Viết bài văn phân tích bài thơ Mưa xuân của Nguyễn Bính?

Nguyễn Bính được coi là một trong những nhà thơ nổi bật của làng quê Việt Nam. Thơ của ông thường mang đậm bản sắc trữ tình, chân chất như tính cách của những người nông dân hiền lành, thực thụ. Bài thơ "Mưa xuân" từ tập Lỡ bước sang sang (1940) đã thể hiện rõ phong cách nghệ thuật đặc trưng của ông.

"Mưa xuân" là câu chuyện tình yêu của một cô gái bên khung cửi, nhớ về người yêu. Những tiếng lòng chân thành của cô gái được thể hiện một cách rất cảm động:

Em là con gái trong khung cửi

Dệt lụa quanh năm với mẹ già,

Lòng trẻ còn như cày lụa trắng,

Mẹ già chưa bán chợ làng xa…

Cô gái miêu tả mình như một người phụ nữ dệt lụa cả ngày bên khung cửi, cùng với mẹ già. Tấm lòng của cô giống như tấm lụa trắng vẫn chưa được đem bán đi nơi khác. Tuy nhiên, cuộc sống thường không êm đềm như vậy, đến một ngày:

Bữa ấy mưa xuân phơi phới bay

Hoa xoan lớp lớp rụng vơi đầy

Những dòng thơ này vô cùng tinh tế và sâu sắc. Mưa xuân thường mang lại cảm giác nhẹ nhàng, êm ái, như làm rạo rực lòng người đọc. Xuân về với hoa xoan rơi từng lớp, từng lớp tạo nên bức tranh quê hương tuyệt đẹp. Và để tăng thêm sự ấm áp này, có một sự kiện bất ngờ:

Hội chèo làng Đặng đi ngang ngõ Mẹ bảo: "Thôn Đoài hát tối nay"...

Nếu hoa xoan làm cho câu thơ thêm hương vị, thì sự xuất hiện của "hội chèo làng Đặng" lại mang đậm hương quê, không thể lẫn vào đâu được. Thực tế, hội chèo thường chỉ diễn ra một lần duy nhất trong năm vào mùa xuân, đặc biệt là ở các vùng quê chèo như Thái Bình, Nam Định. Trong đêm hội chèo ấy, "em" đã gặp "anh". Cuộc gặp gỡ này chỉ được diễn tả qua thoáng qua, nhưng đủ để người đọc nhận ra sự kiện đó.

Lòng thấy giăng tơ một mối tình

Em dừng thoi lại giữa tay xinh

Hình như hai má em bừng đỏ

Cỏ lẽ là em nghĩ đến anh…

Đúng vậy, sự kiện hội chèo đã gieo rắc vào trái tim em những màu sắc tình yêu đầu đời. Mối tình đầu đang nảy nở đã khiến "hai má em bừng đỏ" khi em "nghĩ đến anh". Dòng thơ tiếp tục với sự kể lể của nhân vật trữ tình, như là để lý giải nguyên nhân, hay là để bộc lộ cảm xúc sâu thẳm trong tâm hồn.

Mình em lầm lụi trên đường về

Có ngắn gì đâu một dải đê,

Áo em che đầu mưa nặng hạt.

Lạnh lùng thêm tủi với canh khuya

Từ cảm xúc lúng túng của tình yêu đã trở nên cảm thấy đau đớn hơn với nỗi nhớ về một mình. Lúc này chỉ còn mình cô gái trên đường về. Mưa xuân đã đổi thành mưa nặng hạt, không còn mang lại cảm giác tươi mới như lúc ban đầu. Ngược lại, mưa làm cho người con gái cảm thấy cô đơn và buồn rầu trong đêm khuya. Khoảng cách giữa nhân vật "em" và "anh" không còn là "thôi đê" nữa mà là "một dải đê" xa vời.

Bữa ấy mưa xuân đã ngại bay.

Hoa xoan đã nát dưới chân giày

Hội chèo làng Đặng về ngang ngõ,

Mẹ bảo: “Mùa xuân đã cạn ngày”…

Cũng trong bữa ấy có mưa xuân, có hoa xoan, có hội chèo làng Đặng. Nhưng lần này cảnh tượng đã có sự đối lập rõ rệt. Đó là "mưa xuân đã ngại bay", "hoa xoan đã nát", và lần này là hội chèo làng Đặng đi ngang qua. Nghe lời mẹ nói, mùa xuân đã dần kết thúc như tình yêu của cô gái vậy. Từ "cạn" không chỉ là sự kết thúc mà còn là sự bắt đầu...

Anh ạ! Mùa xuân đã cạn ngày...

Từ một cuộc hẹn không thành, mối duyên này sẽ mãi trôi. Nỗi đau đầu đời như một vết thương sâu vào tâm hồn cô gái. Có vẻ như nỗi đau đó làm cho mùa xuân kết thúc và tình yêu cũng tan thành mây khói. Nhưng không phải, thơ cuối cùng là sự bùng cháy mãnh liệt của ngọn lửa yêu thương trong em.

Bao giờ em mới gặp anh đây

Bao giờ hội Đăng đi ngang ngõ

Để mẹ em rằng hát tối nay?

Bài thơ "Mưa xuân" không chỉ là một bức tranh miêu tả cảnh quê hương mà còn là lời thanh thản của những người trẻ yêu đời, là những chàng trai, cô gái chốn quê hương, của chính tâm hồn người thơ.