, họ còn sử dụng những tượng gỗ hình khỉ để trang trí.

b. Các cách liên kết câu đã được sử dụng trong đoạn văn: Sử dụng từ thay thế và từ nối.

Câu 2: Ghép hai câu đơn trong mỗi trường hợp sau thành một câu ghép bằng ba cách: Dùng dấu phẩy, dùng kết từ, dùng cặp kết từ.

a. Trời nắng. Hoa giấy nở rực rỡ.

b. Gió thổi mạnh. Lá cây rụng nhiều.

Trả lời rút gọn:

a. Nếu trời nắng thì hoa giấy nở rực rỡ.

b. Gió thổi mạnh nên lá cây rụng nhiều.

Câu 3: Dựa vào kết từ hoặc cặp từ hô ứng gợi ý, đặt câu nói về nội dung của mỗi tranh sau:

Trả lời rút gọn:

a. Mỗi buổi chiều, em và ba đều đạp xe quanh cánh đồng.

b. Giờ ra chơi, các bạn nam chơi đá cầu còn các bạn nữ chơi nhảy dây.

c. Trời càng nắng, hoa hướng dương càng nở vàng tươi.

TIẾT 4

Đề bài: Viết đoạn văn bày tỏ tình cảm, cảm xúc về một câu chuyện mà em đã học ở lớp Năm.

Trả lời rút gọn:

Câu chuyện về Tốt-tô-chan và thầy hiệu trưởng gợi cho em cảm xúc rất ấm áp và truyền cảm hứng. Khoảnh khắc em bé quyết tâm trở thành cô giáo tại chính ngôi trường mình yêu quý, và sự ủng hộ nghiêm túc từ thầy hiệu trưởng đã cho thấy tầm quan trọng của việc nuôi dưỡng ước mơ và khát khao học hỏi từ nhỏ. Qua đó, em cũng thấy được tình thầy trò sâu đậm và niềm tin vào khả năng thực hiện ước mơ của bản thân. Câu chuyện như một lời nhắc nhở về sức mạnh của giáo dục và tình yêu thương, cũng như việc không bao giờ là quá sớm để bắt đầu theo đuổi đam mê của mình.

TIẾT 5

Đề bài: Viết bài văn tả một người làm việc ở trường (bác bảo vệ, cô thủ thư,...) mà em quý mến.

Trả lời rút gọn:

Đối với em, một trong những người như vậy là cô thủ thư của thư viện trường em - cô Lan, một người phụ nữ tinh tế và dịu dàng, luôn là nguồn cảm hứng bất tận cho tôi và nhiều bạn học sinh khác.

Khuôn mặt cô luôn nở một nụ cười ấm áp, dễ gần, làm cho bất kỳ ai khi bước vào thư viện cũng cảm thấy thoải mái, như được chào đón. Mái tóc dài của cô được buộc gọn gàng phía sau, cho thấy vẻ ngoài chỉn chu, tôn trọng công việc của cô.

Cô biết rất nhiều về sách, từ những cuốn tiểu thuyết kinh điển đến những tác phẩm khoa học phức tạp. Khi chúng em cần tìm kiếm thông tin cho bài tập hay đơn giản là muốn khám phá một lĩnh vực mới, cô Lan luôn sẵn lòng giúp đỡ, chỉ dẫn chúng em tìm đến những cuốn sách phù hợp nhất. 

Thư viện trường em không chỉ là nơi chứa đựng sách vở, nó còn là ngôi nhà của những ước mơ, nơi cất giữ những tình cảm yêu mến mà cô Lan đã trao gửi. Em biết rằng, không chỉ mình em, mà biết bao thế hệ học sinh đã và đang trưởng thành từ những trang sách và tình yêu sách mà cô Lan đã khơi dậy trong tim họ. Cô Lan, mãi là hình mẫu lý tưởng và là ngọn hải đăng soi sáng con đường tri thức cho chúng em.

TIẾT 6 VÀ TIẾT 7

Câu 1: Đọc bài và thực hiện yêu cầu: VẬT KỈ NIỆM CỦA NHỮNG NGƯỜI BẠN

Tìm ý trả lời đúng cho các câu hỏi dưới đây:

Chọn ý trả lời đúng cho các câu hỏi dưới đây:

a. Âm thanh của chiếc đàn chuông có gì đặc biệt?

- Lảnh lót, trầm bồng, trong trẻo.

- Trong sáng, vang ngân, réo rắt.

- Lanh lảnh, cao vút, ngọt ngào.

- Thánh thót, dìu dặt, ngân nga.

b. Thỉnh thoảng, nhóm bạn rủ nhau đến nhà bạn có chiếc đàn chuông để làm gì?

- Để nghe tiếng đàn chuông. 

- Để ngắm cây hoàng lan.

- Để cùng nhau ngắm trăng. 

- Để xem chiếc đàn chuông.

c. Nhân vật tôi hình dung ra những gì khi nghe tiếng đàn chuông?

- Cây hoàng lan toả hương thơm ngọt ngào.

- Bãi cỏ và khu vườn yên tĩnh loang loáng ánh trăng.

- Những loài côn trùng nhỏ bé đang kéo nhau đi dự hội.

- Đêm trăng sáng, các bạn cùng đứng dưới ánh trăng.

d. Sau này, vì sao ai cũng “hỏi thăm” chiếc đàn chuông?

- Vì chiếc đàn là một người bạn thời thơ ấu.

- Vì chiếc đàn gắn bó với những đêm trăng.

- Vì chiếc đàn thân thiết với cây hoàng lan.

- Vì chiếc đàn là bạn của khu vườn yên tĩnh.

e. Hai câu: “Thỉnh thoảng cả bọn lại rủ nhau cùng đến nhà bạn để nghe

tiếng đàn chuông. Nó có một cái gì thật trong trẻo, thật thơ ngây, dễ

thương.” được liên kết với nhau bằng cách nào?

- Lặp từ ngữ. 

- Thay thế từ ngữ.

- Dùng từ ngữ nối. 

- Lặp và thay thế từ ngữ.

g. Câu “Sau này, khi đã xa nhau, mỗi người đi một ngả, chúng tôi vẫn luôn nhớ về những buổi tối rất đẹp ấy.” có mấy trạng ngữ?

- Một trạng ngữ. 

- Ba trạng ngữ.

- Hai trạng ngữ. 

- Bốn trạng ngữ.

Trả lời câu hỏi và thực hiện các bài tập dưới đây:

h. Theo em, vì sao khi xa nhau, các bạn vẫn luôn nhớ về những buổi tối rất đẹp ở nhà Hoàng Lan?

i. Vì sao nói chiếc đàn chuông đã góp phần không nhỏ vào sự gắn bó của các bạn?

k. Viết 1 - 2 câu bày tỏ tình cảm, cảm xúc về tình bạn của các bạn nhỏ trong bài đọc.

l. Đặt một câu ghép để giới thiệu chiếc đàn chuông.

Trả lời rút gọn:

a. Thánh thót, dìu dặt, ngân nga.

b. Để nghe tiếng đàn chuông. 

c. Những loài côn trùng nhỏ bé đang kéo nhau đi dự hội.

d. Vì chiếc đàn là một người bạn thời thơ ấu.

e. Thay thế từ ngữ.

g. Hai trạng ngữ. 

Câu 2: Thực hiện một trong hai đề bài sau:

a. Viết đoạn văn thể hiện tình cảm, cảm xúc của em về một câu chuyện đã nghe, đã đọc về tình bạn.

b. Viết bài văn tả một người bạn đã gắn bó với em trong những năm học ở trường tiểu học.

Trả lời rút gọn:

a. “Câu chuyện của 2 người bạn thân họ cùng nhau đi đến những vùng đất mới và trong chuyến đi ấy lại xảy ra những vấn đề để cả hai phải tranh cãi hay có hành động đánh người bạn kia của mình. Tưởng chừng như mọi vấn đề sẽ bị đẩy đến đỉnh điểm khi bị đau nhưng cậu bạn bị tát đã im lặng và viết lên cát : “HÔM NAY, NGƯỜI BẠN TỐT NHẤT CỦA TÔI ĐÃ TÁT VÀO MẶT TÔI”

Và như thế cái tát ấy được khắc vào cát, 2 cậu bạn lại cùng nhau đến với một hòn đảo nơi đây cậu bạn lúc nãy bị ngã và được người bạn của mình kéo lên và giúp cậu ấy thoát khỏi nguy hiểm. Cậu ấy vui mừng và khắc lên đá: "HÔM NAY, NGƯỜI BẠN TỐT NHẤT CỦA TÔI ĐÃ CỨU SỐNG TÔI" 

Vậy là cậu bạn còn lại thắc mắc: "Tại sao khi tôi đánh cậu cậu lại viết lên cát nhưng bây giờ tôi cứu cậu cậu lại khắc vào đá?" 

Bạn của cậu ấy mỉm cười và bảo rằng: Khi chúng ta đâu hay muốn giận hờn ai hãy viết nó lên cát để gió cuốn cát đi và sẽ cuốn trôi tất cả những bực dọc cũng như phiền muộn mà chúng ta đang gặp phải. Còn khi chúng ta đã chịu ơn hay nhận sự giúp đỡ của ai khác hãy khắc lên đá để ghi lòng tạc dạ những tình cảm mà đối phương đã dành cho mình.”

=> Câu chuyện này dạy cho tôi một bài học vô cùng quý giá về tình bạn và cách chúng ta nên đối xử với nhau. Việc viết lên cát và khắc vào đá nhắc nhở tôi rằng, trong tình bạn, chúng ta nên biết quên đi những tổn thương nhỏ nhặt và ghi nhớ mãi mãi những việc làm ý nghĩa mà bạn bè dành cho nhau.

b. 

An là bạn học cùng lớp với tôi từ lớp Một đến lớp Năm, và chúng tôi đã cùng nhau trải qua biết bao kỷ niệm đáng nhớ.

An là một cậu bé năng động, luôn tràn đầy sức sống. Cậu có mái tóc đen mượt, luôn được cắt gọn gàng, và đôi mắt nâu sáng, lấp lánh như đang kể lể về một thế giới đầy mơ mộng.

Cậu luôn tỏ ra lạc quan, dù trong hoàn cảnh khó khăn nhất. An luôn sẵn lòng giúp đỡ mọi người xung quanh mình mà không bao giờ kỳ vọng nhận lại. Hơn nữa, An còn rất thông minh và sáng tạo. Chúng tôi thường xuyên cùng nhau thực hiện các dự án học tập, và An luôn là người đưa ra những ý tưởng độc đáo, khiến tôi và các bạn khác trong nhóm không khỏi trầm trồ khen ngợi.

Tôi biết, dù thời gian có thể làm thay đổi mọi thứ nhưng kỷ niệm và tình bạn mà An và tôi đã xây dựng sẽ không bao giờ phai mờ. An, người bạn tiểu học của tôi, sẽ mãi là một phần quan trọng trong ký ức tuổi thơ của tôi.