Soạn giáo án điện tử lịch sử 11 Cánh diều Bài 5: Quá trình xâm lược và cai trị của chủ nghĩa thực dân ở Đông Nam Á (P2)

Nội dung giáo án

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC NGÀY HÔM NAY!

CHỦ ĐỀ 3: QUÁ TRÌNH GIÀNH ĐỘC LẬP DÂN TỘC CỦA CÁC QUỐC GIA ĐÔNG NAM Á

BÀI 5: QUÁ TRÌNH XÂM LƯỢC VÀ CAI TRỊ CỦA CHỦ NGHĨA THỰC DÂN Ở ĐÔNG NAM Á

02 CÔNG CUỘC CẢI CÁCH Ở XIÊM

1. a) Bối cảnh, nội dung của cuộc cải cách ở Xiêm

THẢO LUẬN NHÓM ĐÔI

Em hãy đọc thông tin mục 2a SGK tr.32 và trả lời câu hỏi: Trình bày bối cảnh của Xiêm trước khi cải cách.

Vua Ra-ma V (1853 – 1910)

• Bối cảnh

Giữa TK XIX, Xiêm trở thành đối tượng bị nhòm ngó của thực dân Anh, Pháp).

Xiêm trở thành vùng đệm giữa hai thế lực thực dân khi Anh chiếm Mi-an-ma và Pháp xâm lược Đông Dương.

Triều đình Xiêm tiến hành công cuộc cải cách theo hướng hiện đại hóa, bảo vệ nền độc lập.

Vua Ra-ma IV

Vua Ra-ma V

THẢO LUẬN NHÓM ĐÔI

Em hãy quan sát Bảng 1, Hình 1, 5, đọc mục Em có biết, thông tin mục 1a – SGK tr.33 và trả lời câu hỏi: Trình bày nội dung của cuộc cải cách ở Xiêm.

Hình 1. Vua Ra-ma V (hàng một, thứ hai từ trái qua) cùng một số hoàng tử đang du học tại Anh (1907)

Hình 5. Vua Ra-ma V tại Luân Đôn (1897)

Cải cách ở Xiêm

Chính trị, quân sự

• Xây dựng mô hình nhà nước thống nhất và tập trung theo hướng hiện đại.
• Chính phủ tổ chức thành các bộ có quyền lực ngang nhau.
• Tổ chức lại hệ thống chính quyền, xóa bỏ quyền lực của quý tộc địa phương.
• Xây dựng hệ thống luật pháp hiện đại với sự cố vấn của quan chức phương Tây.

Kinh tế

• Sử dụng cố vấn ngoại quốc.

Xã hội

• Xóa bỏ chế độ lao dịch, quan hệ nô lệ.
• Ban hành Luật việc làm quy định tất cả người lao động phải được trả lương.

Văn hóa

• Thành lập các trường đại học theo mô hình phương Tây.
• Cải cách giáo dục, cử sinh viên sang các nước Âu - Mỹ du học.

Ngoại giao

• Xóa bỏ hiệp ước bất bình đẳng với phương Tây.
• Xây dựng quan hệ ngoại giao với nhiều quốc gia trên thế giới.

Quân đội Hoàng gia Xiêm trong cuộc cải cách quân sự của Rama V

Ga xe lửa Hua Lamphong, được xây dựng bởi Rama V

Trường Đại học Chu-la-long-kon (Thái Lan)  thành lập năm 1917

Học sinh Thái Lan ngày nay

Vua Chulalongkorn cùng Sa hoàng Nicholas II ở Xanh Pe-téc-bua vào năm 1897

Công tước xứ Cambridge chào đón vua Rama V tại ga xe lửa Victoria, London, vào tháng 8 năm 1897

TƯ LIỆU. Với việc mở cửa nền kinh tế từ nửa sau thế kỉ XIX, Băng Cốc đã trở thành trung tâm buôn bán của khu vực.

• Về nông nghiệp: năm 1874, khi bắt đầu xoá bỏ chế độ nô lệ, Chính phủ Xiêm đã áp dụng biện pháp miễn trừ thuế nông nghiệp và giảm tỉ lệ thuế nông nghiệp, tạo điều kiện cho việc khai khẩn đất mới và ban hành những quy định quản lí ruộng đất hiện đại vào đầu thế kỉ XX.
• Về công nghiệp, Chính phủ thực hiện chính sách khuyến khích đầu tư vào các ngành công nghiệp, đường sắt,...

TƯ LIỆU. […] Từ năm 1892, vua Ra-ma V tiến hành cải cách hành chính theo mô hình phương Tây. Công tác giáo dục được nhà vua đặc biệt chú trọng. Năm 1898, nhà vua cho công bố Chương trình giáo dục đầu tiên ở Xiêm sau khi đi khảo sát nền giáo dục ở châu Âu.

1. b) Ý nghĩa của cuộc cải cách ở Xiêm

THẢO LUẬN NHÓM

Em hãy thông tin mục 2b SGK tr.34 và trả lời câu hỏi: Trình bày ý nghĩa của cuộc cải cách ở Xiêm.

Mở ra giai đoạn mới cho lịch sử nước Xiêm

Đưa nền kinh tế phát triển theo con đường tư bản chủ nghĩa, đạt nhiều thành tựu quan trọng.

Phản ánh tinh thần độc lập, tự chủ, khả năng ngoại giao, sự linh hoạt trong nhận thức,… để phục vụ cho lợi ích quốc gia.

Thoát khỏi nguy cơ trở thành nước thuộc địa, giữ vững chủ quyền đất nước.

Vì sao Xiêm là nước duy nhất ở Đông Nam Á không bị biến thành thuộc địa của thực dân phương Tây?

> Triều đình Xiêm cải cách toàn diện theo hướng tư bản chủ nghĩa trên tất cả các lĩnh vực.

Vua Ra-ma V thực hiện chính sách ngoại giao mềm dẻo, chủ động mở cửa với các nước trên thế giới.

Lợi dụng vào sự kiềm chế lẫn nhau giữa các nước tư bản và vị trí đệm giữa các nước thực dân.

Kết luận

• Chính phủ Xiêm đã thực hiện công cuộc cải cách phát triển kinh tế, ổn định chính trị, đường lối ngoại giao mềm dẻo, thực dụng để giữ nền độc lập và chủ quyền đất nước.
• Công cuộc cải cách ở Xiêm là một trong những con đường ứng phó hiệu quả với làn sóng xâm lược của thực dân phương Tây ở Đông Nam Á.

TRÒ CHƠI “AI NHANH HƠN”