Nội dung bài viết gồm 2 phần:

• Ôn tập lý thuyết
• Hướng dẫn giải bài tập sgk  

A. ÔN TẬP LÝ THUYẾT 

1. Chiếu một tia sáng từ không khí vào nước, chếch 30$^{\circ}$ so với mặt nước.

a) Tia sáng khi truyền qua mặt nước bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa không khí và nước. Hiện tượng đó gọi là hiện tượng khúc xạ ánh sáng.

b) Góc tới bằng 60$^{\circ}$. Góc khúc xạ nhỏ hơn 60$^{\circ}$ 

2. Hai đặc điểm của thấu kính để có thể nhận biết đó là thấu kính hội tụ: 

• Thấu kính hội tụ thường dùng có phần rìa mỏng hơn phần giữa.
• Chiếu một chùm sáng tới song song theo phương vuông góc với mặt của thấu kính, chùm tia ló ra khỏi thấu kính hội tụ tại một điểm.

3. Chiếu vào thấu kính hội tụ một tia sáng song song với trục chính. Tia sáng ló ra sau thấu kính được thể hiện qua hình vẽ: 

4. Ảnh của vật AB qua thấu kính hội tụ:

5. Thấu kính hội tụ có phần giữa mỏng hơn phần rìa là thấu kính phân kì.

6. Nếu ảnh của tất cả các vật đặt trước một thấu kính đều là ảnh ảo thì thấu kính đó là thấu kính phân kì.

7. Vật kính của máy ảnh là thấu kính hội tụ. Ảnh của vật cần chụp hiện lên ở trên màn hứng ảnh. Ở máy ảnh thông thường thì ảnh nhỏ hơn vật, ngược chiều với vật 

8. Xét về mặt quang học, hai bộ phận quan trọng nhất của mắt là thể thủy tinh và màng lưới. Thể thủy tinh tương tự như vật kính của máy ảnh, còn màng lưới tương tự như màn hứng ảnh của máy ảnh.

9. Giới hạn xa nhất trên khoảng nhìn rõ của mắt mỗi người gọi là điểm cực viễn C_v

Giới hạn gần nhất trên khoảng nhìn rõ của mắt mỗi người gọi là điểm cực cận C_c

10. Hai biểu hiện thường thấy của tật cận thị:

• Khi đọc sách, phải đặt sách gần mắt hơn bình thường.
• Ngồi dưới lớp, nhìn chữ viết trên bảng thấy mờ.

Khắc phục tật cận thị là làm cho mắt cận có thể nhìn rõ những vật ở xa mắt. Kính cận là loại thấu kính phân kì.

11. Kính lúp là dụng cụ dùng để quan sát các vật nhỏ.

Kính lúp là thấu kính hội tụ có tiêu cự ngắn.

12. Ví dụ về nguồn phát ánh sáng trắng: Mặt trời, các đèn có dây tóc nóng sáng như bóng đèn pha ô tô, xe máy, bóng đèn pin,...

Hai ví dụ về cách tạo ra ánh sáng đỏ: 

• Chiếu ánh sáng trắng qua một tấm lọc màu đỏ
• Dùng bút laze hoặc đèn ống phát ra ánh sáng màu đỏ

13. Để biết trong chùm sáng do một đèn ống phát ra có những ánh sáng màu nào, ta chiếu ánh sáng cần phân tích vào mặt ghi của đĩa CD

14. Ta có thể trộn hai hay nhiều chùm ánh sáng màu với nhau nếu chiếu các chùm sáng đó vào cùng một chỗ trên một màn ảnh màu trắng hoặc chiếu đồng thời các chùm sáng đó trực tiếp vào mắt (các chùm sáng này phải rất yếu).

Sau khi trộn, ta thu được ánh sáng có màu khác với hai màu ban đầu.

15. Chiếu ánh sáng đỏ vào tờ giấy trắng ta thấy tờ giấy có màu đỏ. Nếu thay bằng tờ giấy xanh, ta sẽ thấy tờ giấy có màu gần như đen.

16. Trong việc sản xuất muối, người ta lấy nước biển vào các ruộng muối rồi phơi nắng. Người ta đã sử dụng tác dụng nhiệt của ánh sáng. Tác dụng này gây ra hiện tượng bốc hơi ở nước biển.

Hướng dẫn trả lời các câu trắc nghiệm phần vận dụng