Slide bài giảng công dân 7 chân trời bài 8: Phòng, chống bạo lực học đường

Tóm lược nội dung

BÀI 8. PHÒNG, CHỐNG BẠO LỰC HỌC ĐƯỜNG

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Theo em, những bạn học sinh trong bức tranh dưới đây có những hành vi nào chưa phù hợp? Vì sao?

Trả lời rút gọn:

Những bạn học sinh trong bức tranh có những hành vi nào chưa phù hợp là:

• Một bạn nam đã đánh đập bạn, quăng cặp của bạn và còn có hành vi đe dọa khủng bố đối với bạn nữ.

• Bạn nam khác thì chụp lại những hành động bạo lực đó.

KHÁM PHÁ

1. Em hãy quan sát các bức tranh sau và thực hiện yêu cầu. 

(Trang 42 sgk)

Câu 1: Gọi tên các hành vi bạo lực học đường trong các bức tranh trên.

Trả lời rút gọn:

Tên các hành vi bạo lực học đường trong các bức tranh trên:

- Tranh 1: Đe dọa, chặn đường người khác.

- Tranh 2: Trêu người khác.

- Tranh 3: Bắt nạt học đường.

- Tranh 4: Lăng mạ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm người khác.

Câu 2: Nêu các nguyên nhân của hành vi bạo lực học đường.

Trả lời rút gọn:

Các nguyên nhân của hành vi bạo lực học đường:

Nguyên nhân khách quan:

• Thiếu đi sự quan tâm, dạy dỗ từ gia đình.

• Ảnh hưởng của các trò chơi điện tử mang tính chất bạo lực.

• Ảnh hưởng của môi trường xã hội không lành mạnh

• Thiếu sự quan tâm từ cơ sở giáo dục

Nguyên nhân chủ quan:

• Thường xuyên giao du với những bạn xấu.

• Đặc điểm tâm sinh lý của lứa tuổi học sinh dễ xảy ra mâu thuẩn.

• Lứa tuổi nhỏ, thiếu kĩ năng sống.

2. Em hãy đọc trường hợp sau và trả lời câu hỏi.

(Trang 42 SGK)

Câu 1: Theo em, hành vi của T có phải là bạo lực học đường không? Vì sao?

Trả lời rút gọn:

Theo em, hành vi của T là bạo lực học đường vì dù là lời nói trực tiếp hay lời nói xúc phạm người khác trên mạng xã hội, khiến cho người khác trở nên lo lắng, sợ hãi, ảnh hưởng đến cuộc sống của họ thì cũng sẽ được xem là hành vi xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm của người khác. 

Câu 2: Những biểu hiện nào của bạo lực học đường được đề cập trong câu chuyện trên?

Trả lời rút gọn:

Những biểu hiện của bạo lực học đường được đề cập trong câu chuyện trên là:

• T lên mạng xã hội đặt điều, nói xấu N

• T rủ các bạn không chơi với N.

Câu 3: Bạo lực học đường gây ra những hậu quả gì cho N?

Trả lời rút gọn:

Bạo lực học đường gây ra những hậu quả cho N là: N cảm thấy lo lắng, buồn bã.

3. Em hãy đọc các thông tin sau và trả lời câu hỏi.

(Trang 43, 44 SGK)

Câu 1: Thông tin 1: Có những biện pháp nào để hỗ trợ người học có nguy cơ bạo lực học đường và cách can thiệp khi xảy ra bạo lực học đường.

Trả lời rút gọn:

Biện pháp hỗ trợ người học có nguy cơ bị bạo lực học đường

• Phát hiện kịp thời người học có hành vi gây gổ, có nguy cơ gây bạo lực học đường; người học có nguy cơ bị bạo lực học đường:

• Đánh giá mức độ nguy cơ, hình thức bạo lực có thể xảy ra để có biện pháp

• ngăn chặn, hỗ trợ cụ thể;

• Thực hiện tham vấn, tư vấn cho người học có nguy cơ bị bạo lực và gây ra bạo lực nhằm ngăn chặn, loại bỏ nguy cơ xảy ra bạo lực.

Biện pháp can thiệp khi xảy ra bạo lực học đường Đánh giá sơ bộ về mức độ tổn hại của người học, đưa ra nhận định về tình trạng hiện thời của người học: 

• Thực hiện ngay các biện pháp ượ giúp, chăm sóc y tế, tư vấn đối với người học bị bạo lực; theo dõi, đánh giá sự an toàn của người bị bạo lực; 

• Thông báo kịp thời với gia đình người học để phối hợp xử lí trường hợp vụ việc vượt quá khả năng giải quyết của cơ sở giáo dục thì thông báo kịp thời với cơ quan công an, Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn và các cơ quan liên quan để phối hợp xử lý theo quy dinh của pháp luật.

Câu 2: Thông tin 2, 3, 4: Người ở độ tuổi vị thành niên sẽ bị xử lý như thế nào khi gây ra bạo lực học đường?

Trả lời rút gọn:

Người ở độ tuổi vị thành niên sẽ bị xử lý khi gây ra bạo lực học đường:

- Đối với người chưa đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi thì sẽ bị xử phạt cảnh cáo. 

- Đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.

- Người chưa đủ 15 tuổi gây thiệt hại mà còn cha, mẹ thì cha, mẹ phải bồi thường toàn bộ thiệt hại.

4. Em hãy đưa ra những cách ứng xử phù hợp cho các tình huống sau.

(Trang 44, 45 SGK)

Câu 1: Tình huống 1: Em sẽ làm gì, nếu là thành viên của đội thắng, thành viên của đội thua? 

Trả lời rút gọn:

• Nếu là thành viên của đội thắng, em sẽ: ăn mừng một cách khiêm tốn, hòa nhã, đề nghị xem xét lại nếu đội thua mong muốn xử lí pha bóng phạm lỗi.

• Nếu là thành viên của đội thua, em sẽ: trình bày với trọng tài và đội thắng về pha phạm lỗi đó để sau này trọng tài có thể bắt chính xác hơn, chúc mừng đội chiến thắng.

Câu 2: Tình huống 2: 

Em có nhận xét gì về hành vi của các bạn trong tình huống trên?

Nếu là N, em sẽ làm gì?

Trả lời rút gọn:

• Nhận về hành vi của các bạn trong tình huống trên: các bạn đang bắt nạt một bạn khác, đó là một hành vi vi phạm và cần được xử lí nghiêm minh để tránh những tình trạng như thế này xảy ra ở môi trường học đường.

• Nếu là N, em sẽ: la thật lớn chạy lại can ngăn các bạn đó, sau đó sẽ cùng nạn nhân trình bày vấn đề này với thầy cô và người lớn để giải quyết.

Câu 3: Tình huống 3: Nếu là bạn thân của N và tình cờ biết chuyện, em sẽ làm gì?

Trả lời rút gọn:

Nếu là bạn thân của N và tình cờ biết chuyện, em sẽ an ủi và động viên bạn hãy vui lên, đừng để ý những lời nói xung quanh sẽ khiến mình ngày càng buồn bã và mất tập trung trong mọi việc; báo với thầy cô để giải quyết vấn đề trên.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em hãy tranh luận cùng bạn về những ý kiến sau:

(Trang 46 SGK)

Trả lời rút gọn:

a) Chế giễu bạn trên mạng xã hội hay qua tin nhắn không phải là bạo lực học đường. 

- Đồng ý với ý kiến trên. Vì dù là trực tiếp hay qua hình thức nào thì vẫn sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe, tinh thần của người khác.

b) Tuyên truyền phòng, chống bạo lực học đường là hành động cần được thực hiện quyết liệt. 

- Đồng ý với ý kiến trên. Vì tuyên truyền phòng, chống bạo lực học đường sẽ giúp mọi người biết được cách chống lại các hành động bạo lực học đường và ngăn chặn những bạn có ý định bạo lực học đường.

c) Tuyên truyền, vận động phòng chống bạo lực học đường là nhiệm vụ của người lớn, không phải của học sinh.

- Không đồng ý với ý kiến trên. Vì việc tuyên truyền, vận động phòng chống bạo lực học đường là của tất cả mọi người bao gồm cả học sinh, người lớn, thầy cô giáo trong nhà trường.

d) Thông báo cho người thân và bạn bè biết mình bị bạo lực học đường là yếu đuối.

- Không đồng ý với ý kiến trên. Vì khi bị bạo lực học đường cần phải báo ngay cho người người thân và bạn bè để giải quyết tình trạng kéo dài và có những chuyện đáng tiếc xảy ra.

e) Để không bị lôi kéo tham gia bạo lực học đường, cần thẳng thần từ chối các lời rủ rê và biết cách giữ bình tĩnh, tự chủ khi gặp các mâu thuẫn, xung đột.

- Đồng ý với ý kiến trên. Vì cần tránh xa các lời rủ rê, bình tĩnh giải quyết mâu thuẫn để tránh vấn đề đi quá xa dẫn đến bạo lực học đường.

f) Tham gia cổ vũ cho bạo lực học đường không vi phạm pháp luật vì không trực tiếp tham gia vào hành vi ấy.

- Không đồng ý với ý kiến trên. Vì tham gia cổ vũ cho bạo lực học đường là gián tiếp bạo lực học đường, vi phạm pháp luật về bạo lực học đường.

Câu 2: Em hãy cùng bạn thảo luận để ứng phó các trường hợp sau:

(Trang 47 SGK)

Trả lời rút gọn:

Trường hợp a: Em sẽ không đồng ý, nhanh chóng tránh xa các bạn và báo ngay cho giáo viên trường để ngăn chặn vấn đề này, tránh những chuyện đáng tiếc xảy ra.

Trường hợp b: Em sẽ không đồng ý, khuyên các bạn không nên làm như thế vì mỗi người có một đặc điểm riêng không ai giống ai, hãy tôn trọng người khác cũng như tôn trọng bản thân mình.

Trường hợp c: Em sẽ không đồng ý, nhanh chóng bỏ chạy về nhà trình bày cho mẹ biết, báo cho giáo viên chủ nhiệm để xử lí vấn đề này.

Trường hợp d: Em sẽ bình tĩnh, mạnh dạn về nhà trình bày cho mẹ biết, báo cho giáo viên chủ nhiệm để nhanh chóng ngăn chặn vấn đề này tiếp diễn.

Câu 3: Em hãy đọc và sắp xếp các hành động sau theo trình tự trước, trong và sau khi xảy ra bạo lực học đường

(Trang 47 SGK)

Trả lời rút gọn:

Thứ tự các hành động theo trình tự trước, trong và sau khi xảy ra bạo lực học đường:

1. Sử dụng một số thế võ tự vệ (nếu biết) để đảm bảo an toàn cho bản thân nhằm tránh bạo lực học đường.

2. Bỏ chạy khỏi vị trí nguy hiểm có thể xảy ra bạo lực học đường, kêu cứu để thu hút sự chú ý của mọi người.

3. Thành thật kể với người lớn những chuyện đáng tiếc có liên quan đến bạo lực học đường đã xảy ra để nhận được sự giúp đỡ.

4. Lập tức kiểm tra y tế nếu có những biểu hiện bất thường về cơ thể hoặc sức khoẻ (đau, nhức, bám,...) sau khi bị bạo lực học đường.

5. Hòa giải nhằm xử lý các mâu thuẫn học đường trên tinh thần dân chủ, tôn trọng.

6. Báo ngay cho người lớn để xử lí kịp thời tình huống mâu thuẫn mới phát sinh nhằm tránh xảy ra bạo lực học đường.

Câu 4: Em hãy kể lại một tình huống mâu thuẫn của bạn bè mà em từng chứng kiến, từ đó đưa ra giải pháp phù hợp nhằm tạo môi trường học đường an toàn, lành mạnh.

Trả lời rút gọn:

• Tình huống mâu thuẫn: trong lúc đi học về em thấy bạn Thắng bị một anh khóa trên bắt nạt, sau đó Thắng đã nhờ anh của mình đánh trả, cuối cùng cả 2 cùng bạn đánh nhau.

• Giải pháp: Thắng nên bỏ chạy về nhà báo với cha mẹ và trình bày cho giáo viên chủ nhiệm để nhanh chóng ngăn chặn vấn đề này tiếp diễn chứ không nên nhờ một người khác đánh trả, như vậy chuyện sẽ ngày càng nghiêm trọng hơn.

VẬN DỤNG

Câu 1: Em hãy thiết kế và trang trí thông điệp về phòng, chống bạo lực học đường bằng các hình thức: vẽ, xé dán tranh,... và trình bày cho cả lớp cùng xem.

Trả lời rút gọn:

Câu 2: Em hãy hợp tác cùng bạn để xây dựng kịch bản và sắm vai trước lớp một tiểu phẩm về phòng, chống bạo lực học đường.

Trả lời rút gọn:

Tiểu phẩm: “PHÒNG CHỐNG BẠO LỰC HỌC ĐƯỜNG”

• Tình huống: trên đường đi học về, em bị một bạn cùng lớp chặn đánh và dọa đánh do không chịu chỉ đáp án cho bạn khi làm bài kiểm tra.

• Các nhân vật trong tiểu phẩm:

• Thuận trong vai cậu bạn bị dọa đánh

• Minh trong vai bạn cùng lớp

• Hương trong vai cô chủ nhiệm

• Thắng trong vai bác bảo vệ

• Kịch bản

• Sau khi làm bài kiểm tra, Thuận nhanh chóng đến nhà xe và ra về. Vừa đi ra khỏi cổng trường thì thấy Hưng đã đứng đợi mình ở đó.

• Minh nhanh chóng chặn lại xe của Thuận và nói: “Sao trong giờ thi, tao hỏi mà mày không chỉ đáp án cho tao. Mày muốn ăn đòn hả”?

• Thuận sợ hãi rồi trả lời lí nhí: Chúng mình không được gian lận khi làm bài kiểm tra.

• Thấy Thuận nói thế, Minh hằn giọng nói tiếp: Mày thích ăn đòn đúng không?

• Rồi cố tình vung tay định đánh Thuận. Thuận thấy thế liền giơ tay chống trả. Thấy bác bảo vệ đang chuẩn bị khóa cổng trường ở đằng xa, Thuận liền hét lớn: Bác ơi giúp cháu với.

• Bác bảo vệ nghe thấy tiếng gọi liền quay đầu lại thì thấy đang có người đánh nhau, bác liền chạy đến và ngăn cản. Bác nói: Học sinh lớp nào mà lại đánh nhau ở đây.

• Thuận trả lời: Cháu học sinh lớp 9B, bị bạn chặn lại rồi dọa đánh.

• Một lát sau, cô Hương chủ nhiệm lớp đến. Cô hỏi: Hai bạn trình bày cho cô lí do tại sao lại đánh nhau

• Thuận và Minh lần lượt kể lại sự việc

• Cô Hương chỉ ra lỗi sai của Minh và yêu cầu Minh viết bản kiểm điểm

• Minh nhận thấy lỗi sau của mình liền xin lỗi cô và Thuận.