^{BÀI 5. VẤN ĐỀ SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN VÀ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG}

MỞ ĐẦU

Nước ta có nguồn tài nguyên thiên nhiên đa dạng nhưng một số loại đang có dấu hiệu bị suy giảm do khai thác quá mức; môi trường một số nơi cũng bị ô nhiễm do hoạt động sản xuất và đời sống. Vậy, hiện trạng tài nguyên và môi trường ở nước ta như thế nào? Cần những giải pháp gì để sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường?

Giải nhanh:

I. SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN

Câu hỏi: Dựa vào hình 5.1, 5.2 và thông tin trong bài, hãy trình bày hiện trạng và nguyên nhân của sự suy giảm một số loại tài nguyên thiên nhiên ở nước ta.

Giải nhanh:

Tài nguyên sinh vật

- Hiện trạng:

+ Các hệ sinh thái tự nhiên đang giảm dẫn về quy mô và chất lượng, đặc biệt là các hệ sinh thái: rừng, đất ngập nước, núi đá vôi, bãi bồi, cửa sông ven biển,... 

+ Số lượng loài sinh vật cũng đang bị giảm đi nhanh chóng, ngày càng có nhiều loài có tên trong danh sách bị đe doạ, tuyệt chủng hoặc nguy cấp cần được bảo vệ.

+ Sự suy giảm nghiêm trọng về số lượng, thành phần loài làm mất tính da dạng di truyền, nguồn gen quý giả, đặc biệt là nguồn gen dộng vật rừng và các loài thuỷ sinh. 

- Nguyên nhân:

+ Do tác động của con người 

+ Các loài thuỷ sinh ở nước ta bị giảm sút là hậu quả của sự khai thác quá mức và tình trạng ô nhiễm môi trường nước. 

Câu hỏi: Dựa thông tin trong bài, hãy nêu một số giải pháp sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên ở nước ta.

Giải nhanh:

- Hoàn thiện hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách nhằm quản lí chặt chẽ 

- Khai thác, sử dụng tiết kiệm và hợp lí tài nguyên

- Bảo vệ, phát triển, nâng cao chất lượng rừng và tăng độ che phủ rừng.

- Tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức người dân 

II. BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG

Câu hỏi: Dựa vào thông tin trong bài, hãy chứng minh và giải thích hiện trạng ô nhiễm môi trường ở nước ta hiện nay.

Giải nhanh:

1. Chứng minh

- Giai đoạn 2016-2021, chất lượng không khí tại các đô thị như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh,... ngày càng suy giảm.

-  Nồng độ bụi, khi CO, ở các đô thị, khu công nghiệp vượt quá nhiều lần so với quy chuẩn. 

- Chất lượng môi trường nước mặt trên các lưu vực sông ở nước ta ngày càng suy giảm do ô nhiễm hữu cơ trên các đoạn sông chảy qua khu đô thị, làng nghề,...;

+ Ô nhiễm mặn tại các vùng cửa sông, ven biển;... 

2. Giải thích

- Chủ yếu đến từ hoạt động công nghiệp và giao thông vận tải.

- Nước thải từ các hoạt động sản xuất chưa được xử lí hoặc xử lí chưa triệt để thải ra đã dẫn đến tình trạng ô nhiễm nguồn nước

- Nguồn ô nhiễm đất đến từ các chất thải công nghiệp, sinh hoạt, nước thải làng nghề, chất thải từ quá trình thâm canh cây trồng kết hợp với việc gia tăng sử dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật.

Câu hỏi: Dựa vào thông tin trong bài, hãy nêu những giải pháp hạn chế ô nhiễm và bảo vệ môi trường ở nước ta.

Giải nhanh:

- Ưu tiên xử lí ô nhiễm môi trường, phục hồi hệ sinh thái tự nhiên bị suy thoái.

- Khí thải, nước thải từ sản xuất và sinh hoạt phải được xử lí triệt để

- Kết hợp tuyên truyền, giáo dục với biện pháp hành chính, kinh tế và biện pháp khác dễ kiểm soát việc tuân thủ pháp luật 

- Tăng cường nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ xử lí ô nhiễm, tái chế, xử lí chất thải

LUYỆN TẬP

Câu hỏi: Lựa chọn một trong hai vấn đề: sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên hoặc bảo vệ môi trường trong bài học, sau đó lập sơ đồ hệ thống hoá hiện trạng, nguyên nhân, giải pháp cho vấn đề đã chọn.

Giải nhanh:

VẬN DỤNG

Câu hỏi: Đọc nội dung trong hộp thông tin sau:

“Trí tuệ nhân tạo (AI) được coi là công nghệ sẽ thay đổi toàn diện thế giới. Việc áp dụng trí tuệ nhân tạo vào quản lí, bảo vệ môi trường đã hỗ trợ trong việc giảm lượng khí thải nhà kính toàn cầu. Các ứng dụng AI trong lĩnh vực năng lượng và giao thông sẽ góp phần giảm phát thải bằng việc giảm năng lượng tiêu thụ khi tối ưu nguồn nguyên liệu đầu vào, tự động hoá các quy trình. Công nghệ máy bay không người lái được sử dụng để quay, chụp video hoặc hình ảnh trên không cho một khu vực nhằm nghiên cứu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến môi trường khu vực được khảo sát,... Đồng thời, các hình ảnh được chụp có thể được ghép lại với nhau để tạo thành các loại bản đồ. Trên cơ sở đó, Al có thể phân tích những bản đồ được lập để dự đoán các vấn đề như mực nước biển dâng ở khu vực ven biển, sự thay đổi sinh thái rừng......”

Sưu tầm thông tin và trình bày về một số ứng dụng liên quan đến công nghệ Al trong quản lí, sử dụng và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, môi trường ở nước ta.

Giải nhanh:

Công ty Cổ phần FPT Software đã phát triển hệ thống AI có thể phân tích dữ liệu từ camera giám sát để phát hiện các hành vi vi phạm môi trường như xả thải trái phép.