BÀI 10. TRIỀU TRẦN VÀ KHÁNG CHIẾN

CHỐNG MÔNG – NGUYÊN

I - MỤC TIÊU BÀI HỌC

• Sưu tầm và giới thiệu được một số tư liệu lịch sử (câu chuyện, văn bản, tranh ảnh,...) liên quan đến Triều Trần và kháng chiến chống Mông - Nguyên.
• Trình bày được những nét chính về lịch sử Việt Nam Triều Trần thông qua các câu chuyện về một số nhân vật lịch sử (ví dụ: Trần Nhân Tông, Trần Quốc Tuấn, Phạm Ngũ Lão, Trần Quốc Toản, Yết Kiêu, Dã Tượng, Nguyễn Hiền, Mạc Đĩnh Chi, Chu Văn An,...).
• Kể lại được chiến thắng Bạch Đằng có sử dụng tư liệu lịch sử (lược đồ, tranh ảnh, câu chuyện về Trần Quốc Tuấn đánh giặc trên sông Bạch Đằng,...).

II - NHỮNG KIẾN THỨC CẦN GHI NHỚ

1. Triều Trần và công cuộc xây dựng đất nước

- Một số nét chính về công cuộc xây dựng đất nước dưới Triều Trần:

+ Tiến hành công cuộc xây dựng đất nước, củng cố bộ máy chính quyền.

+ Có nhiều chính sách để phát triển kinh tế như đắp đê, khuyến khích sản xuất.

2. Cuộc kháng chiến chống quân Mông – Nguyên

- Những chiến thắng và nhân vật lịch sử tiêu biểu trong cuộc kháng chiến chống quân Mông – Nguyên là: Trận thuỷ chiến trên sông Bạch Đằng năm 1288, Phạm Ngũ Lão, Trần Quốc Toản, Trần Quốc Tuấn.

- Chiến thắng của quân dân nhà Trần trên sông Bạch Đằng:

+ Năm 1288, thuyền chở lương thực của quân Nguyên bị quân ta đánh chìm, giặc lâm vào tình thế khó khăn buộc phải rút về nước.

+ Nhân cơ hội đó, nhà Trần đã bố trí trận địa cọc ở cửa sông Bạch Đằng để mai phục tiêu diệt giặc.

+ Khi đoàn thuyền giặc rút gần đến cửa sông, quân nhà Trần giả thua bỏ chạy để giặc đuổi theo, lọt vào trận địa mai phục của ta.

+ Thuyền giặc vướng vào cọc bị vỡ đắm rất nhiều, quân Trần giành thắng lợi.

- Trần Quốc Tuấn đã sử dụng kế sách đóng cọc thành trận địa để đánh bại quân Nguyên.