BÀI 20. THỰC HÀNH XÁC ĐỊNH SUẤT ĐIỆN ĐỘNG VÀ ĐIỆN TRỞ TRONG CỦA PIN

Thảo luận 1 trang 118 sgk vật lý 11 ctst

Dựa vào cơ sở lí thuyết và dụng cụ trong Hình 20.3, hãy thảo luận nhóm để đưa ra một phương án thí nghiệm xác định ξ và của r pin.

Đáp án chuẩn:

Bước 1: Lắp mạch điện.

Bước 2: Chọn pin cần đo để lắp vào hộp đựng pin.

Bước 3: Chọn thang đo thích hợp cho hai đồng hồ đo điện đa năng và để biến trở ở giá trị lớn nhất.

Bước 4: Đóng K. Đọc I và U, ghi số liệu.

Bước 5: Thay đổi R, ứng với mỗi giá trị của biến trở, đọc giá trị của I và U tương ứng.

Lưu ý:

+ Cần ngắt khoá K sau mỗi lần lấy số liệu.

+ Ứng với mỗi pin, cần lấy ít nhất 5 cặp số liệu (I, U) để giảm sai số trong quá trình xử lí số liệu.

* Gợi ý số liệu thí nghiệm:

ξ=1,37V và r = 1,91 Ω

Thảo luận 2 trang 118 sgk vật lý 11 ctst

Tìm hiểu và thảo luận vai trò của R0 trong mạch điện.

Đáp án chuẩn:

Đảm bảo cho cường độ dòng điện qua mạch không quá lớn nhằm bảo vệ các thành phần của mạch điện không bị hư hại.

Thảo luận 3 trang 119 sgk vật lý 11 ctst

Hãy nêu các nguyên nhân gây ra sai số trong phương án thí nghiệm lựa chọn và cách khắc phục.

Đáp án chuẩn:

- Thao tác sử dụng các thiết bị điện chưa chính xác.

- Các dây điện được nối với nhau chưa chắc chắn.

- Pin dùng quá cũ.

- Vẽ đồ thị và kéo dài các điểm chưa chính xác.

Khắc phục:

- Chú ý các thao tác sử dụng các thiết bị điện cho chính xác, nối các dây điện vào mạch một cách chắc chắn.

- Đo chính xác giá trị suất điện động của pin, dùng pin cũ. Khi muốn đo điện trở trong của pin dùng pin mới.

- Chú ý cẩn thận khi xử lí đồ thị.

Luyện tập trang 119 sgk vật lý 11 ctst

Pin chưa sử dụng thường có điện trở trong nhỏ nên đồ thị thu được sẽ có độ dốc nhỏ. Do đó, để xác định được giao điểm với trục hoành, ta cần phải lấy một dải số liệu rộng hơn. Hãy đề xuất một cách xác định r mà không phải kéo dài đồ thị.

Đáp án chuẩn:

Chọn hai điểm nằm trên đồ thị, xác định các cặp giá trị (I1, U1 ) và (I2, U2. U=IR=ξ−I(r+Ro), ta có: r + Ro = U1-U2I2-I1. Từ đó suy ra r ở khi biết Ro.

Vận dụng trang 119 sgk vật lý 11 ctst

Dựa vào phần lưu ý trong cơ sở lí thuyết, hãy đề xuất một phương án khác để đo suất điện động của nguồn điện. Tiến hành thí nghiệm cho hai pin đã thực hiện đo và so sánh với kết quả đã nhận được.

Đáp án chuẩn:

Ta có thể xác định nhanh giá trị suất điện động của pin bằng cách nối hai cực của pin với đồng hồ đo để ở chế độ vốn kế một chiều (cực âm của pin nối với lỗ COM, cực dương của pin nối với lỗ VΩ).