SOẠN NGỮ VĂN 12 CÁNH DIỀU BÀI MỞ ĐẦU

Câu hỏi tự luận mức độ nhận biết Ngữ văn 12 cd bài 4: Thực hành tiếng Việt Biện pháp tu từ nghịch ngữ

1. NHẬN BIẾT (5 câu)

Câu 1: Nêu định nghĩa biện pháp tu từ nghịch ngữ và cho ví dụ minh họa?

Câu 2: Liệt kê các loại biện pháp tu từ thường gặp trong tiếng Việt?

Câu 3: Nêu một số tác dụng của biện pháp tu từ nghịch ngữ trong văn học?

Câu 4: So sánh biện pháp nghịch ngữ với một biện pháp tu từ khác (như ẩn dụ hoặc hoán dụ)?

Câu 1:

Biện pháp tu từ nghịch ngữ là một biện pháp tu từ đặc biệt, trong đó người viết hoặc người nói sử dụng những từ ngữ, cụm từ mang nghĩa trái ngược nhau để tạo ra những câu nói, cách diễn đạt bất ngờ, gây ấn tượng mạnh và tạo ra những hiệu ứng nghệ thuật độc đáo.

Ví dụ 1: "Khúc sông bên lở bên bồi/ Bên lở thì đục, bên bồi thì trong"

Nghịch ngữ: "lở" - "bồi", "đục" - "trong". Câu ca dao này sử dụng cặp từ trái nghĩa để miêu tả một hiện tượng tự nhiên: sự thay đổi của dòng sông.

"Lở" và "bồi" đối lập nhau, thể hiện sự vận động không ngừng của dòng nước.

"Đục" và "trong" đối lập nhau, gợi ra sự đa dạng của cảnh vật.

Tác dụng: Tạo nên một hình ảnh đối lập, sinh động, gợi tả sự biến đổi không ngừng của cuộc sống.

Câu 2:

Biện pháp tu từ ngữ âm	+Điệp thanh: Lặp lại âm thanh, tạo nhịp điệu cho câu. +Điệp vần: Sử dụng các âm tiết có vần giống nhau để tạo sự trùng điệp.
Biện pháp tu từ ngữ nghĩa	+Ẩn dụ: So sánh gián tiếp giữa hai sự vật khác nhau. +Hoán dụ: Gọi tên một sự vật bằng tên của một sự vật khác có liên quan. +Chơi chữ: Sử dụng từ ngữ một cách khéo léo để tạo ra nhiều nghĩa khác nhau.
Biện pháp tu từ hình thức	+Nghịch ngữ: Đảo ngược thứ tự từ ngữ trong câu để tạo ra ý nghĩa mới hoặc nhấn mạnh. +Châm biếm: Sử dụng ngôn ngữ để chế giễu hoặc mỉa mai.
Biện pháp tu từ khác	+Nhân hóa: Gán cho sự vật, hiện tượng những đặc điểm của con người. +Tương phản: Đưa ra các ý tưởng, hình ảnh đối lập nhau để làm nổi bật ý nghĩa.

Câu 3:

- Tạo ra hiệu quả nghệ thuật: Làm cho câu văn trở nên sinh động, hấp dẫn, gây ấn tượng mạnh.

- Làm nổi bật ý nghĩa: Nhấn mạnh vào một khía cạnh đặc biệt của vấn đề.

- Gây bất ngờ: Kích thích sự tò mò, hứng thú của người đọc.

- Tăng sức biểu cảm: Thể hiện rõ nét tình cảm, thái độ của người nói.

Câu 4:

	Nghịch ngữ	Ẩn dụ
Định nghĩa	Là biện pháp tu từ sử dụng việc đảo ngược thứ tự từ ngữ trong câu để tạo ra một ý nghĩa mới hoặc nhấn mạnh một thông điệp nào đó.	Là biện pháp tu từ so sánh gián tiếp giữa hai sự vật khác nhau mà không sử dụng từ “như” hoặc “là”.
Tác dụng	Giúp nhấn mạnh ý nghĩa, tạo sự chú ý và gây ấn tượng cho người đọc. Nó có thể làm nổi bật một khía cạnh cụ thể trong câu, tạo ra sự bất ngờ và kích thích tư duy	Tạo ra hình ảnh sinh động và sâu sắc, giúp người đọc cảm nhận và hình dung một cách rõ ràng hơn. Ẩn dụ thường tạo ra sự liên tưởng phong phú, làm cho ngôn ngữ trở nên giàu tính biểu cảm.