CHỦ ĐỀ 3. THIẾT KẾ MẠNG ĐIỆN TRONG NHÀ

KHỞI ĐỘNG

Để lắp đặt được một mạng điện trong nhà (Hình 3.1) hoạt động đúng nguyên lí, an toàn và đáp ứng yêu cầu đặt ra thì người thiết kế cần thiết kế những sơ đồ điện gì?

Giải nhanh:

- Để thiết kế và lắp đặt mạng điện trong nhà hoạt động đúng nguyên lý, an toàn và đáp ứng yêu cầu sử dụng, người thiết kế cần thiết kế các sơ đồ điện sau:

+ Sơ đồ nguyên lý

+ Sơ đồ lắp đặt

+ Sơ đồ đấu dây

1. SƠ ĐỒ MẠNG ĐIỆN TRONG NHÀ

Câu 1: Sơ đồ nguyên lí như minh hoạ ở Hình 3.2 được sử dụng trong trường hợp nào? Hãy nêu cách vẽ sơ đồ này.

Giải nhanh:

- Sơ đồ nguyên lý trong hình 3.2 được sử dụng để mô tả nguyên lý hoạt động của mạch điện điều khiển động cơ một pha bằng contactor. Mạch điện này thường được sử dụng trong các thiết bị điện gia dụng như quạt máy, máy bơm nước, ...

Câu 2: Sơ đồ lắp đặt như minh hoạ ở Hình 3.3 được vẽ dựa vào những căn cứ nào?

Giải nhanh:

- Sơ đồ lắp đặt trong Hình 3.3 được vẽ dựa vào những căn cứ sau:

+ Sơ đồ nguyên lý

+ Yêu cầu sử dụng

+ Quy định an toàn điện

+ Kinh nghiệm thi công

LUYỆN TẬP

Câu 1: Hãy phân biệt sự giống và khác nhau giữa sơ đồ nguyên lí và sơ đồ lắp đặt.

Giải nhanh:

- Giống nhau:

+ Cả hai đều thể hiện các thành phần của mạch điện hoặc hệ thống điện.

+ Cả hai đều sử dụng các ký hiệu điện để thể hiện các thành phần.

+ Cả hai đều được sử dụng để hướng dẫn thi công và vận hành hệ thống điện.

- Khác nhau:

Câu 2: Nêu cách vẽ sơ đồ nguyên lí và sơ đồ lắp đặt mạng điện trong nhà.

Giải nhanh:

- Cách vẽ sơ đồ nguyên lý và sơ đồ lắp đặt mạng điện trong nhà:

1. Sơ đồ nguyên lý:

- Xác định các thành phần chính của mạng điện:

+ Nguồn điện (công tơ điện)

+ Aptomat (CB) tổng

+ Các aptomat (CB) nhánh

+ Dây dẫn

+ Các thiết bị điện (ổ cắm, công tắc, bóng đèn, quạt điện,...)

- Vẽ các thành phần trên giấy:

+ Vẽ các ký hiệu của các thành phần theo quy ước.

+ Nối các thành phần với nhau bằng các đường dây.

+ Ghi chú tên và thông số kỹ thuật của các thành phần.

- Kiểm tra sơ đồ:

+ Kiểm tra xem các thành phần đã được nối đúng hay chưa.

+ Kiểm tra xem sơ đồ đã thể hiện rõ nguyên lý hoạt động của mạng điện hay chưa.

2. Sơ đồ lắp đặt:

- Dựa vào sơ đồ nguyên lý để vẽ sơ đồ lắp đặt.

- Xác định vị trí lắp đặt các thiết bị điện:

+ Vị trí lắp đặt aptomat (CB) tổng và các aptomat (CB) nhánh.

+ Vị trí lắp đặt ổ cắm, công tắc, bóng đèn.

+ Vị trí đi dây.

- Vẽ chi tiết cách đi dây:

+ Cách đi dây trong tường, trong hộp kỹ thuật.

+ Cách đấu nối các thiết bị điện.

- Kiểm tra sơ đồ:

+ Kiểm tra xem vị trí lắp đặt các thiết bị điện đã hợp lý hay chưa.

+ Kiểm tra xem cách đi dây đã đảm bảo an toàn và thẩm mỹ hay chưa.

VẬN DỤNG

Câu 1: Hãy tìm hiểu mạch đèn sáng tỏ, sáng mờ có sơ đồ nguyên lí như ở Hình 3.6 để thiết kế sơ đồ lắp đặt.

Giải nhanh:

- Sơ đồ lắp đặt cho mạch đèn sáng tỏ, sáng mờ:

- Xác định các thành phần:

+ Nguồn điện (L)

+ Dây pha (N)

+ Dây trung tính (PE)

+ Công tắc 2 vị trí (K1)

+ Cầu chì (F1)

+ 2 bóng đèn (Đ1 và Đ2)

- Vị trí lắp đặt:

+ Công tắc: Lắp đặt ở vị trí thuận tiện cho việc sử dụng.

+ Cầu chì: Lắp đặt gần nguồn điện.

+ Bóng đèn: Lắp đặt ở vị trí cần chiếu sáng.

- Cách đi dây:

+ Dây pha từ nguồn điện đấu vào cực 1 của công tắc K1.

+ Dây trung tính từ nguồn điện đấu vào dây N của bóng đèn Đ1.

+ Dây từ cực 2 của công tắc K1 đấu vào dây N của bóng đèn Đ2.

+ Dây từ dây L của bóng đèn Đ1 và Đ2 đấu vào cầu chì F1.

+ Dây từ cầu chì F1 đấu vào dây PE.