A. Học theo sgk

I. Định nghĩa

C.1 Vì vận tốc của trục bánh xe tăng dần trong quá trình chuyển động nên chuyển động của trục bánh xe trên mặt phẳng nghiêng AD là chuyển động không đều.

Vì vận tốc của trục bánh xe trên mặt phẳng ngang DF không thay đổi nên chuyển động của trục bánh xe trên mặt phẳng ngang DF là chuyển động đều.

C2. a) Chuyển động của đầu cánh quạt máy khi quạt đang ổn định là chuyển động đều.

b) Chuyển động của ô tô khi khởi hành là chuyển động không đều.

c) Chuyển động của xe đạp khi xuống dốc là chuyển động không đều.

d) Chuyển động của tàu hỏa khi vào ga là chuyển động không đều.

II. Vận tốc TRUNG BÌNH CỦA CHUYỂN ĐỘNG KHÔNG ĐỀU

C3. Vận tốc trung bình của trục bánh xe trên:

- quãng đường AB là: $v_{1} = \frac{AB}{t} = \frac{0,05}{3}$ = 0,017 m/s

- quãng đường BC là: $v_{2} = \frac{BC}{t} = \frac{0,15}{3}$ = 0,05 m/s

- quãng đường CD là: $v_{3} = \frac{CD}{t} = \frac{0,25}{3}$ = 0,083 m/s

Kết luận: Trên cả quãng đường từ A đến D trục bánh xe chuyển động nhanh dần lên vì vận tốc trung bình tăng lên.

III. Vận dụng

C4. Chuyển động của ô tô chạy từ Hà Nội đến Hải Phòng là chuyển động không đều vì trong quá trình chuyển động, xe có thể chạy nhanh hay chậm tùy từng thời điểm khác nhau.

Khi nói ô tô chạy từ Hà Nội đến Hải Phòng với vận tốc 50 lun/h là nói tới vận tốc trung bình của xe.

C5. Vận tốc trung bình của xe trên quãng đường dốc là:

$v_{1}=\frac{s_{1}}{t_{1}}=\frac{120}{30}=4$ m/s

Vận tốc trung bình của xe trên quãng đường ngang là:

$v_{2}=\frac{s_{2}}{t_{2}}=\frac{60}{24}=2,5$ m/s

Vận tốc trung bình của xe trên cả hai quãng đường là:

$v_{3}=\frac{s_{1}+s_{1}}{t_{1}+t_{2}}=\frac{120+60}{30+24}=3,33$ m/s

C6.Quãng đường tàu đi được là: s = v.t = 30.5 = 150 km.

C7. Hướng dẫn: hãy đo thời gian em chạy hết cự li 60m bằng đồng hồ bấm giây. Dựa vào kết quả đó để tính vận tốc trung bình ra m/s và km/h.

Ta phải dùng đồng hồ bấm giây để xác định thời gian chạy cự li 60 m của học sinh. Giả sử thời gian chạy khi đó là t (s).

Sử dụng công thức $v=\frac{s}{t}$ để tính vận tốc của học sinh đó.

Nếu quãng đường s để đơn vị m, thời gian là giây (s) thì đơn vị của v là: m/s.

Sau đó đổi đơn vị đo từ m/s sang km/h. Ví dụ 1m/s = 3,6 km/h.

- Công thức tính vận tốc trung bình của chuyển động không đều trên một quãng đường là $v_{tb}=\frac{s}{t}$ trong đó: s là quãng đường đi được, t là thời gian đi hết quãng đường đó.

Ghi nhớ:

- Chuyển động mà vận tốc có độ lớn không đổi theo thời gian gọi là chuyển động đều.

- Chuyển động mà vận tốc có độ lớn thay đổi theo thời gian gọi là chuyển động không đều.