BÀI 22. CÁC CHÂU LỤC VÀ ĐẠI DƯƠNG TRÊN THẾ GIỚI

I - MỤC TIÊU BÀI HỌC

• Xác định được vị trí địa lí của các châu lục, một số dãy núi, cao nguyên, đồng bằng lớn trên thế giới trên bản đồ, lược đồ hoặc quả Địa Cầu.
• Nêu và so sánh được một số đặc điểm tự nhiên (địa hình, khí hậu, sông ngòi, thiên nhiên,...) của các châu lục.
• Kể được tên và xác định được vị trí địa lí của các đại dương trên bản đồ hoặc quả Địa Cầu.
• Sử dụng bảng số liệu và lược đồ hoặc bản đồ, so sánh được diện tích, độ sâu của các đại dương.

II - NHỮNG KIẾN THỨC CẦN GHI NHỚ

1. Các châu lục trên thế giới

a) Khái quát chung

- Trên thế giới có sáu châu lục là châu Á, châu Âu, châu Phi, châu Mỹ, châu Đại Dương và châu Nam Cực.

- Các châu lục có sự khác biệt về diện tích, vị trí địa lí và đặc điểm tự nhiên.

b) Đặc điểm tự nhiên

- Châu Á:

   + Địa hình đa dạng bao gồm núi, cao nguyên và các đồng bằng châu thổ rộng lớn.

   + Có đủ các khí hậu (xích đạo, nhiệt đới, ôn đới, hàn đới).

   + Có nhiều hệ thống sông lớn và các hồ lớn.

   + Thiên nhiên phân hoá đa dạng.

- Châu Âu:

   + Đồng bằng chiếm 2/3 diện tích và kéo dài từ tây sang đông, đồi núi chiếm 1/3 diện tích và tập trung ở phía nam.

   + Khí hậu ôn đới, thiên nhiên thay đổi theo mùa và vị trí gần hay xa biển.

   + Có nhiều sông nhưng chủ yếu là sông nhỏ.

- Châu Phi:

   + Địa hình khá cao, chủ yếu có các sơn nguyên xen với bồn địa thấp.

   + Khí hậu khô, nóng bậc nhất thế giới nên hình thành nên các hoang mạc rộng lớn.

   + Mạng lưới sông ngòi thưa thớt và phân bố không đều.

- Châu Mỹ:

   + Bao gồm 2 lục địa là Bắc Mỹ và Nam Mỹ, nối với nhau bởi eo đất Trung Mỹ.

   + Chia làm 3 khu vực rõ rệt: phía tây là các dãy núi cao, ở giữa là các đồng bằng và phía đông là các dãy núi, cao nguyên thấp.

   + Khí hậu phân theo chiều bắc – nam, đông – tây và theo độ cao.

   + Thiên nhiên đa dạng với hệ thống sông, hồ dày đặc.

- Châu Đại Dương:

   + Gồm lục địa Ô-xtrây-li-a và các đảo, quần đảo ở trung tâm Thái Bình Dương.

   + Lục địa Ô-xtrây-li-a bao gồm các vùng núi phía đông, đồng bằng, bồn địa ở trung tâm và cao nguyên ở phía tây. Khí hậu khô hạn, tài nguyên sinh vật độc đáo.

   + Các đảo và quần đảo có khí hậu nóng ẩm, rừng rậm và rừng dừa bao phủ.

- Châu Nam Cực:

   + Địa hình là cao nguyên cao, phủ 1 lớp băng dày, khí hậu lạnh và khô nhất trên Trái Đất.

   + Thực vật nghèo nàn, chỉ có các loài chịu được lạnh như chim cánh cụt, hải cẩu,...

2. Các đại dương trên thế giới

- Các đại dương thế giới bao phủ hơn 70% diện tích bề mặt và chiếm hơn 96% lượng nước trên Trái Đất. 

- Các đại dương thông với nhau, tuy nhiên giữa các đại dương có sự khác nhau về diện tích, độ sâu,...