CHỦ ĐỀ 1. THIẾT BỊ ĐÓNG CẮT VÀ LẤY ĐIỆN TRONG GIA ĐÌNH

KHỞI ĐỘNG

Quan sát Hình 1.1 và kể tên các thiết bị đóng cắt và lấy điện.     

Giải nhanh:

- Thiết bị đóng cắt:

+ Công tắc 1 chiều: Dùng để đóng/cắt mạch điện cho một bóng đèn hoặc nhóm bóng đèn.

+ Công tắc 2 chiều: Dùng để điều khiển một bóng đèn hoặc nhóm bóng đèn từ hai vị trí khác nhau.

+ Cầu dao: Dùng để đóng/cắt mạch điện cho một khu vực hoặc toàn bộ nhà.

+ MCB (miniature circuit breaker): Dùng để bảo vệ mạch điện khỏi quá tải và ngắn mạch.

- Thiết bị lấy điện:

+ Ổ cắm điện: Dùng để cấp điện cho các thiết bị điện như quạt, tivi, tủ lạnh,...

+ Phích cắm điện: Dùng để kết nối các thiết bị điện với ổ cắm điện.

1. THIẾT BỊ ĐÓNG CẮT MẠCH ĐIỆN

Câu 1: Cầu dao có những chức năng nào? Hãy kể tên các bộ phận chính của cầu dao ở Hình 1.2.

Giải nhanh:

- Cầu dao có 3 chức năng chính:

+ Đóng/cắt mạch điện: Cầu dao có thể được sử dụng để đóng hoặc cắt mạch điện thủ công. Khi cần sửa chữa hoặc bảo trì hệ thống điện, việc cắt cầu dao sẽ giúp đảm bảo an toàn cho người thực hiện.

+ Bảo vệ mạch điện: Cầu dao có thể được trang bị cơ cấu tự ngắt khi xảy ra sự cố quá tải hoặc ngắn mạch. Khi dòng điện vượt quá mức cho phép, cầu dao sẽ tự động ngắt để bảo vệ các thiết bị điện và hệ thống dây dẫn khỏi hư hỏng.

+ Chỉ báo trạng thái: Cầu dao thường có tay gạt hoặc đèn báo để hiển thị trạng thái đóng/mở của mạch điện.

- Các bộ phận chính của cầu dao (Hình 1.2):

+ Cần đóng cắt: Dùng để đóng hoặc cắt mạch điện thủ công.

+ Vỏ cầu dao: Làm bằng nhựa hoặc kim loại, có tác dụng bảo vệ các bộ phận bên trong khỏi bụi bẩn và ẩm ướt.

+ Các cực nối điện: Dùng để kết nối cầu dao với dây dẫn điện.

+ Cơ cấu tự ngắt: Giúp cầu dao tự động ngắt khi xảy ra sự cố quá tải hoặc ngắn mạch.

+ Thanh kẹp: Giúp cố định dây dẫn điện vào cầu dao.

+ Lò xo: Giúp giữ cần đóng cắt ở vị trí đóng hoặc mở.

Câu 2: Bộ phận nào của aptomat thực hiện chức năng đóng, cắt nguồn điện bằng tay?

Giải nhanh:

- Bộ phận thực hiện chức năng đóng, cắt nguồn điện bằng tay trên aptomat là tay gạt.

Câu 3: Bộ phận nào của công tắc có chức năng đóng, cắt dòng điện đi qua bóng đèn?

Giải nhanh:

- Bộ phận có chức năng đóng, cắt dòng điện đi qua bóng đèn trong công tắc là cực tiếp điểm.

2. THIẾT BỊ LẤY ĐIỆN

Câu 4: Bộ phận nào của ổ cắm điện có chức năng cung cấp nguồn cho đồ dùng điện?

Giải nhanh:

Bộ phận cung cấp nguồn cho đồ dùng điện trong ổ cắm điện là chấu tiếp điểm. Ổ cắm điện thường có 2 hoặc 3 chấu tiếp điểm, được làm bằng kim loại, có khả năng dẫn điện tốt.

Câu 5: Bộ phận nào của phích cắm điện có chức năng lấy điện ra từ ổ cắm điện cho đồ dùng điện?

Giải nhanh:

Bộ phận lấy điện ra từ ổ cắm điện cho đồ dùng điện trong phích cắm điện là chấu cắm. Phích cắm điện thường có 2 hoặc 3 chấu cắm, được làm bằng kim loại, có khả năng dẫn điện tốt.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Nêu tên bộ phận thực hiện chức năng đóng, cắt nguồn điện của cầu dao.

Giải nhanh:

- Bộ phận thực hiện chức năng đóng, cắt nguồn điện của cầu dao là tay gạt.

Câu 2: Ngoài chức năng đóng, cắt nguồn điện bằng tay, aptomat còn có những chức năng nào?

Giải nhanh:

+ Bảo vệ quá tải

+ Bảo vệ ngắn mạch

+ Bảo vệ chống giật

+ Chỉ báo trạng thái

+ Tính thẩm mỹ

Câu 3: Em hãy đọc giá trị điện áp và cường độ dòng điện định mức của ổ cắm điện và phích cắm diện sử dụng trong gia đình.

Giải nhanh:

- Ổ cắm điện: 220V ~ 10A

- Phích cắm điện: 250V ~ 16A

VẬN DỤNG

Câu 1: Em hãy tìm hiểu và cho biết aptomat chống giật thường được lắp đặt ở những nơi nào trong mạng điện gia đình? Vì sao?

Giải nhanh:

- Aptomat chống giật thường được lắp đặt ở những nơi sau trong mạng điện gia đình:

+ Phòng tắm

+ Phòng bếp

+ Phòng ngủ

+ Nơi đặt các thiết bị điện có nguy cơ rò điện cao

- Aptomat chống giật được lắp đặt ở những nơi có nguy cơ rò điện cao vì những lý do sau:

+ Bảo vệ người sử dụng khỏi nguy cơ bị điện giật: Rò điện là hiện tượng dòng điện bị rò rỉ ra khỏi dây dẫn điện. Khi người sử dụng chạm vào dây điện bị rò điện, họ sẽ có nguy cơ bị điện giật. Aptomat chống giật sẽ tự động ngắt nguồn điện khi có dòng điện rò rỉ, giúp bảo vệ người sử dụng khỏi nguy cơ bị điện giật.

+ Bảo vệ các thiết bị điện: Rò điện có thể làm hỏng các thiết bị điện. Aptomat chống giật sẽ tự động ngắt nguồn điện khi có dòng điện rò rỉ, giúp bảo vệ các thiết bị điện khỏi bị hư hỏng.

+ Giảm nguy cơ cháy nổ: Rò điện có thể gây ra cháy nổ. Aptomat chống giật sẽ tự động ngắt nguồn điện khi có dòng điện rò rỉ, giúp giảm nguy cơ cháy nổ.