BÀI 1: CẤU TRÚC CỦA CHẤT. SỰ CHUYỂN THỂ

A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT CỦA BÀI HỌC

- Hiểu được chất cấu tạo từ các phân tử luôn chuyển động và có lực liên kết giữa chúng.

- Giải thích được cấu trúc của chất rắn, lỏng, khí dựa trên mô hình động học phân tử.

- Giải thích được sự chuyển thể (hóa hơi, nóng chảy) dựa trên chuyển động và năng lượng của phân tử.

B. NHỮNG NỘI DUNG CẦN GHI NHỚ TRONG BÀI HỌC

I. MÔ HÌNH ĐỘNG HỌC PHÂN TỬ VỀ CẤU TẠO CHẤT

- Mô hình động học phân tử về cấu tạo chất có những nội dung cơ bản sau đây:

+ Các chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt là phân tử.

+ Các phân tử chuyển động không ngừng. Nhiệt độ của vật càng cao thì tốc độ chuyển động của các phân tử cấu tạo nên vật càng lớn.

+ Giữa các phân tử có lực hút và đấy gọi chung là lực liên kết phân tử.

- Dùng mô hình này có thể giải thích được cấu trúc của các chất rắn, chất lỏng, chất khí và sự chuyển thế.

II. CẤU TRÚC CỦA CHẤT RẮN, CHẤT LỎNG VÀ CHẤT KHÍ

- Cấu trúc của hầu hết các chất rắn, chất lỏng, chất khí:

+ Khoảng cách giữa các phân tử càng lớn thì lực liên kết giữa chúng càng yếu.

+ Các phân tử sắp xếp có trật tự thì lực liên kết giữa chúng mạnh.

III. SỰ CHUYỂN THỂ

1. Sự chuyển thể

- Các chất có thể chuyển từ thể này sang thể khác.

2. Dùng mô hình động học phân tử giải thích sự chuyển thể

- Trong khi chuyển động hỗn loạn, các phân tử có thể va chạm vào nhau, truyền năng lượng cho nhau. Càng nhận được nhiều năng lượng thì các phân tử chuyển động hỗn loạn càng nhanh, khoảng cách trung bình giữa chúng càng tăng, lực liên kết giữa chúng càng yếu.

a) Giải thích sự hóa hơi

- Sự hóa hơi có thể xảy ra dưới hai hình thức là bay hơi và sôi.

+ Sự bay hơi là sự hóa hơi xảy ra ở mặt thoáng của chất lỏng.

+ Sự sôi là sự hóa hơi xảy ra đồng thời ở bên trong và trên mặt thoáng của chất lỏng.

b) Giải thích sự nóng chảy của chất rắn kết tinh

- Khi đang nóng chảy, năng lượng mà chất rắn kết tinh nhận được dùng để phá vỡ mạng tinh thể.