THỰC HÀNH ĐỌC HIỂU: MỤC ĐÍCH CỦA VIỆC HỌC

A - MỤC TIÊU BÀI HỌC

- Nhận biết và phân tích được luận đề, luận điểm, lí lẽ, bằng chứng tiêu biểu; vai trò của luận điểm, lí lẽ và bằng chứng trong việc thể hiện luận đề. 

- Nhận xét, đánh giá được tính đúng, sai của vấn đề đặt ra trong văn bản. 

- Liên hệ được ý tưởng, thông điệp trong văn bản với bối cảnh lịch sử, văn hoá, xã hội.

B - NHỮNG KIẾN THỨC CẦN GHI NHỚ

I. TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BẢN

1. Đọc

- Cách đọc: HS có thể áp dụng những kĩ năng đọc sau:

+ Đọc quét: đọc kĩ một vài chỗ trong một đoạn/ phần VB để tìm lại những cụm từ, thông tin quan trọng.

+ Đọc lướt: đọc nhanh qua một số đoạn/ trang để nắm bắt thông tin chính của VB.

2. Tác giả, tác phẩm

a. Tác giả

- Nguyễn Cảnh Toàn (1926 – 2017) quê ở Nghệ An, là một Giáo sư toán học Việt Nam.

- Ông được báo chí trong nước đánh giá là một tấm gương tự học thành tài[1] và có công lao trong việc đào tạo và xây dựng đội ngũ những giáo viên toán. Ông là một trong những nhà Toán học Việt Nam đầu tiên có luận văn được nghiên cứu trong nước và bảo vệ ở nước ngoài. 

b. Tác phẩm

Tác phẩm Mục đích của việc học in trong Học và dạy cách học, Nguyễn Cảnh Toàn (chủ biên), Nguyễn Kỳ, Lê Khánh Bằng, Vũ Văn Tảo, NXB Đại học Sư phạm, Hà Nội, 2004.

II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN

1. Hệ thống luận điểm, lí lẽ, bằng chứng trong văn bản Mục đích của việc học

- Tác giả sắp xếp các luận điểm theo thứ tự từ cơ bản đến phức tạp, từ căn bản, gốc rễ đến khó hơn. 

- Không nên thay đổi thứ tự đó vì phải bắt đầu tuần tự từ bước cơ bản nhất mới tạo ra một con người có đầy đủ các năng lực đáp ứng xu thế thời đại.

2. Bối cảnh và thông điệp trong văn bản Mục đích của việc học

- Bối cảnh được nói tới ở phần 1: xu thế toàn cầu hóa kinh tế thị trường, kinh tế tri thức và chuyển sang xã hội thông tin, xã hội học tập. => Vấn đề nghị luận là việc học suốt đời có ý nghĩa then chốt để bước vào thế kỉ XXI.

- Qua văn bản “Mục đích của việc học”, tác giả muốn khẳng định học phải có mục đích, phải hướng tới những giá trị cốt lõi.

=> Ý nghĩa: trong bối cảnh toàn cầu hóa, mọi thứ diễn ra với tốc độ rất nhanh, có quá  nhiều thông tin và kiến thức, đòi hỏi chúng ta phải chọn lọc, học cho hiệu quả và hướng tới những mục đích chính đáng để phát triển bản thân.

III. TỔNG KẾT

1. Nội dung

- Văn bản Mục đích của học đã nhấn mạnh trong tâm mục đích của việc học: học để hiểu, học để làm, học để hợp tác cùng chung sống, học để làm người. Qua đó, giúp người đọc hiểu được tầm quan trọng của việc học, việc học là diễn ra suốt đời.

2. Nghệ thuật

- Luận điểm rõ ràng, thuyết phục.

- Bố cục bài viết hợp lí, chặt chẽ, các ý được dấn dắt tự nhiên.