I. TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BẢN

- Sapo: Với nhiều thế hệ người Hà Nội xưa, những chuyến tàu điện thong dong trên năm tuyến đường hướng về Bờ Hồ – trái tim của thành phố, đã trở thành một biểu tượng văn hoá của Thủ đô. Hình ảnh những toa tàu nhuốm đầy bụi thời gian mỗi khi hiện lên trong những thước phim tư liệu, hay trên sân khấu và các tác phẩm nghệ thuật,... lại khơi dậy nỗi nhớ khôn nguôi về một thời đã qua.

- Ý kiến/đánh giá của người viết:

Đây là những minh chứng rõ ràng cho thấy, hệ thống tàu điện Hà Nội thời Pháp thuộc là một bài học quý giá trong lĩnh vực phát triển giao thông công cộng, cũng là kinh nghiệm về phát triển đô thị gắn với phát triển giao thông dưới góc nhìn hiện đại. 

Bài học này còn đặc biệt có giá trị khi được nhìn nhận ở góc độ văn hoá.

- Dữ liệu trong văn bản:

Ở các nước trên thế giới, đặc biệt là tại châu Âu, những hệ thống tàu điện được xây dựng trước hoặc cùng thời với Hà Nội, hầu hết đều được giữ lại, cải tạo, phát triển phù hợp với từng thời kì và có tính kế thừa cao. 

II. ĐẶC TRƯNG CỦA VĂN BẢN THÔNG TIN QUA VĂN BẢN CUNG ĐƯỜNG CỦA KÍ ỨC, HIỆN TẠI VÀ TƯƠNG LAI

* Sơ đồ bố cục văn bản: 

- Tham khảo sơ đồ trang 356.

* Xác định cách trình bày thông tin của phần văn bản: “Có lẽ chưa có một nghiên cứu nào tìm cách lí giải thấu đáo và khoa học cho câu hỏi ... Tiếng “leng keng tàu sớm khuya” vọng về từ quá khứ đã là một thanh âm mang sắc thái riêng của đất Tràng An”.

- Phần VB này được trình bày bằng cách nêu ý chính (hình ảnh những đoàn tàu điện vẫn nằm trong kí ức của người Hà Nội, làm nên nét đẹp riêng của Hà Nội); sau đó, nêu nội dung chi tiết. 

- Tác dụng của cách trình bày này là lần lượt giúp người đọc hiểu rõ ý chính bằng các thông tin chi tiết.

* Phân tích các chi tiết đã được tác giả trình bày trong văn bản để làm rõ nhận định “Chắc hẳn nhiều người cũng đồng tình rằng, tàu điện là kí ức đáng nhớ của Thủ đô trên nhiều phương diện”. 

- Các chi tiết được sử dụng để làm rõ nhận định “Chắc hẳn nhiều người cũng đồng tình rằng, tàu điện là kí ức đáng nhớ của Thủ đô trên nhiều phương diện” là:

1. Hệ thống tàu điện Hà Nội là chứng nhân cho quá trình chuyển đổi mô hình phát triển kiểu thành thị phương Đông sang hình thái đô thị hiện đại kiểu phương Tây.

2. Giá trị của mạng lưới tàu điện theo mô hình hướng tâm, là những huyết mạch giao thông cơ bản của thành phố.

3. Bài học kinh nghiệm trong việc phát triển giao thông công cộng.

4. Hình ảnh những đoàn tàu điện vẫn nằm trong kí ức của người Hà Nội, làm nên nét đẹp riêng của Hà Nội.

* Tác dụng của sơ đồ các tuyến tàu điện Hà Nội năm 1985 và hình ảnh trong văn bản

- Sơ đồ các tuyến tàu điện Hà Nội năm 1985 và hình ảnh có tác dụng làm cho thông tin trong VB có tính trực quan, dễ hiểu, hấp dẫn đối với người đọc. 

III. NHAN ĐỀ, THÔNG ĐIỆP, THÁI ĐỘ, QUAN ĐIỂM CỦA NGƯỜI VIẾT

* Cách đặt nhan đề của tác giả trong mối tương quan với nội dung của văn bản

- Cách đặt nhan đề “Cung đường của kí ức, hiện tại và tương lai” có mối tương quan chặt chẽ với nội dung VB, vì VB trình bày ba nội dung chính: 

1. Hình ảnh tàu điện trong quá khứ;

2. Hiện tại – thời điểm người viết viết bài này – hệ thống tàu điện đã bị gỡ bỏ; 

3. Đề xuất xây dựng hệ thống tàu điện hiện đại nhưng vẫn mang hình bóng của tàu điện lịch sử.

* Thái độ và quan điểm của người viết.

- Thái độ của người viết trong bài này là thái độ hoài niệm hệ thống tàu điện của Hà Nội trước kia gắn với những giá trị lịch sử, văn hoá. Quan điểm của người viết là nền khôi phục và xây dựng hệ thống tàu điện vừa hiện đại, vừa thể hiện những giá trị của lịch sử.

* Việc “khôi phục tàu điện lịch sử của Hà Nội”: có thể đồng tình hoặc không đồng tình tùy vào quan điểm của HS.