SOẠN SÁCH BÀI TẬP NGỮ VĂN 10 CHÂN TRỜI TẬP 1

BÀI 1: TẠO LẬP THẾ GIỚI

Đọc văn bản Hà nội phố và trả lời các câu hỏi bên dưới

Câu hỏi 2. Đọc văn bản Hà nội phố và trả lời các câu hỏi bên dưới:

a. Ảnh - Google Ảnh

d. Ảnh - Google Ảnh

HÀ NỘI – PHỐ

Gửi những người Hà Nội đi xa

Phan Vũ

Em ơi! Hà Nội – Phố!

Ta còn em mùi hoàng lan

Ta còn em mùi hoa sữa

Tiếng giày ai gõ nhịp đường khuya

Cọt kẹt bước chân quen

Thang gác thời gian Mòn thân gỗ.

Ngôi sao lẻ lạc vào căn xép nhỏ

Khuôn mặt ai

Dùng trong khung của

Những phong thư bỏ quên trong hộc tủ

Không tên người

Không tên phố

Người gửi không tên

Ta còn em chút vang động lặng im

Âm âm tiếng gọi Trong lòng phố

Em ơi! Hà Nội – Phố

Ta còn em một gốc cây

Một cột đèn

Ai đó chờ ai?

Tóc cắt ngang

Xoã xoã bờ vai

Khung trời gió

Con đường như bỏ ngỏ

Ta còn em khăn choàng màu tím đỏ

Thoáng qua

Khuôn mặt chưa quen

Bỗng xôn xao nỗi khổ

Mỗi góc phố một trang tình sử...

Em ơi! Hà Nội – Phố

Ta còn em rì rào con mua trong chùm lá

Những hạt nhỏ đọng trên mái tóc ai

Vòm trên cao chuông hồi đổ xuống

Nhà thờ Cửa Bắc

Tan chiều lễ

Kinh cầu còn mãi ngân nga

Chacha Ta còn em đôi mắt buồn

Dõi cánh chim xa

Trên hè phố

Gã Trường Chi ôm ghi ta

Ngước lên của số

Một ngày nào

Trống không ô của

Tiếng hát Trương Chi

Ngợi một số nhà

Ta còn em chuyến tàu khuya

Về muộn

Vào ga...

Em ơi! Hà Nội – Phố

Ta còn em quả bóng lăn

Một mình

Trên sân cỏ.

Con mưa đầy

Chiếc thuyền giấy Lang thang không bến đỗ

Thằng bé qua tuổi thơ

Bâng khuâng

Vội vã

Ta còn em cánh cửa sắt

Lâu ngày không mở

Nhà ai

Qua đó

Nao nao nhớ tuổi học trò..

Ta còn em dàn thiên li chết khô

Những chùm hoa năm xưa

Thom hò hẹn

Cuộc tình đầu ngọt lịm.

Nụ hôn còn xanh mãi trên môi...

Em ơi! Hà Nội – Phố

Ta còn em chuỗi cười vừa dứt

Chút nắng còn le lói vườn hoang

Vàng vàng có

Cô gái nhẹ buông rèm của

Chàng mũ lệch diễu qua

Lời tỏ tình hôm qua dang dở

Ta còn em ngày vui cũ

Tàn theo mùa hạ

Tiếng ghi ta

Bập bùng tự sự

Đêm kinh kì

Thủa ấy

Xanh lo...

Hà Nội, tháng Chạp 1972

(In trong tập Phan Vũ – Thơ, NXB Văn học 2008)

a. Theo bạn, “em” và “ta” trong văn bản trên nên được hiểu là ai? Hãy lí giải. Việc sử dụng từ “em” cho thấy điều gì trong cách bộc lộ tình cảm, cảm xúc của tác giả?

b. Năm đoạn thơ trong văn bản trên, nếu không đánh số từ 1 đến 5, bạn có nhận ra ranh giới của chúng hay không? Vì sao?

c. Thơ là tiếng nói của tâm hồn, mang sức sống, vẻ đẹp của tâm hồn. Cảnh vật, con người, sự việc,... khi được đưa vào thơ, luôn mang một vẻ đẹp khác, một sức sống khác, gắn với tâm hồn nhà thơ. “Hà Nội – phố” cũng vậy khi vào thơ Phan Vũ?

d. Trong văn bản, hình ảnh Hà Nội xưa và nay (thời điểm tháng Chạp năm 1972, khi máy bay B52 của Mỹ bắn phá thủ đô) được miêu tả đan xen. Việc sắp xếp hình ảnh như vậy đã đem lại hiệu quả thẩm mĩ gì?

đ. Văn bản trên thuộc thể thơ tự do. Từ việc xác định các yếu tố nhịp và vần (nếu có) trong các đoạn tho, hãy rút ra một vài điểm đáng lưu ý về đặc điểm, vai trò của nhịp và vẫn trong thể thơ này.

e. Cảm hứng chủ đạo mà tác giả thể hiện qua văn bản trên là gì? Bạn có nhận xét gì về cảm hứng ấy?

f. Bạn hãy nghe ca khúc Em ơi, Hà Nội phố của nhạc sĩ Phú Quang để hiểu thêm một cách cảm nhận bài thơ của Phan Vũ bằng âm nhạc. Giai điệu của bài hát đã góp phần mang đến cho bạn cảm nhận như thế nào về bài thơ?g. Từ những hình ảnh của Hà Nội được gọi lên trong đoạn thơ, bạn hiểu thêm điều gì về Hà Nội, về cảnh vật, con người và đất nước Việt Nam? Văn bản gọi cho bạn suy nghĩ gì về ý nghĩa của những giá trị văn hoá, lịch sử đối với cuộc sống của chúng ta hôm nay?

a. Em không phải là hình ảnh một người cụ thể mà là tất cả những giá trị của Hà Nội, Ta là chủ thể trữ tình xuất hiện với đại từ nhân xưng, “ta” ở đây cũng có thể được hiểu là tất cả những ai yêu Hà Nội. Trong thơ ca, hường được dùng dung thể thi “em” vốn dĩ là từ thường được dùng xưng hô trong mối quan hệ của tình yêu đôi lứa; vậy nên cách tác giả sử dụng từ “em” trong văn bản này cho thấy trong cảm nhận của nhà thọ, Hà Nội tựa như người tình, người bạn tri kỉ. Đó là thứ tình cảm yêu thương đầy da diết, lưu luyến

b. Năm đoạn thơ trong văn bản trên nếu không đánh số từ 1 đến 5 thì người đọc vẫn có thể nhận ra ranh giới của chúng vì mỗi đoạn thơ đều có cùng một kiểu mở đầu là dòng thơ “Em oi! Hà Nội – Phố” và điệp ngữ “Ta còn em...”. Mỗi một đoạn thơ mở ra một hình ảnh khác nhau về Hà Nội.

c. Hình ảnh Hà Nội hiện lên qua cảm nhận của nhà thơ thật bình yên, lãng mạn, đầy thân thuộc, gắn bó và cũng có cả hoài niệm, tiếc nuối, xót xa,... d. Hình ảnh xưa là hình ảnh Hà Nội của ngàn năm văn hiến, của cảnh vật thiên nhiên, của phố cổ thanh bình, ví dụ:

Ta còn em đàn thiên li chết khô

[...]

Cô gái nhẹ buông rèm cửa

Chàng mũ lệch diễu qua

Lời tỏ tình hôm qua dang dở

Sự sắp xếp đan xen giữa hình ảnh Hà Nội xưa và nay đem đến cho người đọc cảm nhận về sự tiếc nuối, nhớ thương da diết những gì đã mất nhưng đồng thời thể hiện niềm tin, sự khẳng định những nét đẹp, giả trị làm nên linh hồn của Hà Nội thì mãi bất tử trong lòng những ai yêu Hà Nội. Chút biến động của Hà Nội nay (thời điểm năm 1972) là do thời cuộc (chiến tranh) nên chắc hẳn sẽ không thể làm mất đi những gì đã thuộc về Hà Nội.

đ. Đoạn trích được viết theo thể thơ tự do, dòng dài, dòng ngắn, cách ngắt nhịp rất phong phú, linh hoạt; sử dụng chủ yếu hai loại vẫn thông và vần cách. Nhận xét góp phần thể hiện giọng điệu tự sự, tha thiết, trầm lắng → Sự biến hoá linh hoạt về số dòng, số chữ trong dòng thơ, về vẫn, nhịp đáp ứng nhu cầu diễn đạt tình cảm không giới hạn của con người, giải phóng cảm xúc khỏi sự ràng buộc chặt chẽ bởi các quy tắc về hình thức, đề cao yếu tố cảm xúc trong thơ.

e. Cảm hứng chủ đạo: văn bản thể hiện niềm nhớ thương da diết cảnh vật, con người, linh hồn Hà Nội, đồng thời khẳng định mãi mãi khắc ghi trong tâm hồn những hình ảnh Hà Nội trước và trong chiến tranh, làm cho Hà Nội trở nên trường tổn trong lịch sử và trong tâm hồn (như điệp khúc bất tận của tâm hồn: “Ta còn em...”). Nhận xét cảm hứng đẹp, buồn.

f. Câu trả lời gợi ý: Giai điệu bài hát có tính tự sự, trầm lắng, da diết, giúp người nghe cảm nhận một Hà Nội mơ màng, mong manh, yên bình, xưa cổ; thể hiện rõ niềm thương nhớ khôn nguôi, khao khát tìm kiếm lại những gì thân thương nhất thuộc về Hà Nội,...

g. Câu trả lời gợi ý: Từ những hình ảnh của Hà Nội được gọi lên trong đoạn thơ, hiểu thêm về Hà Nội với những giá trị lãng mạn, bình yên, thân thuộc, gần gũi, đầy dấu ấn thời gian và kí ức; về cảnh vật, con người và đất nước Việt Nam với những điều tưởng chừng như bé nhỏ, thân quen nhưng cũng đầy mới mẻ, thiêng liêng mỗi khi nghĩ về. → Những giá trị văn hoá, lịch sử của quê hương, đất nước ấy làm nên một phần tâm hồn ta, là tất cả những gì thân thương, yêu mến nâng đỡ tâm hồn ta mỗi khi tìm về,...

Xem toàn bộ: Giải SBT ngữ văn 10 chân trời bài 6 Nâng niu kỉ niệm (Đọc)

Từ khóa tìm kiếm Google: Giải SBT Ngữ Văn 10 Chân trời, giải vở bài tập, Giải SBT bài 5: Nghệ thuật truyền thống