CHỦ ĐỀ D. ĐẠO ĐỨC, PHÁP LUẬT VÀ VĂN HÓA TRONG MÔI TRƯỜNG SỐ

BÀI 1. MỘT SỐ TÁC ĐỘNG TIÊU CỰC CỦA CÔNG NGHỆ KĨ THUẬT SỐ

I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT CỦA BÀI HỌC

• Trình bày được một số tác động tiêu cực của công nghệ kĩ thuật số đối với đời sống con người và xã hội. Nêu được ví dụ minh hoạ.

II. NHỮNG NỘI DUNG CẦN GHI NHỚ TRONG BÀI HỌC

1. Ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lí và lối sống

• Những người bị các tác động tiêu cực qua mạng (bị người khác so sánh, chê bai, đánh giá thấp) có thể bị lo âu, trầm cảm.
• Nhiều người thường nhìn vào cuộc sống hào nhoáng của người khác thể hiện trên mạng xã hội và các kênh truyền thông, từ đó có những cách nhìn phiến diện, không biết trân trọng những giá trị mình đang có.
• Thanh thiếu niên, bị ảnh hưởng bởi những nội dung xấu, trái thuần phong mĩ tục trên mạng, bị lây nhiễm lối sống thiếu văn hóa hay bị lôi kéo vào hoạt động phi pháp.

2. Ảnh hưởng tiêu cực đến thể chất

• Liên tục nhìn vào màn hình máy tính hay điện thoại thông minh trong thời gian dài thường gây ra bệnh khô mắt và suy giảm thị lực.
• Sử dụng máy tính hay điện thoại thông minh quá gần có thể gây ra khó ngủ.
• Ngồi làm việc sai tư thế trong thời gian dài có thể dẫn tới vẹo cột sóng; đau mỏi cổ, vai, gáy.
• Những người làm việc với máy tính thường có xu hướng ít vận động, có thể dẫn tới bệnh béo phì, bệnh tim mạch, bệnh tiểu đường. 
• Việc trẻ em nghiện chơi game hay Internet cũng làm sao nhãng luyện tập thể thao, ảnh hưởng tới sự phát triển thể chất và tinh thần.

3. Ảnh hưởng tiêu cực đến tình cảm và quan hệ với người thân, bạn bè

• Chìm đắm vào thế giới ảo, một số người không còn thời gian gặp gỡ thăm hỏi người thân, bạn bè khiến cho tình cảm và những mối quan hệ xã hội bị ảnh hưởng.
• Giao tiếp qua mạng thường khó biểu đạt được nhiều thông tin và ý nghĩa như gặp gỡ trực tiếp do đó có thể dẫn tới những hiểu lầm. 
• Bắt nạt qua mạng là một vấn nạn nhức nhối gây ra những hậu quả nghiêm trọng nhất là với thanh thiếu niên.

4. Phương tiện cho những hành vi thiếu văn hoá, phi đạo đức, phi pháp

• Internet bị tin tặc lợi dụng phát tán virus; đánh cắp dữ liệu thông tin cá nhân và thông tin tài khoản ngân hàng để tống tiền, lừa đảo.
• Trong giáo dục, tình trạng gian lận bằng thiết bị công nghệ cao đã xảy ra trong các kì thi.
• Video có nội dung độc hại và cổ xúy lối sống thiếu đạo đức, thiếu văn hóa vẫn xuất hiện trên mạng xã hội.

5. Con người bị lệ thuộc vào công nghệ

• Một số sinh viên lên mạng hỏi người khác hoặc tìm kiếm thông tin chỉ để làm cho xong bài tập.
• Dùng điện thoại di động khi đang điều khiển xe máy chạy trên đường là hành vi bị nghiêm cấm.
• Việc tùy tiện thu thập và chia sẻ thông tin cá nhân cũng tạo ra nhiều kẽ hở dẫn đến vi phạm quyền riêng tư và nguy cơ bị lộ thông tin.