Câu hỏi tự luận mức độ thông hiểu Ngữ văn 9 CTST bài 1: Thực hành tiếng việt trang 20

Câu 1:

“Chị Xuân đi chợ mùa hè

Mua cá thu về chợ hãy còn đông”.

Ở ví dụ này cũng có hai cách hiểu khác nhau. Cách hiểu thứ nhất, “Xuân” là tên của một chị gái, “thu” là tên của một loài cá, “đông” là chỉ tính chất của chợ tức là nhiều người, chị Xuân đã đi chợ vào mùa hè và mua cá thu, lúc chị đi về chợ vẫn còn nhiều người. Cách hiểu thứ hai “Xuân, Hạ, Thu, Đông” là tên của bốn mùa trong một năm, là hiện tượng tự nhiên trong thiên nhiên. Cách dùng từ đồng âm này giúp câu thơ trở nên hóm hỉnh, hài hước.

Câu 2:

“Có tài mà cậy chi tài

Chữ tài liền với chữ tai một vần”.

Hai từ gần âm là “ tài, tai”, cách chơi chữ này có tác dụng là những người có tài sắc vẹn toàn thường gắn với những tai ương, những gian truân, khó khăn vất vả trong cuộc đời.

“Có tài mà cậy chi tài

Chữ tài liền với chữ tai một vần”.

Hai từ gần âm là “ tài, tai”, cách chơi chữ này có tác dụng là những người có tài sắc vẹn toàn thường gắn với những tai ương, những gian truân, khó khăn vất vả trong cuộc đời.

Câu 3: 

“Mênh mông muôn mẫu một màu mưa

Mỏi mắt miên mang mãi mịt mờ

Mộng mị mỏi mòn mai một một

Mĩ miều mai mắn mây mà mơ”.

Ta thấy bài thơ của nhà thơ Tú Mỡ đã sử dụng lối chơi chữ điệp âm, toàn bộ âm đầu đều bắt đầu bằng chữ “M” nhằm tạo điểm nhấn cho bài thơ, diễn tả sự mịt mờ của không gian đầy mưa.

Câu 4:

- “Một con cá đối nằm trên cối đá

Hai con cá đối nằm trên cối đá”.

- “Một thầy giáo tháo giày, hai thầy giáo tháo giày, ba thầy giáo….”

=> Cách nói lái: Cá đối – cối đá, thày giáo – tháo giày.

Câu 5:

Chơi chữ đồng nghĩa: 

- “Đi tu phật bắt ăn chay

Thịt chó ăn được, thịt cầy thì không”.

=> “Chó và cầy” là tên của chó, ở đây cầy và chó chỉ là tên gọi khác nhau của loài chó ở từng vùng miền địa phương.

Từ trái nghĩa là những từ mang nghĩa trái ngược nhau: 

- “Trăng bao nhiêu tuổi trăng già

Núi bao nhiêu tuổi gọi là núi non”.

=> Sử dụng cặp từ trái nghĩa “già và non”.