Phân tích biện pháp tu từ nói mỉa trong các trường hợp sau và nêu tác dụng của biện pháp này: Do sức ép của công luận ở Pháp và ở Đông Dương, ông Va-ren đã nửa chính thức hứa sẽ chăm sóc cụ Phan Bội Châu...

Câu 1: Phân tích biện pháp tu từ nói mỉa trong các trường hợp sau và nêu tác dụng của biện pháp này:

a. Do sức ép của công luận ở Pháp và ở Đông Dương, ông Va-ren đã nửa chính thức hứa sẽ chăm sóc cụ Phan Bội Châu. Ông hứa thế; giả thử cứ cho rằng một vị toàn quyền Đông Dương mà lại biết giữ lời hứa đi chăng nữa, thì chúng ta vẫn được phép tự hỏi liệu quan Toàn quyền Va-ren sẽ "chăm sóc" cụ ấy vào lúc nào và ra làm sao.

Trước hết, ngài chỉ muốn chăm sóc đến khi nào yên vị thật xong xuôi ở bên ấy đã. Nhưng ngài lại chỉ vừa mới xuống tàu, mà hành trình từ Mác-xây đến Sài Gòn kéo dài chừng bốn tuần lễ cơ. Như vậy có nghĩa là trong bốn tuần lễ đó, Phan Bội Châu vẫn bị giam trong tù.

(Nguyễn Ái Quốc, Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu)

b. Và đó cũng là lần đầu tiên trong đời mình, hai con mắt của ông Va-ren được thấy hiển hiện cái huyền diệu của một thành phố Đông Dương, dưới lòng đường, trên vỉa hè, trong cửa tiệm. Những cu-li xe kéo xe tay phóng cật lực, đôi bàn chân dẫm đất lạch bạch trên mặt đường nóng bỏng; những quả dưa hấu bổ phanh đỏ lòm lòm; những xâu lạp xường lủng lắng dưới mái hiên các hiệu cơm; cái rốn một chú khách trưng ra giữa trời; một viên quan uể oải bước qua, tay phe phẩy cái quạt, ngực đeo tấm Bắc Đẩu bội tinh hình chữ thập. Thật là lộn xộn! Thật là nhốn nháo!

(Nguyễn Ái Quốc, Những trò lố hay là Varen và Phan Bội Châu)

a. Biện pháp tu từ nói mỉa:

- Ông Va-ren hứa sẽ “chăm sóc” cụ Phan Bội Châu.

=> Động từ “Chăm sóc” được tác giả sử dụng để diễn tả hành động hứa hẹn mà có thể không xảy ra hoặc thực hiện một cách không chân thành.

- "Chúng ta vẫn được phép tự hỏi" à Sử dụng biện pháp nói mỉa để nêu lên sự hoài nghi và không tin tưởng vào lời hứa.

- "Cụ ấy vẫn bị giam trong tù" à Sử dụng nói mỉa để chỉ ra sự bất lực, tính chất không hiệu quả của hành động đã hứa trước đó.

=> Tác dụng của việc sử dụng biện pháp nói mỉa: Thể hiện được sự nghi ngờ về tính chân thành và khả năng thực hiện của lời hứa. Ngầm khẳng định sự thất bại hoặc vô hiệu hóa của hành động được hứa, tạo ra sự mỉa mai và châm biếm sâu sắc.

b. Biện pháp tu từ nói mỉa:

- Ông Va-ren có trải nghiệm lần đầu tiên trong đời ở Đông Dương.

=> Tính từ “huyền diệu” thể hiện sự thú vị, lạ lẫm, bất ngờ ở những điều, một nơi mới mẻ.

=> Chi tiết “lộn xộn”, “nhốn nháo” nhằm làm tăng cảm giác hỗn độn và không thường xuyên của tình huống, cảnh vật.

=> Tác dụng của biện pháp nói mỉa: Gây ra sự kích thích trí tò mò, hoài nghi và phấn khích trong trải nghiệm mới. Tạo ra một hình ảnh sinh động, phong phú và tạo sự wquan tâm, thú vị cho câu chuyện.

Xem toàn bộ: Soạn Ngữ văn 12 Chân trời bài 8: Thực hành tiếng Việt