Lập bảng tóm tắt về cơ sở hình thành văn minh Đông Nam Á

Cơ sở hình thành

Nội dung

Về tự nhiên

1. Vị trí địa lý

Đông Nam Á là một khu vực bao gồm các bán đảo và quần đảo chạy dài từ

Thái Bình Dương sang Ấn Độ Dương. Ngày nay, khu vực này gồm 11 quốc gia, được

phân thành hai nhóm: Đông Nam Á lục địa (Việt Nam, Lào, Cam-pu-chia, Thái Lan,

Mi-an-ma) và Đông Nam Á hải đảo (Bru-nây, In-đô-nê-xi-a, Ma-lai-xi-a, Phi-líp-pin, Xin-ga-po, Đông Ti-mo).

Với vị trí địa lí nằm trên con đường hàng hải nối liền Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương, Đông Nam Á được xem như một “ngã tư đường” cầu nối của những nền văn minh lớn trên thế giới.

2. Điều kiện tự nhiên

Đông Nam Á có hệ thống sông ngòi dày đặc, đất đai màu mỡ, da số các quốc gia chịu ảnh hưởng của khí hậu nhiệt đới gió mùa. Hầu hết các quốc gia trong khu vực này đều giáo biển.

Trên cơ sở điều kiện tự nhiên thuận lợi, ở khu vực Đông Nam Á đã hình

thành một nền văn minh bản địa - văn minh nông nghiệp lúa nước trước khi tiếp

xúc với văn minh Trung Hoa, Ấn Độ.

Cư dân Đông Nam Á là một trong số những nhóm cư dân đầu tiên trên thế giới

biết trồng lúa nước. Nông nghiệp trồng lúa nước đã trở thành phương thức hoạt

động kinh tế chính; cây lúa trở thành cây lương thực chủ đạo. Cùng với đó, từ

xa xưa người dân đã biết thuần dưỡng trâu bò làm sức kéo, chế tác nông cụ, xây dựng hệ thống thuỷ lợi để phục vụ sản xuất.

Về xã hội

1. Cư dân, tộc người

Đông Nam Á là khu vực đa tộc với hàng trăm nhóm cư dân. Các nhóm cư dân được phân chia theo ngữ hệ và các nhóm ngôn ngữ khác nhau.

2. Tổ chức xã hội

Trong quá trình sinh sống, cử dân Đông Nam Á quần tụ với nhau trên một địa bàn

nhất định, hình thành những tổ chức xã hội đầu tiên. Trong đó, làng là tổ chức xã hội

phổ biến ở Đông Nam Á (với tên gọi khác nhau ở các vùng). Trải qua thời gian, chính

sự phát triển nội tại của các tổ chức xã hội đó đã tạo cơ sở cho sự ra đời các quốc gia đầu tiên, tạo nến tảng cho sự hình thành văn minh Đông Nam Á.

Ảnh hưởng của văn minh Ấn Độ, văn minh Trung Hoa

Trên cơ sở nền văn minh bản địa, cử dân Đông Nam Á tiếp thu ảnh hưởng

của các nền văn minh khác như: Ấn Độ, Trung Hoa, phương Tây,... trong đó, văn minh

Ấn Độ và Trung Hoa có ảnh hưởng sớm và sâu sắc.

1. Ảnh hưởng của văn minh Ấn Độ

Đông Nam Á tiếp thu có chọn lọc những ảnh hưởng của văn minh Ấn Độ thông

qua quá trình tiếp xúc, giao thương, chủ yếu là qua con đường buôn bán bằng đường

biển. Ảnh hưởng của văn minh Ấn Độ được thể hiện trên các lĩnh vực tiêu biểu như chính trị, tư tưởng, tôn giáo, văn hoá, nghệ thuật...

2. Ảnh hưởng của văn minh Trung Hoa

Do vị trí địa lí liền kể, việc tiếp xúc, giao thương giữa Trung Quốc với Đông

Nam Á diễn ra từ rất sớm, đặc biệt là thông qua quá trình các triểu đại phong kiến

Trung Quốc xâm lược, thống trị các nước láng giểng. Văn minh Trung Hoa ảnh

hưởng đến một số quốc gia Đông Nam Á trên nhiều lĩnh vực (tư tưởng chính trị,

văn hoá, giáo dục, văn học - nghệ thuật,..), ở những mức độ khác nhau, trong đó Việt Nam chịu ảnh hưởng nhiều hơn.