Nội dung bài viết gồm 2 phần:

• Lý thuyết
• Hướng dẫn giải bài tập SGK  

A. LÝ THUYẾT 

I. Cấu trạo của lăng kính: 

• Lăng kính là một khối chất trong suốt, đồng chất ( thủy tinh, nhựa, ... ), thường có dạng lăng trụ tam giác

• Khi sử dụng lăng kính, chùm tia sáng hẹp được chiếu truyền qua lăng kính trong một mặt phẳng vuông góc với cạnh của khối lăng trụ. Do đó, lăng kính được biểu diễn bằng tam giác tiết diện thẳng 

• Về phương diện quang học một lăng kính được đặc trưng bởi:
• Góc chiết quang A
• Chiết suất n

II. Đường truyền của tia sáng qua lăng kính:

Dưới đây, ta chỉ xét sự truyền của một tia sáng đơn sắc ( chỉ có một màu nhất định ) qua một lăng kính.

1. Đường truyền của tia sáng qua lăng kính:

Chiếu tới mặt bên của lăng kính một chùm tia sáng hẹp đợn sắc SI như hình 28.4

• Tại I: tia khúc xạ lệch gần pháp tuyến, nghĩa là ngược về phía đáy lăng kính
• Tia J: tia khúc xạ lệch xa pháp tuyến, tức là cũng lệch về phía đáy lăng kính

Vậy, khi có tia ló ra khỏi lăng kính thì tia ló bao giờ cũng lệch về đáy lăng kính so với tia tới.

Góc tạo bởi tia ló và tia tới gọi là góc lệch D của tia sáng khi truyền qua lăng kính

III. Các công thức lăng kính: 

Áp dụng định luật khúc xạ ánh sáng và một số định lí hình học về góc, ta thiết lập được các công thức lăng kính sau đây:

sin i₁ = n.sin r₁ ; A = r₁ + r₂

sin i₂ = n.sin r₂ ; D = i₁ + i₂ - A 

Ghi chú: Nếu các góc i₁ và A nhỏ ( < 10$^{\circ}$ ) thì các công thức này có thể viết: 

• i₁ = n.r₁ ; i₂ = n.r₂
• A = r₁ + r₂ 
• D = (n - 1).A