Dựa vào thông tin bài học, hãy phân biệt vùng kinh tế – xã hội, vùng kinh tế ngành, vùng kinh tế trọng điểm

Tiêu chí

Vùng kinh tế – xã hội

Vùng kinh tế ngành

Vùng kinh tế trọng điểm

Mục đích phân chia vùng

Nhà nước quản lí và xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế theo lãnh thổ của đất nước.

Phân bố hợp lí và chuyên môn hoá đúng hướng các hoạt động sản xuất (nông, lâm nghiệp và thuỷ sản; du lịch; công nghiệp) trên cơ sở khai thác đầy đủ và có hiệu quả các điều kiện của vùng

Tạo động lực để tăng trưởng nhanh, tích luỹ vốn cho quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá, hội nhập vào nền kinh tế khu vực và thế giới, có tác dụng lan toả, thúc đẩy các vùng kinh tế khác.

Phạm vi lãnh thổ

Là vùng có ranh giới xác định, trong đó chứa đựng các nhân tố tự nhiên, dân cư, xã hội, cơ sở vật chất kĩ thuật và các hoạt động kinh tế.

Là vùng có ranh giới xác định với sự tập trung của một ngành nhất định và các ngành liên quan, hỗ trợ.

Là vùng gồm phạm vi một số tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, có ranh giới xác định, hội tụ các điều kiện phát triển thuận lợi.

Nguồn lực

Các tỉnh, thành phố trong vùng đều tương đồng về đặc điểm địa hinh, đất đai, khí hậu, khoáng sản; mức độ tập trung dân cư, chất lượng lao động, trình độ phát triển cơ sở hạ tầng....

Các tỉnh, thành phố trong vùng tương đối đồng nhất về điều kiện tự nhiên, kính tế - xã hội.

Sự đồng nhất về điều kiện địa hình, đất đai, lao động (có nhiều kinh nghiệm sản xuất trong nông, lâm nghiệp, thuỷ sản) thể hiện rõ trong vùng nông nghiệp.

Các tỉnh, thành phố của vùng đều có địa hình, đất đai, khí hậu thuận lợi để xây dựng cơ sở kinh tế; có một số khoáng sản chiến lược, có nguồn lao động dồi dào, chất lượng tốt, có cơ sở hạ tầng hiện đại và đồng bộ; thu hút mạnh đầu tư trong và ngoài nước, có nhiều chính sách ưu đãi của Nhà nước.

Cơ cấu GRDP

Cơ cấu GRDP khác nhau ở mỗi vùng. Vùng nào có nhiều thuận lợi về vị trí địa lí, điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên, điều kiện kinh tế – xã hội thi có cơ cấu kinh tế hiện đại với ngành dịch vụ và công nghiệp, xây dựng chiếm tỉ trọng lớn. Vùng nào có nhiều khó khăn về các điều kiện trên thì ngành nông nghiệp, lâm nghiệp và thuỷ sản chiếm tỉ trọng lớn trong cơ cấu GRDP

Trong cơ cấu GRDP của vùng, ngành có sản phẩm chuyên môn hoá chiếm tỉ trọng lớn

Trong cơ câu GRDP của vùng, ngành dịch vụ chiếm tỉ trọng lớn nhất, tiếp theo là công nghiệp, xây dựng; nông, lâm nghiệp, thuỷ sản chiếm tỉ trọng nhỏ.

Các ngành kinh tế nổi bật

Vùng có các ngành chuyên môn hoá giữ vai trò chủ đạo trong nền kinh tế của vùng và nhiều ngành bổ trợ khác.

Vùng có các ngành chuyên môn hoá với các sản phẩm như: gạo, thuỷ sản (vùng nông nghiệp); sản phẩm du lịch (vùng du lịch).

Tập trung các ngành kinh tế quan trọng, đặc biệt là các ngành mới, công nghệ cao trong lĩnh vực công nghiệp, dịch vụ, có giá trị xuất khẩu

Các trung tâm kinh tế

Các đô thị lớn và các trung tâm công nghiệp, dịch vụ.

Các đô thị, các vùng sản xuất quy mô lớn (vùng nông nghiệp), các trung tâm công nghiệp (vùng công nghiệp), nơi tập trung tài nguyên (vùng du lịch).

Các đô thị và các trung tâm công nghiệp, dịch vụ.