BÀI 1: BẦU TRỜI TUỔI THƠ

Đọc bài thơ Mùa cam trên đất Nghệ của Phạm Tiến Duật và trả lời các câu hỏi:

Bài tập 5. Đọc bài thơ Mùa cam trên đất Nghệ của Phạm Tiến Duật và trả lời các câu hỏi:

Mùa ngọt dần lên ngọn

Gió heo may chớm sang

Trái hồng vừa trắng cát

Vườn cam cũng hoe vàng

Cam Xã Đoài mọng nước

Giọt vàng như mật ong

Bổ cam ngoài cửa trước

Hương bay vào nhà trong

Bà mẹ thôn Nghi Vạn

Con tòng quân vắng nhà

Trầy cam mỗi buổi sáng

Bồn chồn nhớ con xa

- “Cam này thơm lại ngọt

Các con ăn mẹ gọt

[...] Các con mẹ đi mãi

Không ăn cam vườn nhà

Đã có phần cây quả

Của các mẹ quê xa”

Ra trận là dũng sĩ

Bên mẹ thành trẻ con

Bầu sữa quê ta đó

Rót vào chùm quả ngon.

(Phạm Tiến Duật, Vầng trăng quầng lửa, NXB Văn học, Hà Nội, 1970, tr. 27 – 28)

1. Xác định thể thơ của bài thơ Mùa cam trên đất Nghệ. Nhận xét về cách gieo vần, ngắt nhịp của bài thơ.

2. Hình ảnh trái cam, mùa cam trên đất Nghệ được miêu tả như thế nào và có ý nghĩa gì?

3. Xác định biện pháp tu từ trong các dòng thơ dưới đây và nêu tác dụng của chúng:

Cam Xã Đoài mọng nước

Giọt vàng như mật ong.

4. Tình cảm của người mẹ thôn Nghi Vạn nói riêng và của các bà mẹ Việt Nam nói

chung dành cho những người con đi chiến đấu xa nhà thể hiện như thế nào?

5. Nêu cảm nhận của em về tình cảm của người lính dành cho những người mẹ và quê hương.

6. Chỉ ra những nét tương đồng giữa hai bà mẹ trong hai bài thơ Gặp lá cơm nếp và Mùa cam trên đất Nghệ.

1. Thể thơ: 5 chữ

- Gieo vần: vần liền, vần chéo

- Ngắt nhịp: 2/3, 3/2

2. Hình ảnh trái cam, mùa cam trên đất Nghệ được miêu tả gần gũi, thân quen, như đang giới thiệu với mọi người.

- Ý nghĩa: Nói về sự gắn bó, và phong tục tập quán nơi đây, yêu quê hương, yêu những thứ giản dị, gần gũi, gắn bó.

3. Biện pháp: So sánh

=> Tác dụng: Muốn nói cam nơi đây ngọt như vị mật ong, tạo cảm giác gần gũi, dễ hình dung cho bạn đọc.

4. Bất cứ bà mẹ nào cũng muốn con mình trở lên tốt đẹp, lo ấm, họ luôn dành cho con cái một tình yêu thương vô bồ bến, luôn luôn ở bên động viên hơn thế luôn mong chờ con cái chở về, ở đây đặc biệt là những người lính.

5. Tình cảm của người lính dành cho người mẹ đó chính là: sự thương yêu, buồn, cảm thấy có lỗi vì không thể bên mẹ trong những lúc quan trọng gần gũi nhất.

6. Nét tương đồng giữa hai bài đó chính là: Người mẹ luôn dành cho những đứa con của mình tình yêu thương nhất.

Xem toàn bộ: Giải SBT bài 2: Khúc nhạc tâm hồn( Đọc hiểu và thực hành tiếng việt)