Slide bài giảng Lịch sử 12 Chân trời bài 3: Trật tự thế giới sau chiến tranh lạnh

Tóm lược nội dung

BÀI 3. TRẬT TỰ THẾ GIỚI SAU CHIẾN TRANH LẠNH

1. XU THẾ PHÁT TRIỂN CHÍNH CỦA THẾ GIỚI SAU CHIẾN TRANH LẠNH

Câu hỏi: Nêu các xu thế phát triển của thế giới sau Chiến tranh lạnh.

Trả lời rút gọn:

- Xu thế đa cực: thể hiện rõ ở đầu thế kỉ XXI với sự xác lập trật tự thế giới mới, nhiều cực, nhiều trung tâm trong quan hệ quốc tế.

- Xu thế lấy phát triển kinh tế là trọng tâm: các quốc gia đều điều chỉnh chiến lược phát triển, lấy kinh tế làm trọng tâm, xây dựng sức mạnh tổng hợp

- Xu thế đối thoại, hợp tác trong quan hệ quốc tế: các nước điều chỉnh quan hệ với nhau theo chiều hướng hòa hoãn, đối thoại đa dạng hoá, đa phương hoá, xây dựng quan hệ hợp tác chiến lược ổn định và lâu dài.

- Xu thế toàn cầu hoá: diễn ra mạnh mẽ trên nhiều lĩnh vực, biểu hiện là sự phát triển nhanh chóng của nền thương mại thế giới.

2. XU THẾ ĐA CỰC TRONG QUAN HỆ QUỐC TẾ

Câu hỏi: Hãy phân biệt trật tự đơn cực và trật tự đa cực.

Trả lời rút gọn:

Câu hỏi: Nêu những nét chính về xu thế đa cực trong quan hệ quốc tế từ sau Chiến tranh lạnh.

Trả lời rút gọn:

- Sau Chiến tranh lạnh, trật tự thế giới mới đang hình thành theo xu hướng đa cực, đa trung tâm với sự cạnh tranh giữa Mỹ, Trung Quốc, Liên bang Nga, Liên minh châu Âu (EU), Nhật Bản,... 

- Tuy Mỹ vẫn là cường quốc số một thế giới, song Mỹ đã suy giảm sức mạnh tương đối trong tương quan so sánh với các cường quốc khác.

- Nhóm nước đang phát triển có xu hướng tự chủ chiến lược về tài chính, công nghệ và an ninh – quốc phòng, tăng cường tầm ảnh hưởng của mình, ủng hộ thế giới đa cực. Thông qua quá trình hợp tác, liên kết, cạnh tranh, nhiều trung tâm, nhiều tổ chức kinh tế, tài chính, thương mại quốc tế mới đã hình thành. 

- Xu thế đa cực, đa trung tâm đã góp phần củng cố hoà bình, an ninh, giữ vững sự ổn định trật tự thế giới. Tuy vậy, hiện nay vẫn còn nhiều thách thức đặt ra trong quan hệ quốc tế.

LUYỆN TẬP

Vẽ sơ đồ tư duy về các xu thế phát triển chính của thế giới sau Chiến tranh lạnh. 

Trả lời rút gọn:

VẬN DỤNG

Theo em, các xu thế phát triển chính của thế giới sau Chiến tranh lạnh tạo ra thuận lợi gì cho sự phát triển của quan hệ quốc tế?

Trả lời rút gọn:

- Sự sụp đổ của trật tự hai cực đã mở ra không gian cho sự đa dạng và linh hoạt trong quan hệ quốc tế. 

- Sự phát triển về kinh tế và công nghệ đã làm giảm bớt sự phụ thuộc vào quan hệ hai cực và mở ra nhiều cơ hội hợp tác đa phương và khu vực. 

- Sự xuất hiện của các cường quốc mới, cùng với sự tăng cường của các tổ chức quốc tế,đã tạo điều kiện cho sự hợp tác toàn cầu và giải quyết các vấn đề chung. 

- Sự phát triển của truyền thông và mạng internet đã tăng cường sự kết nối giữa các quốc gia và người dân, tạo ra một không gian giao tiếp và trao đổi ý kiến rộng lớn, giúp tăng cường hiểu biết và hòa giải giữa các dân tộc và quốc gia. 

Như vậy, các xu hướng này tạo ra một môi trường quốc tế phát triển đa dạng và hòa bình, tạo điều kiện cho sự hợp tác, phát triển bền vững của quan hệ quốc tế.