I. CƠ SỞ HÌNH THÀNH

1. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN

- Phù Nam được thiên nhiên ưu đãi nhiều điều kiện cho phát triển kinh tế nông nghiệp và thương mại: mạng lưới sông ngòi dày đặc kết nối với nhau và đều đổ ra biển qua nhiều cửa sông lớn, trữ lượng nước ngọt dồi dào, nguồn lợi thuỷ sản phong phú, đa dạng; đất đai giàu phù sa,... 

- Phần biển bao bọc ở phía đông và tây nam lãnh thổ với nhiều hải cảng thuận lợi là con đường hướng ra bên ngoài, tiếp xúc trực tiếp với khu vực Đông Nam Á hải đảo và Ấn Độ => giúp Phù Nam có thể sớm kết nối với nền thương mại biển quốc tế sôi động qua con đường Tơ lụa và con đường Hồ tiêu.

2. DÂN CƯ VÀ XÃ HỘI

- Tổ tiên người Phù Nam là các nhóm cư dân bản địa có quá trình phát triển liên tục từ thời kì đồ đá, chủ nhân của nền văn hoá tiền Óc Eo.

- Sự tiếp xúc sớm với văn minh Ấn Độ qua vai trò của thương nhân và các nhà truyền giáo giúp Phù Nam tiếp thu nhiều giá trị văn minh Ấn Độ như chữ viết, tư tưởng, tôn giáo, tổ chức nhà nước và chế độ đẳng cấp. 

- Xã hội Phù Nam cổ đại gồm nhiều tầng lớp, có sự phân hoá giàu nghèo rõ rệt dưới ảnh hưởng của Ấn Độ giáo. 

+ Giới quý tộc và tu sĩ thuộc tầng lớp trên của xã hội, được trọng dụng, chi phối các quan hệ chính trị - xã hội và ngoại giao. 

+ Giới thương nhân nắm quyền lực lớn trong nền kinh tế. 

+ Nông dân, thợ thủ công và một bộ phận nô lệ là lực lượng lao động, hợp thành tầng lớp bị trị trong xã hội.

II. THÀNH TỰU VĂN MINH TIÊU BIỂU

1. TỔ CHỨC NHÀ NƯỚC

- Trong khoảng bảy thế kỉ tồn tại, nhà nước Phù Nam mang tính chất của nhà nước chuyên chế cổ đại phương Đông, đứng đầu là vua nắm cả vương quyền và thần quyền. Giúp việc cho vua là các quan lại trong hệ thống chính quyền.

2. CHỮ VIẾT

- Khoảng cuối thế kỉ II đầu thế kỉ III, trên cơ sở tiếp nhận chữ Phạn của người Ấn Độ, người Phù Nam đã xây dựng hệ thống chữ viết riêng để ghi lại tiếng nói của mình. 

- Các nhà khảo cổ học đã phát hiện nhiều minh văn được người Phù Nam chạm khắc trên bia đá, trên khung cửa của những ngôi đền, trên đồ dùng kim khí (bằng sắt, đồng, vàng) hoặc trên những miếng đất nung. 

- Thư tịch cổ Trung Quốc cũng cho biết người Phù Nam có nhiều sách vở và thư viện.

3. ĐỜI SỐNG VẬT CHẤT

- Phát huy lợi thế đường biển với nhiều hải cảng, người Phù Nam xúc tiến mạnh mẽ hoạt động trao đổi, buôn bán với bên ngoài. Thương cảng Óc Eo trở thành một trong những trung tâm thương mai quan trọng bậc nhất thời bấy giờ, thu hút thương nhân Ấn Độ, Trung Quốc, Ba Tư, Hy Lạp, La Mã đến buôn bán nhộn nhịp.

- Cư dân Phủ Nam sống trong những ngôi nhà sàn làm bằng gỗ, lợp lá. Phương tiện đi lại chủ yếu là thuyền, phù hợp với môi trường sống, rạch và ven biển.

- Trang phục của người Phù Nam khá đơn giản, đàn ông mặc khổ dài tới gối, ở trấn; phụ nữ dùng một tầm vải quần lại thành váy và đeo trang sức.

4. ĐỜI SỐNG TINH THẦN

- Tín ngưỡng, tôn giáo

+ Tín ngưỡng: nhiều tín ngưỡng bản địa Đông Nam Á như tín ngưỡng vạn vật hữu linh, tín ngưỡng phồn thực, tín ngưỡng thờ thần Mặt Trời.

+ Tôn giáo: tiếp nhận hệ thống các vị thần Phật, nghi thức thờ cúng và triết lí từ Ấn Độ giáo, Phật giáo, hoà nhập vào tín ngưỡng bản địa để tạo nên tôn giáo của mình.

- Nghệ thuật

+ Kĩ thuật tạc tượng, điều khác trên các chất liệu gỗ, gốm, kim loại của người Phù Nam rất tinh xảo, chịu ảnh hưởng đậm nét phong cách Ấn Độ. 

+ Âm nhạc, nghệ thuật cả mùa rất phát triển trong xã hội Phù Nam.

- Phong tục tập quán: có tục chôn cất người chết bằng nhiều hình thức thuỷ tăng hoả táng, địa tăng, điều tăng. Khi có người qua đời, những người thân phải cao đầu, cạo râu và mặc đồ trắng.

- Người Phù Nam thường đeo trang sức, một số đồ vật được coi là búa chủ Họ biết dùng một loại cây giống thạch lựu để chế biến ra rượu uống.