BÀI 12. KHỞI NGHĨA LAM SƠN VÀ TRIỀU HẬU LÊ

I - MỤC TIÊU BÀI HỌC

• Sưu tầm và giới thiệu được một số tư liệu lịch sử (câu chuyện, văn bản, tranh ảnh,...) liên quan đến khởi nghĩa Lam Sơn và Triều Hậu Lê.
• Kể lại được một số nét chính về khởi nghĩa Lam Sơn thông qua các câu chuyện về một số nhân vật lịch sử (ví dụ: Lê Lợi, Nguyễn Trãi, Lê Lai, Nguyễn Chích,...).
• Kể lại được chiến thắng Chi Lăng có sử dụng tư liệu lịch sử (lược đồ, tranh ảnh, câu chuyện về ải Chi Lăng, về Liễu Thăng,...).
• Trình bày được những nét chính về lịch sử Việt Nam thời Hậu Lê thông qua các câu chuyện về một số nhân vật lịch sử (ví dụ: vua Lê Thánh Tông, Lương Thế Vinh, Ngô Sĩ Liên,...).

II - NHỮNG KIẾN THỨC CẦN GHI NHỚ

1. Khởi nghĩa Lam Sơn (1418 - 1427)

a) Khái quát về khởi nghĩa Lam Sơn

- Khởi nghĩa Lam Sơn do Lê Lợi lãnh đạo nổ ra tại vùng núi Lam Sơn (Thanh Hoá).
- Trải qua 10 năm chiến đấu gian khổ, cuộc khởi nghĩa đã giành thắng lợi hoàn toàn
- Thắng lợi gắn với vai trò và đóng góp quan trọng của: Nguyễn Trãi, Lê Lai, Trần Nguyên Hãn,...

b) Chiến thắng Chi Lăng

- Khi Lê Lợi kéo quân ra Bắc, bao vây thành Đông Quan, nhà Minh lo sợ nên đã cử hai đạo viện binh kéo sang phá vây.

- Mờ sáng, quân Minh kéo đến của ải Chi Lăng, kị binh nghĩa quân ra nghênh chiến nhưng đã giả vờ thua để nhử quân giặc vào trận địa.

- Khi ngựa của giặc Minh vượt qua cánh đồng, một loạt pháo hiệu nổ vang như sấm vang lên, ngay lập tức những mũi tên, mũi lao từ hai bên sườn vút phóng xuống.

- Một vạn viện binh của giặc bị tiêu diệt, tướng cầm đầu bị trúng mũi lao chết bên sườn núi, quân Minh hoảng loạn tháo chạy.

2. Triều Hậu Lê và công cuộc xây dựng đất nước

- Năm 1428, Lê Lợi lên ngôi vua lập ra Triều Hậu Lê, khôi phục Quốc hiệu Đại Việt, đóng đô ở Đông Kinh (Thăng Long).

- Dưới Triều Hậu Lê, bộ máy nhà nước được tổ chức quy củ, chặt chẽ.

- Nhà nước coi trọng và khuyến khích phát triển nông nghiệp, nhờ đó sản xuất nông nghiệp được phục hồi và phát triển, đời sống nhân dân ổn định. 

- Văn học và khoa học đạt được nhiều thành tựu.