BÀI 4: QUY TRÌNH LỰA CHỌN NGHỀ NGHIỆP

A - MỤC TIÊU BÀI HỌC

- Tóm tắt được một số lí thuyết cơ bản về lựa chọn nghề nghiệp.

- Giải thích được các bước trong quy trình lựa chọn nghề nghiệp.

- Nhận ra và giải thích được các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn nghề nghiệp của bản thân trong lĩnh vực kĩ thuật, công nghệ.

B - NHỮNG KIẾN THỨC CẦN GHI NHỚ

I. Một số lí thuyết cơ bản về lựa chọn nghề nghiệp

1. Lí thuyết mật mã Holland

1. Các luận điểm của lí thuyết Holland

– Nếu một người chọn được nghề nghiệp phù hợp với tính cách của mình thì sẽ dễ thích ứng với các yêu cầu công việc và hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao, qua đó dễ đạt được thành công và hài lòng với nghề nghiệp.

– Hầu như ai cũng có thể được xếp vào một trong sáu kiểu tính cách. Có sáu mỗi trường nghề nghiệp tương ứng với sáu kiểu tính cách, đó là: nhóm kĩ thuật; nhóm nghiên cứu; nhóm nghệ thuật; nhóm xã hội; nhóm quản lí; nhóm nghiệp vụ. Tuy nhiên, trong thực tế, tính cách của nhiều người không nằm trọn trong một nhóm tính cách mà có thể là sự kết hợp của hai hay ba nhóm tính cách khác nhau.

2. Ý nghĩa của lí thuyết Holland

Việc tìm hiểu và nhận thức rõ về các đặc điểm tính cách của bản thân thuộc nhóm tính cách nào, rồi từ đó đối chiếu với môi trường làm việc tương ứng là cơ sở để định hướng chọn nghề nghiệp hay ngành học tương lai.

2. Lí thuyết nghề nghiệp

- Lí thuyết cây nghề nghiệp: là một trong những lí thuyết cơ bản nhất dùng cho công tác hướng nghiệp cho HS. Lí thuyết cây nghề nghiệp chỉ ra mối quan hệ chặt chẽ giữa thành công trong nghề nghiệp với năng lực, cá tính, khả năng, giá trị nghề nghiệp của cá nhân.

II. Các bước trong quy trình lựa chọn nghề

Các bước trong quy trình lựa chọn nghề nghiệp:

- Bước 1. Đánh giá bản thân

- Bước 2. Tìm hiểu thị trường lao động

- Bước 3. Ra quyết định

III. Các yếu tố ảnh hưởng tới quyết định lựa chọn nghề nghiệp của bản thân trong lĩnh vực kĩ thuật, công nghệ

1. Yếu tố chủ quan

- Yếu tố chủ quan

+ Năng lực: Năng lực của bản thân có ảnh hưởng tới khả năng hoàn thành nhiệm vụ của công việc.

+ Sở thích: Đây là điều kiện quan trọng giúp chúng ta có thêm động lực để phát triển kĩ năng, vượt khó trên con đường chinh phục nghề nghiệp.

+ Cá tính: Hay rộng hơn là tính cách của mỗi người có liên quan mật thiết với xu hướng nghề nghiệp.

2. Yếu tố khách quan

- Yếu tố khách quan:

+ Nhà trường                                   + Gia đình

+ Xã hội                                          + Nhóm bạn