Câu hỏi tự luận mức độ thông hiểu Lịch sử và địa lí 5 CTST Bài 9: Triều Lý và việc định đô ở Thăng Long

Câu hỏi 1: 

Vị trí địa lý của Thăng Long có ý nghĩa rất quan trọng đối với việc xây dựng kinh đô, cụ thể như sau:

• Địa thế thuận lợi: Thăng Long nằm ở vị trí trung tâm của vùng đồng bằng Bắc Bộ, gần hai con sông lớn là sông Hồng và sông Đáy. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao thương, vận chuyển hàng hóa và quân đội.
• Phòng thủ dễ dàng: Với địa hình cao, Thăng Long dễ dàng phòng thủ trước các cuộc tấn công từ kẻ thù. Vị trí này giúp quân đội có thể nhanh chóng ứng phó với các tình huống khẩn cấp.
• Khí hậu ôn hòa: Thăng Long có khí hậu khá ôn hòa, mùa hè không quá nóng, mùa đông không quá lạnh, thuận lợi cho sinh hoạt và phát triển nông nghiệp.
• Nơi giao lưu văn hóa: Vị trí trung tâm giúp Thăng Long trở thành nơi giao lưu văn hóa giữa các vùng miền, từ đó thúc đẩy sự phát triển của nền văn minh dân tộc.
• Điểm tụ hội dân cư: Với vị trí đắc địa, Thăng Long thu hút nhiều cư dân từ khắp nơi đổ về, tạo thành một cộng đồng đông đúc và đa dạng, góp phần vào sự phát triển của kinh đô.

Câu hỏi 2:

Triều Lý đã thực hiện nhiều chính sách nhằm phát triển Thăng Long thành kinh đô thịnh vượng và phát triển, bao gồm:

• Xây dựng cơ sở hạ tầng: Triều Lý đã đầu tư vào việc xây dựng các công trình như cung điện, đền chùa, và các công trình công cộng khác, tạo điều kiện cho sự phát triển văn hóa và tôn giáo.
• Phát triển nông nghiệp: Chính quyền khuyến khích phát triển nông nghiệp thông qua việc cải tạo đất đai, phát triển hệ thống thủy lợi, và hỗ trợ nông dân. Điều này giúp tăng sản lượng lương thực, cung cấp đủ nguồn thực phẩm cho cư dân Thăng Long.
• Thúc đẩy thương mại: Triều Lý đã tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại phát triển, bằng cách xây dựng các chợ, cải thiện đường giao thông, và khuyến khích các hoạt động giao thương với các vùng miền khác.
• Hỗ trợ văn hóa, giáo dục: Triều Lý chú trọng đến giáo dục và phát triển văn hóa thông qua việc xây dựng các trường học, khuyến khích việc học tập và nghiên cứu, từ đó nâng cao tri thức cho nhân dân.
• Thành lập quân đội mạnh: Để bảo vệ Thăng Long và đất nước, triều Lý đã tổ chức xây dựng một quân đội hùng mạnh, sẵn sàng đối phó với các cuộc xâm lược từ bên ngoài.
• Thực hiện chính sách hòa bình: Triều Lý chủ trương thực hiện chính sách hòa bình, tránh xung đột với các nước láng giềng, từ đó tạo điều kiện cho Thăng Long phát triển ổn định.

Câu hỏi 3: 

Câu hỏi 4: 

Nhà Lý xây dựng nhiều chùa chiền, tháp vì những lý do sau:

• Phát triển tôn giáo và văn hóa: Các chùa chiền, tháp được xây dựng nhằm phát triển đạo Phật, tạo điều kiện cho việc thờ cúng, tu hành và giảng dạy Phật pháp, từ đó nâng cao đời sống tinh thần của nhân dân.
• Thể hiện quyền lực và vị thế: Việc xây dựng các công trình tôn giáo lớn thể hiện sự hùng mạnh và uy quyền của triều đại Lý, đồng thời khẳng định vị thế của Thăng Long là kinh đô của đất nước.
• Bảo vệ dân tộc: Chùa chiền không chỉ là nơi thờ tự mà còn là nơi người dân tìm kiếm sự an lạc và bình yên trong thời kỳ có nhiều biến động chính trị và quân sự.
• Gắn kết cộng đồng: Các công trình này cũng tạo ra không gian giao lưu văn hóa, kết nối cộng đồng, là nơi tổ chức các hoạt động văn hóa, lễ hội, tăng cường tình đoàn kết trong xã hội.
• Khuyến khích phát triển nghệ thuật: Việc xây dựng chùa chiền và tháp đã thúc đẩy sự phát triển của nghệ thuật điêu khắc, kiến trúc, và các nghề thủ công truyền thống, góp phần làm phong phú thêm di sản văn hóa của dân tộc..

Câu hỏi 5: 

Câu chuyện về Lý Thường Kiệt và cuộc kháng chiến chống quân Tống diễn ra vào thế kỷ XI, trong bối cảnh triều đại Lý đang phải đối mặt với mối đe dọa từ nhà Tống.Lý Thường Kiệt, một vị tướng tài ba của triều Lý, đã lãnh đạo quân đội Việt Nam chống lại cuộc xâm lược của quân Tống vào năm 1075. Khi quân Tống kéo sang, họ với một lực lượng hùng hậu, quyết tâm xâm chiếm Đại Việt. Nhưng Lý Thường Kiệt đã kêu gọi toàn dân cùng nhau đoàn kết chống lại kẻ thù.

Ông đã sử dụng chiến thuật thông minh, kết hợp giữa phòng thủ và tấn công. Trong khi quân đội Tống tiến vào đất Bắc, Lý Thường Kiệt đã nhanh chóng điều động quân đội của mình ra ngoài biên giới. Một trong những chiến công nổi bật của ông là trận đánh tại sông Như Nguyệt, nơi quân Việt đã đánh bại quân Tống và tiêu diệt nhiều tướng lĩnh của chúng.

Ngoài ra, Lý Thường Kiệt còn quyết định chủ động tấn công vào đất Tống, vượt qua biên giới, tiến quân vào vùng Quảng Tây và giành chiến thắng. Ông đã khẳng định chủ quyền của Đại Việt bằng câu nói nổi tiếng: "Sông núi nước Nam, vua Nam ở, Rành rành định phận ở sách trời."

Cuộc kháng chiến chống quân Tống của Lý Thường Kiệt không chỉ bảo vệ được độc lập cho đất nước mà còn để lại bài học về lòng yêu nước và tinh thần đoàn kết dân tộc. Ông trở thành một biểu tượng của lòng kiên cường, dũng cảm, và trí tuệ trong việc chống ngoại xâm, ghi dấu ấn sâu sắc trong lịch sử Việt Nam.