Tìm hiểu các phong cách sáng tác được đề cập trong chuyên đề và chỉ ra một số đặc điểm của mỗi phong cách sáng tác theo các khía cạnh sau

a. Những nét độc đáo trong cái nhìn, cách nhìn thế giới, con người:

* Chủ nghĩa cổ điển:

- Luôn đề cao nghĩa vụ với nhà nước hơn là lợi ích cá nhân.

- Lấy lí trí, trật tự, sự trong sáng là chuẩn mực của sáng tác văn học.

- Lí trí đại diện cho nhà nước, tình cảm đại diện cho cá nhân. Khi lí trí và tình cảm xung đột thì buộc phải chọn lí trí.

- Luật tam duy nhất là chuẩn mực của kịch cổ điển => hạn chế trong sáng tạo kịch bản của tác giả.

- Tính cách của nhân vật trong chủ nghĩa cổ điển thường đơn nhất, tĩnh tại, thiếu sinh động vì ít có sự biến đổi.

- Đề cao bi kịch và anh hùng ca, xem nhẹ di sản văn hóa dân gian

* Chủ nghĩa lãng mạn:

- Lí tưởng hóa trạng thái nguyên thủy, tin vào đức hạnh và phẩm chất của con người chưa bị xã hội làm cho suy đồi.

- Đề cao giá trị của dân tộc gắn liền với giá trị cá nhân.

- Đào sâu thế giới nội tâm, thể hiện tế vi những biểu hiện của tâm trạng. Coi thiên nhiên là bạn.

- Văn xuôi lãng mạn xây dựng những hình tượng nhân vật lí tưởng => Nhân vật có sức ám ảnh, nhưng lại thiếu tính phổ biến và khái quát.

* Chủ nghĩa hiện thực:

- Phản ánh trung thành hiện thực cả về bản chất lẫn hiện tượng và mang tinh thần tôn trọng sự thật khách quan về hoàn cảnh xã hội và sự thật lịch sử.

=> Phản ánh được thực trạng đen tối của xã hội. Văn học tố cáo những phương diện xấu xa, tiêu cực của đời sống, đồng thời đặt ra những vẫn đề đạo đức.

=> Thông qua những bức tranh đời màu xám, các nhà văn gián tiếp hướng người đọc đến lí tưởng tích cực và khát vọng về sự hoàn thiện đạo đức.

- Tính cách nhân vật bị chi phối bởi bản chất xã hội và các nhân tố lịch sử khách quan. Bên cạnh những nhân vật nham hiểm, giảo hoạt thì cũng có những nhân vật nhân văn.

- Khi phân tích tâm lí, tình cảm con người, đề cao chủ nghĩa lịch sử, quy luật nhân quả và logic nội tại của tính cách.

b. Những nét độc đáo trong việc lựa chọn, sử dụng các phương thức / phương tiện biểu đạt chủ để, cảm hứng, tư tưởng cúa tác phẩm:

* Chủ nghĩa cổ điển:

- Thể loại: Kịch

- Nhân vật: tính cách đơn nhất, tĩnh tại, thiếu sinh động vì ít có sự biến đổi.

- Cốt truyện: xoay quanh đời thực.

- Chủ đề: đơn giản, không có chi tiết thừa.  

- Xung đột: thường là xung đột giữa lí trí và tình cảm; xung đột gia tộc.

- Thời gian dàn dựng vở kịch trên sân khấu phải thống nhất với thời gian diễn ra câu chuyện ngoài đời trong 24 giờ.

- Địa điểm trong kịch phải thống nhất với địa điểm xảy ra câu chuyện.

- Hành động phải thống nhất, không được mâu thuẫn với tính cách

* Chủ nghĩa lãng mạn:

- Thể loại: Thơ, văn xuôi

- Nhân vật: được lí tưởng hóa, tính cách phi thường, cá tính độc đáo.

=> Có sức ám ảnh nhưng thiếu tính phổ biển và ý nghĩa khái quát.

- Cốt truyện: đào sâu vào thế giới nội tâm, thể hiện tâm trạng nhân vật, lấy thiên nhiên làm bạn.

* Chủ nghĩa hiện thực:

- Thể loại: Tiểu luận, văn xuôi,

- Phân loại: Chủ nghĩa hiện thực phong tục, chủ nghĩa hiện thực tâm lí, chủ nghĩa hiện thực trào phúng.

- Nhân vật: tính cách nhân vật bị chi phối bởi bản chất xã hội và các nhân tố lịch sử khách quan. Có những nhân vật nham hiểm, giảo hoạt, và cũng có những nhân vật nhân văn.

- Cốt truyện: tôn trọng sự thật khách quan về hoàn cảnh xã hội và thời đại lịch sử.

- Cảm hứng chủ đạo: là cảm hứng về sự thật.

- Chủ đề: phê phán hiện thực đen tối, tiêu cực để qua đó hướng người đọc đến lí tưởng tích cực và khát vọng về sự hoàn thiện đạo đức.