Câu

Đáp án

Câu 1

- Thu thủy: làn nước mùa thu.

- Xuân sơn: nét núi mùa xuân.

=> Tác giả sử dụng những hình ảnh ước lệ và biện pháp ẩn dụ “thu thủy”, “xuân sơn”: gợi đôi mắt đẹp trong sáng, long lanh, linh hoạt như nước mùa thu, lông mày thanh tú như nét núi mùa xuân để miêu tả về Thúy Kiều.

Câu 2

- Dụng ý của tác giả trong câu “Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh” là:

+ Vẻ đẹp của Thúy Kiều là vẻ đẹp của một trang tuyệt thế giai nhân, vẻ đẹp khiến “hoa ghen”, “liễu hờn”.

+ Nguyễn Du không miêu tả nhân vật mà miêu tả sự ghen ghét, đố kị hay ngưỡng mộ, say mê vẻ đẹp đó.

- Vẻ đẹp của Thúy Kiều là vẻ đẹp có sức hút, chiều sâu đến lạ lùng.

- Theo em, không thể thay thế từ “hờn” bằng từ “buồn” bởi từ “buồn” không làm nổi bật được tính chất hờn ghen hiểm họa của tự nhiên trước vẻ đẹp của Thúy Kiều.

Câu 3

Biện pháp tu từ được sử dụng trong câu: “Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh” là: Hoa ghen, liễu hờn => Ẩn dụ, nhân hóa.

Câu 4

- Chỉ bằng mấy câu thơ thôi nhưng Nguyễn Du đã vẽ nên trước mắt người đọc bức chân dung Thúy Kiều vừa sắc sảo về trí tuệ, vừa mặn mà về tâm hồn. 

- Vì ưu ái cho Thúy Kiều nên Nguyễn Du tập trung đặc tả qua đôi mắt, bởi đôi mắt là cửa sổ của tâm hồn. "Làn thu thủy nét xuân sơn". Đôi mắt của Kiều tinh anh, trong trẻo như làn nước mùa thu. Nó long lanh, trong sáng do đó phản chiếu một sức sống tươi trẻ và trí tuệ thông minh khác người. Vẻ đẹp của Kiều là vẻ đẹp đằm thắm có hồn. Điểm thêm cho đôi mắt ấy là hai nét lông mày thanh tú, nhẹ nhàng như dáng núi mùa xuân. 

- Vẻ đẹp của Kiều là vẻ đẹp tuyệt thế giai nhân, lộng lẫy kiêu sa. "Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh". Vẻ đẹp khiến hoa phải ghen với màu thắm của đôi môi và liễu phải hờn về sự bồng bềnh, mềm mại của mái tóc. 

- Với nghệ thuật so sánh, nhân hóa, nói quá nhằm thể hiện vẻ đẹp đầy quyến rũ. Vì thế, thiên nhiên phải hờn ghen, đố kị. Và ngầm dự báo tương lai của Kiều sẽ gặp nhiều sóng gió, khổ đau. Đúng là một vẻ đẹp sắc nước hương trời.

Đáp án

Câu 1:

HS trình bày cảm nhận dựa trên suy nghĩ của mình song cần đảm bảo các ý sau:

• Hình thức:

+ Đúng độ dài 200 từ.

+ Đảm bảo bố cục 3 phần.

+ Không sai chính tả, lặp từ….

• Nội dung

+ Xác định được các ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận, dưới đây là một số gợi ý:

+ Thơ ngân rung những lời tha thiết về lãnh tụ kính yêu của toàn Đảng, toàn dân.

+  Nhà thơ đã nói thay cả triệu tấm lòng. Lãnh tụ thật gần gũi với dân. Là Chủ tịch nước, cũng “là Cha, là Bác, là Anh” của mọi con dân đất Việt bởi: “Quả tim lớn lọc trong dòng máu nhỏ”, đang lãnh đạo kháng chiến ở giai đoạn cầm cự (kháng chiến chống Pháp chia làm ba giai đoạn phòng ngự, cầm cự, tổng phản công). Hình ảnh “cây chì đỏ” trong tay Bác vạch đường đi vừa là hiện thực, vừa là tượng trưng chỉ đường kháng chiến đến thắng lợi hoàn toàn.

+ Đoạn thơ phần lớn sử dụng thơ tự do, phóng túng, mạch cảm xúc cuồn cuộn trào dâng, nhưng mở đầu và kết thúc là thể thơ lục bát quen thuộc, dân dã, lắng đọng tình cảm cho người đọc dễ nhớ, dễ thuộc.

+ Sắp xếp hệ thống ý hợp lí theo đặc điểm bố cục đoạn văn.

Câu 2: 

1. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận 

Cấu trúc bài cần nêu được đặt vấn đề, giải quyết vấn đề và kết luận. 

1. Xác định đúng vấn đề cần thể hiện

Hãy viết bài văn khoảng 600 chữ trình bày suy nghĩ của anh/chị về quan niệm: “Mọi phẩm chất của đức hạnh là ở trong hành động”.

Hướng dẫn chấm:

• HS xác định đúng vấn đề cần nghị luận: 0.5 điểm.

• HS xác định chưa đúng vấn đề cần nghị luận: 0 điểm.

1. Triển khai vấn đề thành các luận điểm trong bài văn nghị luận

HS có thể triển khai theo nhiều cách nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ lí lẽ và dẫn chứng.  Dưới đây là một số gợi ý cần hướng tới:

* Mở bài: giới thiệu vấn đề cần nghị luận.

* Thân bài

- Giải thích: 

+ “Phẩm chất của đức hạnh” là những phẩm chất tốt đẹp, đạo đức cao quý mà mỗi người cần rèn luyện và thể hiện trong cuộc sống. Tuy nhiên, không phải ai cũng bẩm sinh đã sở hữu những phẩm chất này. Chúng ta cần trải qua quá trình học tập, rèn luyện và hoàn thiện bản thân để dần dần hình thành nên những giá trị đạo đức tốt đẹp.

+ “Mọi phẩm chất của đức hạnh là ở trong hành động” có nghĩa là những đạo đức, tính nết tốt đẹp được thể hiện qua những hành động cụ thể trong đời sống thường ngày, từ lời ăn tiếng nói, ứng xử đến cách cư xử với mọi người xung quanh. Hành động chính là thước đo phẩm giá, nhân cách của mỗi con người, đồng thời là sự kết tinh của nhiều phẩm chất tốt đẹp khác.

- Bàn luận:

+ Một người không tự nhiên được biết đến là có đức hạnh, mà điều đó phụ thuộc vào những việc làm có ý nghĩa mà họ thực hiện. Thậm chí, việc đơn giản như giúp đỡ một người lớn tuổi qua đường, nhường chỗ trên xe buýt cho phụ nữ mang thai, hoặc thể hiện sự quan tâm và đối xử tốt với mọi người xung quanh cũng là cách thể hiện đức hạnh thông qua những hành động hàng ngày. Đó là những việc nhỏ, nhưng nếu chúng ta thực hiện chúng từ trái tim và tâm hồn trong sáng, luôn hướng về cái đẹp và cái thiện, thì đó chính là cách thể hiện đức hạnh.

+ Người ta thường nói rằng “Ý nghĩ là nụ, lời nói là bông hoa, việc làm mới là quả ngọt”. Khi chúng ta có ý nghĩ về một hành động tốt, chúng ta cần nói ra để thể hiện sự cam kết. Nhưng không đơn thuần là nói suông, mà chúng ta cần phải thực hiện nó. Chúng ta thực hiện điều đó bằng trái tim, biến những ý nghĩa và lời hứa thành hành động thực tế. Điều này là cách chúng ta tạo ra quả ngọt của hành động tốt đẹp.

+ Tuy nhiên, vẫn còn một số trường hợp đáng xem xét trong một ngữ cảnh cụ thể. Nói dối thường được xem là một hành động xấu và sai. Tuy nhiên, trong trường hợp một bác sĩ phải nói dối về tình trạng sức khỏe của bệnh nhân để giúp họ yên tâm điều trị, đó lại là một hành động cao cả. Nhưng vẫn tồn tại rất nhiều những người không có đức hạnh. Họ có thể nói ra những điều lớn lao và cao cả, những hành động thực tế của họ lại ngược lại, bởi vì thực tế, họ thực hiện điều đó với mục đích ích kỷ riêng của họ. Những người như vậy cần phải được xem xét và điều chỉnh để thay đổi hành vi của họ.

=> Một xã hội tốt đẹp là một xã hội mà có nhiều người thực hiện nhiều hành động tốt, đồng thời tự tu dưỡng và hoàn thiện tâm hồn của họ. Điều này bắt nguồn từ đức hạnh của chúng ta, hoặc nói cách khác, là cách thể hiện các phẩm chất tốt đẹp của chúng ta thông qua hành động.

* Kết bài: khẳng định lại vấn đề nghị luận.

Hướng dẫn chấm:

- Phân tích đầy đủ, sâu sắc, dẫn chứng phù hợp, thuyết phục: 2 điểm.

- Phân tích chưa đầy đủ hoặc chưa sâu: 1 điểm – 1.75 điểm.

- Phân tích chung chung, sơ sài: 0.5 - 1.0 điểm.

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.

Hướng dẫn chấm: Không cho điểm nếu bài làm có quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp.

e. Sáng tạo

- Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.